مهرنوش رجایی
شوشتر با آب و هوایی گرمسیری
به لحاظ آب و هوایی شوشتر دارای آب و هوای گرمسیری است و تابستان و پاییز در این منطقه بسیار طولانی، اما زمستان و بهار آن بسیار زود گذر میباشد. دمای این منطقه در هیچ زمانی به زیر صفر نمی رسد. مردم این شهر در فصل زمستان هرگز با سرمای شدید و یخبندان مواجه نیستند. از نظر نژادی بافت جمعیتی مردم این شهر را شوشتریها، بختیاریها و اعراب تشکیل میدهند که با زبان و گویش شوشتری صحبت میکنند اما گویش بختیاری هم در بین آنان رایج است.
کوچههای چند هزار ساله
شهر شوشتر معماری و بافت سنتی خاصی دارد . بافت سنتی معماری این شهر متراکم و فشرده است. کوچههای باریک و دیوارهای بلند و گذرگاههای تنگ، همگی با گذر از «ساباطها» یا سایه بانها به میدانچههای اصلی شهر ختم میشوند. برخی مورخان میگویند:«هوشنگ» ازپادشاهان «پیشدادی» نخستین کسی بود که دستور احداث شهر شوشتر را برای اسکان مردم داد و نیز "پرفسورگیریشمن باستانشناس نامدار فرانسوی، غار« پبده » در شمال شرقی شهر شوشتر را نخستین سکونتگاه انسانی در ایران دانسته و بدینصورت قدمت شوشتر را به حدود ده هزار سال پیش تخمین زده است.که با توجه به همین پیشینه نیز، همچنان شهر شوشتر دارای کوچههای چند هزار ساله است و با این قدمت به لحاظ تاریخی دارای آثار باستانی قابل توجه ای میباشد که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدهاند. البته نا گفته نماند که موسیقی سنتی شوشتری «گوشه شوشتری یا مایه شوشتری» در موسیقی ایران گوشهای شناخته شده است که مورد توجه هنر مندان و صاحبنظران این رشته میباشد.
جاذبههای گردشگری و تاریخی در شوشتر
شهر شوشتر به لحاظ تاریخی جزء شهرهایی محسوب شود که از آثار باستانی با ارزشی برخورداراست. ازمهمترین دیدنیهای این شهر 14 سازه آبی تاریخی میباشد که در سازمان جهانی یونسکو ثبت شدهاند. همچنین بند میزان، برج کلاه فرنگی، مجموعه آبشارها و آسیابهای آبی، قلعه سلاسل، شهر داریون، پل بند لشکر، پل شاه علی، موزه مردم شناسی شوشتر، کاروانسراها و بازار سنتی این شهرو.. از جمله دیگر آثار باستانی محسوب میشوند که هرساله گردشگران زیادی را در خود میبیند.
اما دیگر جاذبههای گردشگری این شهر که هر کدام از ویژگیهای خاصی برخوردارند عبارتند از :
خانه امین زاده : خانه تاریخی شوشتر(امین زاده) در دوران قاجارتوسط شخصی بنام امینزاده ساخته شده است. این خانه كه در سال 78 به شماره 2446 درفهرست آثار ملی به ثبت رسیده، یكی از بناهای شاخص در بافت قدیمی شوشتر است. خانه تاریخی شوشتر در قسمت نعمت خانه و محله كوره شوشتر واقع شده که دارای سازه سنتی باشد. این بنا دارای تزئینات بسیار زیبا از آجر، سنگ و گچبریهای مشبك و حجاری که بر پیشانی ایوانهای آن دیده میشود. خانه تاریخی امینزاده در چهار طبقه شامل شوادان، شبستان، همكف و طبقه اول است که سر در ورودی بنا با آجرکاریهای زیبا بعنوان نمادی از موقعیت اجتماعی صاحبخانه و نشانگر ذوق و سلیقه در کاربرد فنون معماری به حساب آید.
