لاله
نام علمی: Tulipa تولیپ
نام فارسی: لاله
خانواده : liliaceae
این گیاه بومی آسیا، اروپا و شمال آفریقا و برای همه پرورش دهندگان گل و گیاه، حتی باغبانان خانگی شناخته شده است. گلهای این گیاه در زمستان و بهار بهبار میآیند و در ایران در نیمه دوم اسفندماه در گلفروشیها عرضه میگردند. لالهها رنگهای متفاوتی دارند و از رنگ سفید و كرمی گرفته تا زرد، نارنجی، صورتی، قرمز، آبی روشن، ارغوانی، قهوهای تقریبا مایل به سیاه، مشكی و حتی سبز نیز دیده میشوند. تاكنون بیش از 15 نوع توسط پرورش دهندگان حرفهای شناسایی شدهاند.
پهنای گلهای این نژادها متفاوت بوده و بین 5/17 - 5/2 سانتیمتر (تا هنگامی كه گلها كاملا باز میشوند) متغیر است. ارتفاعشان نیز بین 90 - 5/7سانتیمتر متغیر میباشد.نكته جالب اینكه كه اكثر اینگونهها برای پرورش و نگهداری در خانهها مناسب نیستند و تنها گونههای مشخص برای كاشت و پرورش آنهایی هستند. كه زود به گل مینشینند. و در اینجا به چند گونه آن اشاره میگردد.
(Keizerskroon) با گلهایی به رنگ زرد و با نوارهای قرمز (Brilliantstar) یا ستاره درخشان با گلهایی قرمزرنگ و (Scarlet Cardinal) یا كاردینال قرمز و (Gardenparty) گاردن پارتی و (merry widow) یا بیوههای شاد، با گلهایی به رنگ سرخ و لبههایی سفید از آن جمله است. باغبانان خانگی باید توجه داشته باشند لالهها را هنگامی كه كاملا غنچه بوده و چند روزی بیشتر به نوروز نمانده خریداری كنند تا در مراسم نوروزی قابل استفاده باشند.
مراقبت
این گیاه در زیر نور روشن و غیر مستقیم آفتاب یا نور فیلتر شده آن به بهترین شكل پرورش مییابد. دمای روزانه 16 درجه سانتیگراد و قدری پایینتر و دمای شبانه بین 7 - 4 درجه سانتیگراد برای آن ایدهآل است. (بنابراین بهتر است شبها به محل خنكتری منتقل گردد). خاك گلدان همواره باید مرطوب نگه داشته شود ولی از كود دادن به آن خودداری گردد.
پس از پایان گلدهی از آبیاری آن خودداری و تا زمانیكه برگهای آن كاملا زرد شوند، پیاز را از گلدان خارج نموده و درون پاكت كاغذی یا قوطی مقوایی كه چند سوراخ در آن ایجاد نمودهاید (در محلی كه هوا جریان داشته باشد) بگذارید و یا گلدان را با پیاز و خاك آن در محل ذكر شده قرار داده و در آذرماه سال بعد از آن مراقبت و استفاده نمایید.
پامچال
نام علمی: Primula (پریمولا)
نام فارسی: پامچال
خانواده: Primulaceae
این گیاه بومی نواحی معتدل و سرد نیمكره شمالی است. پامچالها سهگونه هستند كه فرا رسیدن بهار را در زمستان و در درون خانهها نوید میدهند. از میان اینگونه (P.macoides) پامچال افسونگر از زیباترین و سرشناسترین آنهاست. دوگونه دیگر به نامهای (P.obconica) و (P.elatior hybrids) نیز شهرت دارند. این گیاه انبوهی از گلهای صورتی، قرمز و سفید را به پهنای حدود 5/2 سانتیمتر به ردیف و منظم بر روی ساقه در حدود 25 - 20 سانتیمتر میدهد.
P.obconica سطح برگهای آن پر از پُرز و زبر (در پوست دست ایجاد خارش میكند) و رنگ گلها قرمز، صورتی، ارغوانی روشن و سفید است.
گونه (P.latior) از دیگر گونهها كوتاهتر بوده و گلهایی به صورت تكی و یا دوبله به رنگهای سفید، زرد، صورتی، قرمز، آبی و مخملی میدهد.
معمولا هر سه گونه این گیاهان طی مدتی پر از گل میباشند كه در ایران به گل نوروزی هم شهرت دارند كه در گلفروشیها عرضه میگردند و پس از پایان دوران گلدهی دور ریخته میشوند ولی از پیوند دو گونه P.verisrulgaris و P.veris نوعی گیاه دورگه پرورش یافته است كه قابل كاشتن در باغچههای سایهدار بیرون از اطاق (فضای باز) بوده و یكی دو سال نیز پایدار و مقاوم خواهد ماند.
مراقبت
پامچالها كلا در نور روشن و غیر مستقیم آفتاب و یا نور فیلتر شده آن بخوبی رشد میكنند و هر پانزده روز یكبار نیاز به كود دارند.
دمای روزانه 20 درجه سانتیگراد و دمای شبانه 10 - 4 درجه سانتیگراد میباشد (بنابراین شبها باید به محل خنكتری منتقل گردند). خاك آن را تا حدودی مرطوب نگه دارید.
در هنگام خرید دقت نمایید كه گیاه برگهایی سبز و شقورق و گلهای شاداب و پر غنچهای داشته باشد...