کشور ایران به عنوان کشور هفت اقلیم، جاذبه‌های گردشگری بسیار زیادی دارد و می‌توان هر بار کشفی تازه از طبیعت و شگفتی‌های آن به دست آورد. قطعاً بخش عظیمی از این زیبایی‌ها معطوف به طبیعت و خاصه نقاط سرسبز و دلنشین آن می‌شود. علاوه بر نوار شمالی کشور می‌توان در نقاط مختلفی از آن نیز سرسبزی‌های چشمگیر و دلنوازی را پیدا کرد و با بازدید از آن‌ها شناخت بهتری نسبت به این زیبایی‌ها به دست آورد.
یکی از بهترین نمونه‌های این سرسبزی‌ها جنگل ارسباران در آذربایجان شرقی است. به مناسبت رخداد تلخ آتش‌سوزی در این جنگل تصمیم داریم در این مطلب به معرفی جنگل ارسباران بپردازیم و آن را بیشتر بشناسیم.
درباره جنگل ارسباران
جنگل ارسباران با همه زیبایی‌ها و سرسبزی‌های چشم‌نواز خود در استان آذربایجان شرقی قرار دارد و سالانه میزبان گردشگران بسیار زیادی می‌شود. پیشتر‌ها از این جنگل با عنوان قره باغ و یا قره جه داغ هم یاد می‌شده و دلیل آن هم تعداد زیاد کوه‌های این منطقه است. این جنگل در مرز بین ارمنستان و آذربایجان است و از شمال کوه قوشا داغ در جنوب شهر اهر تا رود ارس ادامه پیدا کرده است.
اگر تصمیم دارید به جنگل ارسباران بروید باید بگوییم که باید قبل از هرچیز خودتان را به تبریز برسانید و بعد به کلیبر که خیلی از افراد از آن به عنوان منطقه ارسباران یاد می‌کنند بروید و از آن طرف هم با پشت سر گذاشتن ۴۶ کیلومتر به جنگل ارسباران برسید. وسعت این منطقه ۱۲ هزار کیلومتر است و به دلیل تنوع در حیات وحش آن با نام موزه حیات وحش ایران نیز شناخته می‌شود.
جنگل‌های ارسباران به عنوان یکی از بکرترین و متراکم‌ترین جنگل‌ها در ایران یادگاری از جنگل‌های هیرکانی هستند که به دوره سوم زمین‌شناسی مربوط می‌شود. عشایر بسیاری برای ییلاق خود از این منطقه زیبا و البته خوش آب و هوا استفاده می‌کنند و همین مسئله، زیبایی این جنگل‌ها را چندین و چند برابر می‌کند. از مشهورترین ییلاقات ارسباران می‌توان به ییلاق ایل بسطاملو، ییلاق کلیبر، آقداش و... اشاره کرد.
موزه حیات وحش ایران
همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، تنوع حیات وحش موجود در جنگل‌های ارسباران باعث شده که این جنگل‌ها با نام موزه حیات وحش نیز شهرت پیدا کنند. حیواناتی که در این جنگل وجود دارند معمولاً شامل روباه، خرس قهوه ای، گرگ، شغال، عقاب، کبک، شاهین و... می‌شوند.
در کنار حیات وحش، جنگل ارسباران پوشش گیاهی متنوعی نیز دارد. جالب است بدانید که از چیزی حدود ۲ هزار و ۴۰۰ گونه گیاهی که در آذربایجان وجود دارد، حدود هزار و ۴۰۰ گونه، صرفاً مخصوص به جنگل ارسباران است که از میان آن‌ها می‌توان به میوه‌ها و گیاهانی از جمله ممرز، گردو، بلوط، سرخدار، سماق، زرشک، انار وحشی، سیب وحشی، گلابی وحشی، تمشک، زغال اخته، قره قات و... اشاره کرد.
علاوه بر درختانی که نام آن‌ها را بردیم باید بگوییم که جنگل ارسباران دارای تنوع قارچی بسیاری نیز هست. بر اساس بررسی‌های انجام شده در منطقه جنگلی ارسباران چیزی حدود ۲۵۰ گونه قارچ وجود دارد. یکی از بیشترین و انبوه‌ترین این قارچ‌ها، قارچ دنبلان است که نوع مشکی و سفید آن قیمت بسیار زیادی دارد و در بیشه‌های ارسباران و به خصوص در محدوده روستای دریلو پیدا می‌شود.
