بر اساس بررسی‌های اپیدمیولوژی صورت گرفته بر روند ابتلا و گسترش ویروس کرونا در ایران و جهان که از سوی وزارت بهداشت منتشر شده، تا روز ۱۴ اردیبهشت، سه میلیون و ۴۹۷ هزار و ۵۶۰ نفر در جهان به کرونا مبتلا شدند که از این تعداد ۲۴۴ هزار و ۹۵۷ نفر جان خود را از دست دادند.
به طور کلی در جهان کشورهای آمریکا، اسپانیا، ایتالیا، انگلستان، فرانسه رتبه‌های اول تا پنجم ابتلا به بیماری کووید۱۹ را به خود اختصاص می‌دهند.
بر اساس اعلام گزارش منتشر شده از سوی وزارت بهداشت، ایران نیز بعد از ترکیه، رتبه نهم ابتلا را به خود اختصاص می‌دهد و بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت تا روز ۱۴ اردیبهشت، ۹۷ هزار و ۴۲۴ نفر در ایران به کرونا مبتلا شده اند که از این تعداد ۶ هزار و ۲۰۳ نفر جان خود را از دست داده اند. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته بیشترین شناسایی موارد قطعی ابتلا به این بیماری در روز ۱۱ فروردین ماه بوده است.
تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی اخیر در استان‌ها
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی وزارت بهداشت، برای ارزیابی روند گسترش بیماری کووید- ۱۹ در استان‌های مختلف کشور از تحلیل روند تغییرات اتفاق افتاده برای موارد ابتلا و مرگ گزارش شده روزانه استفاده شده است. برای محاسبه روند تغییرات ابتلا و مرگ در ۵ روز اخیر، ابتدا متوسط سه روزه تعداد گزارش ابتلا و مرگ هر روز با میانگین گرفتن از داده‌های همان روز، روز قبل و روز بعد محاسبه شده است. سپس میزان افزایش هر روز نسبت به روز قبل محاسبه شد. در نهایت، تغییر روند ابتلا و مرگ آخر با میانگین گرفتن از اعداد به دست آمده برای روزهای آخر محاسبه شد. برای تحلیل بهتر، شاخص‌های ۵ روز آخر وارد آنالیز شد.
گزارش وزارت بهداشت اذعان دارد که برای تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی موارد زیر مدنظر قرار گرفت:
_ در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در سه روز اخیر روند افزایشی داشت، منحنی اپیدمی احتمالا روند افزایشی دارد.
_ در مواردی که شاخص تغییر روند ابتلا نزولی ولی شاخص تغییر روند مرگ صعودی بود، احتمالا اخیرا پیک اول اپیدمی رد شده است.
_ در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در سه روز اخیر روند نزولی داشت، منحنی اپیدمی احتمالا روند نزولی دارد.
_ در مواردی که تغییرات ناهمگن شاخص‌های روند ابتلا و مرگ و یا تغییرات بیش از حد انتظار هر کدام از داده‌های ابتلا و مرگ دیده شد، رفتار ناسازگار داده‌ها وجود دارد و تحلیل بهتر را در روزهای بعد و با داده‌های درست‌تر می‌توان ارائه داد. وجود ناسازگاری داده‌ها به این معنا است که داده‌ها به خوبی قابل تفسیر نیستند و علل مشاهده آن می‌تواند متفاوت باشد. از جمله دلایل بروز ناسازگاری می‌توان به ثبت غیر دقیق روزانه داده‌ها توسط استان‌ها، وجود ترکیبی از چند الگوی اپیدمی در استان یعنی شروع اپیدمی در نقطه‌ای از استان و اتمام اپیدمی در نقطه دیگر و یا مهاجرت‌ها به داخل استان و یا خروج از استان اشاره کرد. البته باید کم شماری موارد و ثبت با تأخیر بیماران به صو رت جدی پیگیری شود.
روند کشوری بیماری در چند روز اخیر نزولی بوده است. ۹ استان (مرکزی، آذربایجان شرقی، تهران، البرز، مازندران، خراسان شمالی، فارس، همدان و سیستان و بلوچستان) روند نزولی را نشان می‌دهند. احتمالا چهار استان (قزوین، خراسان جنوبی، آذربایجان غربی و بوشهر) اخیرا پیک اپیدمی را تجربه کرده‌اند.
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت، روند صعودی یا شروع پیک در ۱۵ استان (قم، لرستان، ایلام، گیلان، گلستان، خراسان رضوی، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، هرمزگان، کرمان، یزد، اصفهان، زنجان، چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه) مشاهده می‌شود. تصور می‌شود استان کردستان به مرحله ثبات رسیده باشد.
وزارت بهداشت همچنین اعلام کرد که در دو شهر اردبیل و سمنان ناسازگاری داده‌ها اجازه تحلیل درستی از وضعیت اپیدمی را نمی‌دهد. البته، باید مدنظر داشت که یک استان می‌تواند چندین پیک منحنی را تجربه کند.
پیامـدهای متقـابـل چاقـی و کووید-۱۹ بـر یکـدیگـر
وقتی دو مشکل عمده بهداشت عمومی (چاقی و همه گیری کووید -۱۹) با هم ترکیب می‌شوند، اوضاع را بدتر می‌کنند. با توجه به آمار بسیار زیاد چاقی در سراسر جهان، انتظار داریم درصد بالایی از جمعیت مبتلا به بیماری کووید_۱۹ نیز شاخص توده بدنی بالای ۲۵ داشته باشند. نظام درمانی کشورها در مدیریت بیمار چاق مبتلا به کووید_ ۱۹ که نیاز به مراقبت‌های ویژه پیدا می‌کند، چالش‌هایی را مطرح می‌کنند.
