اگر قصد سفر به بهشتی پنهان دارید، قطعا اردبیل می‌تواند مقصد مناسبی باشد، مسافرت به استان اردبیل و دیدار با مردمان خونگرم و آذری زبان آن به ویژه در فصل بهار و ایام تعطیلات نوروزی که از آب و هوایی کاملا سالم، پاک و مطلوب برخوردار است؛ در کنار مشاهده تاریخ، آبشارها و استفاده از آب‌گرم‌های متنوع و دیدن تنهاترین دریاچه داخل کشور می‌تواند خاطره‌ای دل‌انگیز و به یادماندنی را در اذهان باقی بگذارد.
کسانی که در ایام عید نوروز به دنبال آرامش و لذت بردن از فضایی بی‌نظیر و مجموعه‌ای کامل هستند، می‌توانند با سفر به استان سرسبز اردبیل که بهترین آب و هوا را در سطح کشور دارد خاطره‌ای بی‌نظیر را در دفتر سفرهای خود به ثبت برسانند.
استان اردبیل با وسعتی معادل ۱۷۹۵۱۰۴ کیلومتر مربع در شمال غربی ایران قرار گرفته است، این استان به مرکزیت شهر اردبیل، ۹ شهرستان، ۱۹ شهر، ۲۱ بخش، ۶۳ دهستان و ۲۲۱۸ آبادی را دارا است؛ اردبیل منطقه‌ای است که زیبایی‌هایش هر انسان بینایی را محو و مدهوش خود می‌کند؛ گردشگرانی که عاشق طبیعت بکر هستند قطعا نباید اردبیل را از قلم بیندازند چرا که کسانی پا در این دیار سرسبز سبلان گذاشته‌اند، جلوه‌های قدرت خالقی را دیده‌اند که آنها را به تحسین وا می‌دارد.
اینجا نظاره‌گر تنهاترین دریاچه داخل شهر کشور، نگینی چون بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، کوه همیشه سرفراز ساوالان، جنگل سرسبز فندقلو، پیست اسکی آلوارس، آب‌گرم‌های معدنی و درمانی سرعین، خلخال و مشگین شهر، تنهاترین بزرگترین معلق خاورمیانه و صدها آثار باستانی و تاریخی خواهیم بود.
چهار فصل در یک روز
استان اردبیل به عنوان یکی از مناطق سردسیر ایران معمولاً در ۵ و یا حتی ۸ ماه سال آب‌وهوایی نسبتاً سرد دارد؛ یعنی اگر به اردبیل سفر کردید و در عید نوروز در منطقه‌ای با بارش برف و در منطقه‌ای با هوای آفتابی مواجه شدید، تعجب نکنید چرا که اردبیل شهری است که در یک روزش می‌توانید چهار فصل را تجربه کرده و از آب‌و‌هوای منحصر به فرد آن لذت ببرید.
وجود کوهستان‌های سبلان، تالش و بزغوش، تأثیر بخارهای دریای خزر و بادهای سرد شمالی و وجود جنگلهای شمال و شرق آن در میزان بارندگی و نوسان دمای شهرستان اردبیل بسیار مؤثر است؛ اقلیم طبیعی استان اردبیل در دامنه کوه سبلان چهار اقلیم مدیترانه‌ای گرم، مدیترانه‌ای معتدل، کوهستانی سرد و معتدل را دارا است که موجب می‌شود به لحاظ صنعت توریسم امکانات متنوعی را در طول سال دارا باشد.
تنهاترین دریاچه طبیعی داخل شهر کشور را در اردبیل ببینید
دریاچه شورابیل اردبیل یکی از زیباترین دریاچه های ایران است که در مرکز شهر، کنار پرترددترین خیابان‌های استان واقع شده است؛ این دریاچه بعد از شهرستان سرعین دومین منطقه نمونه گردشگری اردبیل محسوب می‌شود و در مکانی به دور از آلودگی‌های زیست محیطی قرار گرفته و دارای امکانات رفاهی منحصر به فرد است.
این دریاچه در ۲ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل قرار دارد و حداکثر عمق آب دریاچه ۲۰ متر است؛ طبق نظر زمین‌شناسان، تالاب شورابیل اواخر دوران سوم و اوایل دوران چهارم زمین‌شناسی شکل گرفته است.
دریاچه شورابیل در گذشته به علت شوری، هرگز در هوای سرد یخ نمی‌زد ولی به تدریج با اضافه‌کردن آب شیرین در اوایل دهه ۷۰ از شوری آن کاسته شده و با سرد شدن هوا همانند سایر دریاچه‌ها یخ می‌بندد.