به طور کلی می‌توان گفت که در منطقه جنگلی ارسباران ۱۵ درصد از گونه‌های گیاهی کل کشور وجود دارد که از میان آن‌ها ۴۶ درصد گیاهی، ۲۰ درصد زینتی و ۱۷ درصد هم خوراکی هستند، به همین دلیل است که بعد از پا گذاشتن به این جنگل، قطعاً زیبایی‌های آن شما را شگفت‌زده خواهد کرد و خاطرات خوبی را برایتان به جا خواهد گذاشت.
قدمت جنگل ارسباران
جنگل زیبا و انبوه ارسباران قدمت تاریخی زیادی را با چشم خود دیده است. قبل از هرچیز اینکه ریشه این جنگل به جنگل‌های هیرکانی می‌رسد به نوبه خود گواهی بر این قدمت است، با این حال از نظر‌های دیگر نیز می‌تواند تاریخ این جنگل را مورد بررسی قرار داد. برای اثبات این مسئله نیز شواهد تاریخی بسیاری وجود دارد، برای مثال یاقوت حموی چیزی حدود ۸۰۰ سال پیش این منطقه را جایی بین آذربایجان و اران معرفی کرد و بابک خرمدین نیز در همین منطقه بر علیه معتصم شورش نمود.
علاوه بر این در منطقه ارسباران آثار تاریخی ارزشمندی نیز وجود دارد که گواهی بر قدمت بالای این محدوده است، برای مثال قلعه بابک که برای جلوگیری از یورش و حفظ جنبش خرم دینان ساخته شد، قلعه اسرارآمیزی است که می‌تواند جلوی سپاهیان چندین هزار نفری را هم بگیرد. به احتمال زیاد این قلعه در دوره ساسانی ساخته شده است و تا به حال نیز چندین بار مورد مرمت قرار گرفته است.
بهترین زمان سفر به ارسباران
اگر تصمیم دارید که به منطقه جنگلی ارسباران سفر کنید، باید از بهترین زمان بازدید از این منطقه باخبر باشید. به طور کلی می‌توان گفت که جنگل‌های ارسباران در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده‌اند و به همین دلیل نیز هوای نسبتاً سردی دارند، در نتیجه توصیه ما این است که برای بازدید از این منطقه در فصل تابستان اقدام کنید تا در اوج گرمای روز بتوانید از خنکای هوای این جنگل زیبا بهره‌مند شوید.
آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران
متاسفانه در اواخر مرداد ماه سال ۹۸ شاهد آتش‌سوزی‌ای در جنگل‌های ارسباران بوده‌ایم. گفته می‌شود که علت این آتش‌سوزی آذرخش، فوران آتشفشانی، جرقه در اثر فرو افتادن صخره‌ها و احتراق خود به خود است. مدیر کل بحران استانداری آذربایجان شرقی اعلام کرد که تاکنون اطفاء حریق صورت گرفته است، اما بر اساس گفته مردم محلی، باد‌هایی که بر این منطقه می‌وزند باعث شعله‌ور شدن آن می‌گردند. امید است که این خطرات از جنگل‌های سبز و زیبای ارسباران دور شود تا سالیان سال بتوانیم از زیبایی و سبزی این منطقه شکرگزار باشیم.
اقامت در جنگل‌های ارسباران
اگر فکر سفر به جنگل‌های ارسباران به ذهنتان زده است باید حتماً گزینه‌ای برای اقامت در این جنگل‌ها را هم از پیش آماده کرده باشید. به طور کلی می‌توان گفت که یکی از راه‌های اقامت در این منطقه، استفاده از آلاچیق‌های عشایر منطقه کلیبر است که می‌تواند خاطرات شیرین و متفاوتی را برایتان به ارمغان آورد. در کنار این، راه دیگری نیز وجود دارد، شما می‌توانید برای اقامت خود به سراغ هتل آپارتمان آنزا در نزدیکی این منطقه بروید و از امکانات آن بهره‌مند شوید.
منبع: برترینها