بنای چهار طاقی: چهارطاقی بنایی با سقف گنبدی است كه گنبد آن روی چهار پایه بنا شده و چهار طرف آن دارای درگاههای قوسی شكل است. که در مجموعه آسیابها و آبشارها ی شوشتر، یك چهارطاقی تحت عنوان نمازخانه یا مسجد واقع شده که پیشینه ساخت آن به دوران قاجاریه برمیگردد که این چهار طاقی محلی برای عبادت و نماز و استراحتگاه آسیابانان بوده است. و نیز در زمان زرتشت قسمتی از چهار طاقیها برای روشن نگهداشتن آتش در نظر گرفته شده بود .البته در حاشیه «رود گرگر» چهارطاقیهایی وجود دارد كه همگی بر روی سكویی واقع شده که دسترسی به آنها از طریق پلكان میسر است.
ساباط ورودی ( ضابطون ) : ساباط، همان معبرها با پوشش طاقدار و تزئینات و آجر کاری هستند که مربوط به دورانهای گذشته اند و در مجموعه آسیابها، دو ساباط، معروف به ساباط ضابطون موجود بوده که ضابط ویا مامور دولت که نماینده حاکم محل بود دراین مکان ایستاد واز افراد و صاحبان احشاکه خارج میشدند مالیات و عوارض دریافت کرد.
مراکز تفریحی در شوشتر
شهر تاریخی شوشتر از مراکز تفریحی قابل توجهای برخوردار است و در مناطق مختلف آن پارکهای خوبی به چشم میخورد از جمله پارکها میتوان به پارک داریون، هرمزان، سیکا و پارک ساحلی شهید همتپور اشاره کرد و نیز شهر بازی و پارک بعثت هم از دیگر مراکز تفریحی این شهر بشمارمی روند.
نگاهی به صنایع دستی و دیبای شوشتری
رشتههای هنری زیادی در گذشتههای نه چندان دور در شوشتر فعال بوده که امروزه شاید اصلا دیده نشود. اما صنایع دستی گوناگون بویژه انواع صنایع بافندگی از دیر باز در شوشتر مرسوم و مشهور بوده است.«دیبای شوشتری» و «پرند شوشتری» از مشهورترین بافتههای صنعتگران شوشتری به شمار میرود و از دیگر صنایع دستی میتوان به پارچه بافی، ابریشم بافی، جاجیم بافی، معرق ساقه گندم و فلزکاری اشاره کرد.
مراکز اقامتی و مهمانپذیر در شوشتر
در شهر شوشتر چندین مرکز اقامتی و مهمانپذیر وجود دارد که در فصول مختلف پذیرای گردشگران زیادی است که از گوشه و کنار برای دیدن این شهر تاریخی به آنجا سفر میکنند. هتل جهانگردی شوشتر، هتل سنتی شوشتر، هتل فرهنگیان و مهمانپذیر شوشتر از جمله مراکز اقامتی این شهر محسوب میشوند که با اقامت در آنها میتوان با آسودگی خیال از این شهرتاریخی دیدن کرد
مکانهای مذهبی شهر تاریخی شوشتر
یکی از دیدنیهای مذهبی شهرشوشتر، مسجد جامع شوشتر است که از کتیبهها و نوع ساخت و معماری آن، چنان استنباط میشود که خلفای عباسی درزمان امام حسن عسگری به ساخت آن اقدام نمودهاند که پس از آن به مرور زمان تکمیل و ترمیم شده است این بنا جزء بناهاییست که فرهنگ اسلامی را در قالبی ارزشمند و زیبا به منصه ظهور رسانده است.هم چنین بقعه امامزاده عبدالله یکی دیگر از زیباترین بناها، و بقعه براء بن مالک انصاری که در واقع قدیمیترین مقبره اسلامی در ایران به شمار میرود، جزء مکانهای مذهبی و با ارزش شوشتر محسوب میشوند.