زیبایی‌های دریاچه شورابیل اردبیل قابل وصف نیست باید خودتان از نزدیک نظاره‌گر غروب دل‌انگیز این دریاچه باشید. در سراسر اطراف این دریاچه زیبا یک مسیر پیاده‌روی با چمن‌های مصنوعی احداث شده که طولانی‌ترین جاده سلامتی در کشور است و اطراف آن نیز امکان تردد با دوچرخه و خودرو شخصی وجود دارد.
اسکله قایقرانی، زیپ‌لاین، دو و میدانی، قطار برای حمل‌ونقل گردشگران، دوچرخه‌سواری، باغ‌وحش، هتل‌های مجهز و نمایشگاه دائمی، پارک‌های متعدد و فضای سبز منحصر به فرد که می‌توانید با مراجعه به شورابیل از آنها بهره‌مند شوید؛ در شورابیل حتی امکاناتی برای اقامت توریست‌های خارجی هم دارد و چند هتل معتبر و مجهز در نزدیکی آن ساخته شده است.
بقعه شیخ صفی نگینی درخشان در مرکز شهر اردبیل
بقعه تاریخ شیخ صفی الدین اردبیلی؛ بنایی تاریخی با قدمت ۷۰۰ ساله که از مکان‌های باستانی و تاریخی کشور به حساب می‌آید، دارای مجموعه‌ای از آرامگاه‌ها و بناهای تاریخی بزرگان، مشاهیر و سلاطین دوره شیخ صفی الدین بوده و همچون نگینی باقدمت در مرکز شهر اردبیل می‌درخشد.
این بنای تاریخی در محله عالی قاپو اردبیل قرار دارد که پنجم تیرماه سال ۸۹ به عنوان یازدهمین اثر ارزشمند تاریخی ایران از سوی یونسکو به ثبت جهانی رسید؛ این مکان علاوه بر آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول(نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل(مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز شهدای ایرانی جنگ چالدران، را در برمی‌گیرد.
مجموعه کنونی که به نام بقعه شیخ صفی نامیده معروف است، شامل بیرون بقعه(عالی قاپو)، سردر، حیاط بزرگ، رواق، مقبره شیخ صفی‌الدین، حرم‌خانه، مقبره شاه اسماعیل، چینی‌خانه(که دارای گچ‌بری‌های زیبا و چندین درِ چوبی و نقره‌ای نفیس است)، مسجد جنت‌سرا، خانقاه، چراغ‌خانه، چله‌خانه، شهیدگاه و متعلقات دیگری است.
اگر قصد دارید هنر دست معماران ایرانی را در تجسم گچ‌بری، خوشنویسی و کاشی‌کاری را در یک بنا و با هم ببینید، آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیل را از دست ندهید.
ساوالان زیباترین مقصد کوهنوردان و طبیعت‌گردان
سومین قله بلند ایران نامش ساوالان یا سبلان است. سبلان دارای ارتفاع ۴۸۱۱ متری، آتشفشانی خاموش و در ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشگین شهر قرار گرفته است. طول آن حدود ۶۰ کیلومتر، پهنای آن ۴۵ کیلومتر و بلندی آن ۴۸۱۱ متر ثبت شده است که همه ساله این کوه مقصد بسیاری از کوهنوردان و جهانگردان از ایران و سراسر جهان می‌شود.
سبلان یکی از شگفت‌انگیز‌‌‌ترین قله جهان است که در طول سال پوشیده از برف بوده و از پیست اسکی تا امکان کوه‌نوردی و چشمه آب‌گرم را دارا است؛ یکی از ویژگی منحصر به فرد سبلان، دریاچه تماشایی است که در دهانه آتشفشانی کوه قرار دارد.
این دریاچه آتشفشانی، بیضی‌شکل است و آب آن ۲۵ متر پایین‌تر از لبه‌های مخروط آتشفشانی قرار گرفته، آب زلال دریاچه سبلان آبی مایل به سبز است و از بارش برف تامین می‌شود؛ دمای این دریاچه دیدنی، با توجه به دمای محیط در بیشتر ماه‌های سال یخ‌زده است و تنها در مرداد و شهریور ذوب می‌شود.
این کوه سه قله معروف به اسم‌های سلطان ساوالان، هرم و کسرا دارد. نماد کوه سبلان، تخته‌سنگی به شکل عقاب است عقابی که به سمت شرق نگاه می‌کند؛ این تخته سنگ در غرب قله سلطان ساوالان قرار دارد.