از جمله این چالش‌ها می‌توان به مواردی شامل دشوار بودن لوله گذاری بیماران مبتلا به چاقی، تهیه تصویربرداری تشخیصی ممکن است چالش برانگیز باشد؛ زیرا محدودیت وزن در دستگاه‌های تصویربرداری وجود دارد؛ جابجایی این بیماران توسط پرسنل دشوارتر است و مانند بیماران باردار در بخش مراقبت‌های ویژه به دلیل خوابیدن به پشت، وضعیت مناسبی نداشته و احتمالا ریه عملکرد خوبی نخواهد داشت. به طور کلی در حال حاضر، سیستم‌های بهداشتی و درمانی برای مدیریت بیماران چاق تنظیم نشده‌اند و بحران فعلی محدودیت در این خصوص را بیش از پیش نمایان ساخته است. بر اساس تحلیل اطلاعات مبتلایان به کووید_۱۹ در تعدادی از کشورها، افراد چاق در مورد ابتلا به بیماری و شدت آن نسبت به افراد سالم‌تر در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
از سوی دیگر، همه‌گیری فعلی ممکن است خود به افزایش چاقی کمک کند، زیرا برنامه‌های کاهش وزن و مداخلات مربوط به آن مانند جراحی‌های چاقی به شدت محدود شده‌اند. برنامه‌های محدودیت رفت‌وآمد به عنوان مثال ترک نکردن منزل برای چند هفته حتی برای افرادی که بیمار نیستند، تأثیر زیادی بر عدم تحرک حتی برای مدت زمان کوتاه خواهد داشت و احتمال ابتلا به بیماری‌های متابولیک را افزایش می‌دهد. همچنین، بحران فعلی باعث می‌شود تا بسیاری از افراد به غذاهای فرآوری‌شده با ماندگاری بیشتر به جای غذاهای تولید شده تازه و مواد غذایی کنسرو شده با مقادیر بالاتر سدیم روی بیاورند که منجر به افزایش وزن خواهد شد. علاوه بر آن، حضور در منزل و استرس ناشی از همه‌گیری تمایل گروهی از مردم را به ریزه خواری و پرخوری عصبی افزایش می‌دهد.
در نقشه زیر که وضعیت شیوع چاقی را در دنیا نشان می‌دهد، چاقی به عنوان داشتن شاخص توده بدنی (وزن به کیلوگرم بر مجذور قد به مترمربع) برابر یا بیشتر از ۳۰ تعریف شده است.
درس آموخته‌های کشورهای جهان در مواجهه با کووید_ ۱۹: سـوئد
بنابر اعلام وزارت بهداشت، سوئد کشوری در شمال اروپا و شبه جزیره اسکاندیناوی، با مساحت ۴۱۰ هزار و ۳۴۰ کیلومترمربع و جمعیت ۱۰ میلیون و ۸۸ هزار و ۹۳۶ نفر است. اپیدمی کووید_ ۱۹ در این کشور از تاریخ ۱۲ بهمن‌ماه ۱۳۹۸ آغاز شد. اقدامات سوئد در مقابله با اپیدمی نسبت به بسیاری از کشورها در اروپا کمتر سختگیرانه بود. استراتژی سوئد مبنی بر باز گذاشتن بخش اعظمی از جامعه از حمایت گسترده مردم این کشور برخوردار بود. اکثریت مردم سوئد، خود داوطلبانه محدودیت‌هایی نظیر فاصله اجتماعی را رعایت کردند. آمار مرگ‌و میر در این کشور نسبت به سایر کشورهای اسکاندیناوی بالا است. در این کشور تاکنون ۲۲ هزار و ۸۲ مورد تأییدشده بیماری و ۲ هزار و ۶۶۹ مورد مرگ گزارش شده است.
در یک گزارش سازمان بهداشت عمومی سوئد گفته شده است که یک سوم جمعیت این کشور تا شروع ماه می به کرونا مبتلا شده‌اند. هرچند که این سازمان بعداً این رقم را به ۲۶ درصد اصلاح کرد، اما شمار زیادی از دانشمندان سرشناس سوئدی حتی این میزان را بیشتر برآورد می‌کنند. برخی از تجارب و اقدامات انجام شده در این کشور شامل موارد زیر است:
_ اعمال برخی محدودیت‌ها از جمله ممنوعیت عدم تجمع بیش از ۵۰ نفر، ممنوعیت بازدید از خانه سالمندان و توصیه به ماندن در خانه در تعطیلات عید پاک
_ برگزاری کلاس‌های دوره دبیرستان و دانشگاه‌ها به صورت آنلاین
_ انجام تست تشخیصی بیشتر برای موارد شدید
_ استفاده از سیستم حمل‌و نقل عمومی به نحو چشمگیری کاهش پیدا کرد
_ تخصیص اعتبارات مالی ویژه به بخش‌های مختلف اعم از بخش فرهنگ و ورزش به‌دلیل عواقب اقتصادی شیوع بیماری
_ کاهش ساعات کاری شاغلین و دریافت بیش از ۹۰ درصد حقوق ماهیانه