فندقلو، نمادی از زیبایی‌های طبیعی آفرینش
جنگل فندقلو در استان اردبیل و حد فاصل دو شهر اردبیل و نمین واقع شده است، این جنگل از مواریث کهن طبیعی استان اردبیل محسوب می‌شود که به دلیل تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری و طبیعت سحرانگیز، هیجان هر گردشگری را بر می‌انگیزد؛ این جنگل رویایی مملو از گیاهان بومی و نادر است.
در جنگل فندقلو می‌توان ۹۰ گونه گیاهی که رشد و نمو دارند را نظاره‌گر بود؛ گونه سوسن چلچراغ از گونه‌های کم‌نظیر در دنیا است که در این منطقه احیا شده و در کل کشور فقط در دو منطقه نمونه‌های آن دیده می‌شود.
لذت تماشای حضور درختانی چون درخت فندق، ازگیل، گوجه سبز، سیب وحشی، به، توت فرنگی، تمشک و در نهایت فضای سرسبز و با آب و هوای فوق‌العاده برای هر بیننده‌ای جذاب و شگفت‌‌انگیز است.
وجود تله کابین حیران در این منطقه از دیگر جذابیت‌های جنگل فندقلو محسوب می‌شود؛ تله‌کابین در نقطه‌ای از گردنه حیران قرار گرفته است که از طرف شرق به دریای خزر و شهر آستارا و چشم‌اندازهای زیبای گردنه حیران و از طرف غرب و جنوب به جنگلهای زیبای فندقلو و از شمال نیز به مرز ایران با جمهوری آذربایجان مشرف است.
با توجه به اینکه درخت فندق بیش از سایر گونه‌ها در این جنگل روییده است، این منطقه فندقلو نامیده می‌شود. این جنگل در سطحی به طول تقریبی ۲۵ کیلومترمربع پراکنده است که از شرق خانقاه علیا واقع در مسیر جاده بین‌شهری نمین - اردبیل شروع و با جهت شمال غربی - جنوب شرقی در شرق روستای حور خاتمه می‌یابد که راه اصلی و آسفالته آن از آبی‌بیگلو می‌باشد.
بلندترین پل معلق خاورمیانه در مشگین‌شهر
مقصد خیلی دور نیست در ۱۰۰ کیلومتری اردبیل، شهر زیبایی به نام مشگین‌شهر واقع شده که دارای یکی از بلندترین پل معلق خاورمیانه است.
پل معلق مشگین‌شهر از آن دست پل‌های مهیج کشور محسوب می‌شود که با ۳۶۵ متر طول به عنوان طویل‌ترین پل معلق خاورمیانه شناخته می‌شود و بر روی رودخانه خیاو چایی قرار دارد و همه ساله پذیرایی بسیاری از گردشگران می‌شود.
همچنین شهر باستانی شهر یری، بقعه شیخ حیدر، قلعه بربر، قلعه قهقه، کهنه قلعه، چشمه‌هایی آب‌گرم قوتورسویی و روستای مورئیل و مجتمع آبدرمانی قینرچه، ولزیر، دودو، شفا، آخارباخار، ییل‌سویی و رودهایی همچون خیاوچایی، مشگین‌چایی، اونارچایی و قره‌سو زیبایی‌های خاصی به این منطقه بخشیده است.
سرعین از چشمه‌های آب‌گرم تا پیست اسکی آلوارس
شهر سرعین پایتخت چشمه‌های آب‌گرم، یکی از شهرهای اردبیل است که شهرت جهانی دارد این شهرستان سیاحتی در ۲۳ کیلومتری استان اردبیل واقع شده و ده‌ها چشمه آب‌گرم معدنی دارد این شهر در زمینه توریسم درمانی رتبه نخست را در کشور دارا بوده است.
شهر سرعین در کنار دارا بودن آب‌گرم‌های معدنی و درمانی همچون آبدرمانی ایرانیان، آبدرمانی اترک، آبدرمانی ائل سویی، آبدرمانی یول سویی، آبدرمانی دره‌سویی، آب‌گرم ژنرال، آبدرمانی پهن‌لو، آبدرمانی قهوه‌سویی، ساری‌سو، آبدرمانی شفا، قره‌سو، چشمه آب‌گرم دالار، بزرگترین پیست اسکی از لحاظ وسعت در کشور را هم در خود جای داده است.
پیست اسکی آلوارس در فاصله ۱۲ کیلومتری روستای آلوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین قرار گرفته و از آنجایی که پیست در ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد، به سبب بارندگی برف فراوان در طول پاییز و زمستان و به جهت دیر ذوب‌شدن برف‌ها حدود ۶ تا ۸ ماه از سال مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار منحصربه‌فرد و خاص است و به مقصد خوبی برای گردشگران تبدیل شده است.
در جنوب‌شرقی استان اردبیل، شهری زیبا و رویایی واقع شده که طبیعت آن جا هوش از سر هر رهگذری می رباید. مناظر بی نظیر و بی همتای جنگلهای تالش، و روستاهای اطراف شهر ، مسافران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را مجذوب خود می کند بیشتر مردم خلخال را به یکی از زیباترین جاده‌های ایران یعنی جاده اسالم به خلخال می‌شناسند.
جاده گردشگری اسالم به خلخال، مسیری پیچ در پیچ سرسبز و رویایی است که استان‌های اردبیل و گیلان را به هم متصل می‌کند.
رانندگی در این جاده از آرزوهای شیرین و لذت بخشی است که می توانید با تجربه کردن آن از طبیعت وهوای بکر منطقه لذت ببرید زمانی وقتی که وارد این جاده می‌شوید، با جنگلهای انبوه، زندگی روستایی، عسل‌های ناب، آبشارها و دریاچه‌های افسانه‌ای، دشت‌های وسیع و گل‌ها و گیاهان نایاب روبه‌رو خواهید شد که منحصر به فرد و از جذاب‌ترین زیباترین صحنه‌ها است.
نگینی دیگر بنام بولاغلار در شهرستان نیر
تفرجگاه بولاغلار در فاصله ۳۰ کیلومتری اردبیل و ۵۰۰ متری شمال غرب شهرستان نیر قرار گرفته است این تفرجگاه از مناطق نمونه گردشگری شهرستان نیر می‌باشد.
بولاغلار مجموعه‌ای از چشمه‌هایی است که در فاصله بسیار کمی از محدوده شهر نیر به عنوان فضای پیک نیک خانوادگی مورد استفاده مسافران و شهروندان قرار می‌گیرد. وجود مناظر طبیعی و فضای سبز بکر، رویش پوشش اکسیژن فراوان این منطقه را به منطقه گردشگری استان تبدیل کرده است.
محدوده بولاغلار به عنوان یک تفرجگاه اکوتوریسم و پیک نیکی از نظر گردشگری و توسعه آن قابل توجه است.
صنایع دستی، سوغات و غذای محلی اردبیل
قالی‌بافی، گلیم‌بافی و جاجیم‌بافی از کهن‌ترین صنایع دستی شهرستان اردبیل به شمار می‌رود و از عمده‌ترین این صنایع دست‌دوز در منطقه است که دارای شهرت فراوان و طرفداران بسیار است. البته در کنار صنایع‌دستی، فرش اردبیل هم از فرش‌های نفیس آذربایجان به حساب می‌آید.
حلوا سیاه، عسل طبیعی سبلان، عصاره گل‌های سبلان، کره محلی و سرشیر و شیرینی‌های محلی، تخمه آفتابگردان از سوغاتی‌های معروف استان اردبیل است. البته در کنار این اقلام "حلوای سیاه" اردبیل معجونی است که از جوانه گندم و کره طبیعی تهیه می‌شود و مشتریان زیادی از سراسر دنیا دارد.
عسل سبلان از عصاره شهدآمیز گل‌های رنگارنگ و عطرآگین طبیعت سرسبز سبلان برگرفته شده است. بهترین نوع عسل در دامنه‌های پوشیده از سنبل، ریحان، پونه و گون سبلان تولید می‌شود و به سبب مرغوبیت شهرت بسیاری پیدا کرده است.
و اما می‌رسیم به بحث شیرین غذا؛ یرآلما کبابی، کباب شیشلیک، آلبالو پلو، لپه خورشت، اوماج آشی، آش دوغ، سوتلی آش، یارما آشی، پیچاق قیمه، تاس‌کباب، ترحلوا، باستیرما پلو، ترشی‌قرمه، چیغیرتما، خشیل، خورش قاتق، ساج‌ایچی از غذاهای سنتی اردبیل است.
در این میان پیچاق قیمه یا خورش بادام اردبیلی یکی از انواع غذاهای سنتی اردبیل است که از گوشت گوسفندی، خلال بادام، تخم مرغ و ادویه تهیه می‌شود و بسیار پرطرف است.
آش دوغ اردبیل هم که در زبان ترکی به نام آیران آشی شناخته می‌شود مهم‌ترین غذای سنتی اردبیل است و به‌عنوان غذای سنتی جهانی شناخته شده است.
و در پایان...
استان اردبیل شهر چهار فصل است، اگر به دنبال شهری ساکت و توام با آرامش و صفا هستید قطعا اردبیل تک‌ترین و بهترین گزینه پیش روی شما است.
منبع: فارس
