پارك ملی خجیر
پارك ملی خجیر همانند پارك ملی سرخه حصار در شرق تهران و در 45/35 الی 36/35 عرض شمالی و40/51 الی49/51 طول شرقی واقع شده و مساحت آن در حدود 10013 هكتار می‌باشد.
پوشش گیاهی: بنه، بادام كوهی، ارس، داغداغان، چنار، سپیدار، پده، بید، زالزالك تبریزی، افرا ، زبان گنجشك، عرعر، اقاقیا، كاج، تنگرس، تمشك، گز، شیشعان، روناس، زرشك، سوفورا، شیرخشت، سیاه تلو، دغدغك، ارمك.
پستانداران: كل و بز، قوچ و میش البرز مركزی، گراز، پلنگ، كفتار، روباه قرمز، شغال، گوركن، گربه وحشی، خرگوش.
پرندگان: انواع گونه‌های پرنده اعم از مهاجر آبزی، كنار آبزی و شكاری.
خزندگان: مار كرمی، كورمار دوسر، مار آتشی، مار پلنگی، مار دستی، مار آبی، مار شتری، شتر مار، یله مار، تیر مار، سوسن مار، افعی شاخدارایرانی، افعی كوفی، قورباغه معمولی، وزغ سبز، لاك‌پشت ممیزدار غربی.
پارك ملی سرخه حصار
پارك ملی سرخه حصار در شرق تهران و در43/35 الی 36/35عرض شمالی و30/51 الی 38/51 طول شرقی واقع شده و مساحت آن در حدود 9168 هكتار می‌باشد.
پوشش گیاهی: بنه، بادام كوهی، ارس، داغداغان، چنار، سپیدار، پده، زالزالك، زبان گنجشك، عرعر و كاج.
پستانداران: كل و بز، قوچ و میش البرز مركزی، آهو، گراز، پلنگ، كفتار، روباه قرمز، شغال، گربه وحشی، گوركن، تشی و خرگوش.
پرندگان: حواصیل خاكستری، حواصیل شب، بوتیمار، اگرت بزرگ، سرسبز، اردك ارده‌ای، خوتكا، اردك نوك پهن، فیلوش، عقاب ماهیگیر، كوركور، قرقی، طرلان، عقاب طلایی، عقاب شاهی، سارگپه، كركس، دال سیاه، دلیجه، بالابان، بحری، شاهین، آبچلیك و آبیا.
خزندگان و دوزیستان: مار كرمی، كورمار دوسر، مار آتشی، مار پلنگی، مار دستی، مارآبی، مار شتری، شترمار، یله مار، تیر مار، سوسن مار، افعی شاخدار ایرانی، افعی كوفی، قورباغه معمولی، وزغ سبز، لاك‌پشت ممیزدار غربی از روزگار آغا محمدخان قاجار منطقه جاجرود به‌عنوان قرق انتخاب گشت و در روزگار فتحعلیشا همه منطقه جاجرود خجیر و سرخه حصار به صورت قرق درآمد. در ۱۳۱۰ ه.ش حدفاصل اراضی و کوه‌های جاجرود و ورجین بنام تلوو هزار دره به این مناطق افزوده شد.
در ۱۳۴۲ با الحاق کوه‌های اراکوه و قره اغاج به منطقه مساحت آن به حدود ۱۳۰۰۰۰ هکتار رسید. پس از ۱۳۵۰ به منظور قرق کامل منطقه بخشی از اراضی که در داخل منطقه قرار داشت مانند ده ترکمن از اهالی خریداری و منطقه کلاً به شکارگاه سلطنتی تبدیل شد. در ۱۳۵۸ این شکارگاه به سازمان محیط زیست واگذار گشت. و یک قسمت از اراضی را به‌عنوان پارک ملی و قسمتی دیگر را به‌عنوان محیط حفاظت شده تعیین و بقیه در اختیار اهالی منطقه برای تعلیف دامداری گذاشته شد. در نتیجه پارک ملی سرخه حصار به مساحت ۹۳۸۰ هکتار و پارک ملی خجیر به مساحت ۱۵۷۰ هکتار و منطقه حفاظت‌شده جاجرود به مساحت ۵۱۶۵۰ هکتار زیر نظر سازمان محیط زیست قرار گرفت.
مجموعه جاجرود را می‌توان در اقلیم نیمه صحرایی- کوهستانی در شمال و شمال شرقی ایران قرار دارد. آب و هوای این منطقه به‌طور کلی خشک است و تفاوت درجه حرارت روز و شب یاد و میزان بارندگی سالانه حدود ۲۵۰ میلیمتر است. بلندترین نقطه مجموعه قله اراکوه، ۲۶۴۹ متر و پست‌ترین نقطه آن دشت سنگ تراشان به بلندی ۱۱۰۰ متر از سطح دریا است. منابع آب مجموعه از دو رود مهم جاجرود و دماوند و تعداد زیادی چشمه‌های دائمی و فصلی تامین می‌شود.
پوشش گیاهی: به علت نزدیکی به ناحیه گرمسیری و رامین از یک سو و متاثر از ارتفاعات البرز مرکزی از سوی دیگر و به دلیل داشتن پستی و بلندی‌های بسیار از نظر پوشش گیاهی دارای سیمای متفاوتی است.
۱) پوشش گیاهی منطقه گرمسیری: عبارتست از گز- تاغ- قیچ- اشنان- جغجغه- کاروان کش- پرند- کور- گون- درمنه- خارشتر و اسپند.
۲) پوشش گیاهی استپی کوهپایه: درمنه- ریز- بز و گونه‌های بالشتکی مانند کلاه حسن- گون- چوبک و گیاهان دارویی مانند آویشن- قدومه- بومادران- کاکوتی و پونه کوهی.
درختان و درختچه: زالزالک- گوجه وحشی- زرشک- انجیر- شیر خشک و بادامک- سرو کوهی- زیرک چال و بارجمالی و درخت ارس.
پستانداران: قوچ و میش، کل و بز، آهو، پلنگ، کاراکال، گراز
پرندگان: پرندگان مهاجر در زمستان و اوایل بهار در طول رود جاجرود و پرندگان بومی در سطح منطقه وجود دارند. کبک- باقرقره- کلاغ- زاغ- زاغی و انوع گنجشک- اردک سرسبز و خوتکا- حواصیل خاکستری- حواصیل سفید و طرلان و پرندگان شکاری نیز از جمله پرندگان این منطقه‌اند.
خزندگان: چند نوع مارـ سوسمار و مارمولک و احتمالآ یک نوع لاک‌پشت همچنین دو نوع ماهی قزل‌آلا- ماهی سیاه یا ماهی بومی نیز در رودهای این منطقه وجود دارد.
پارك ملی كلاه قاضی
پارك ملی كلاه قاضی در استان اصفهان بین 45/51 الی 15/52 طول شرقی و 32 الی 30/32 عرض شمالی واقع شده است. مساحت آن درحدود 47142 هكتار می‌باشد.
پوشش گیاهی: انجیر، بادام كوهی، انار، عناب، شیپوری، بید، خارشتر، درمنه، اسپند، گل جالیز، شنگ، انواع گرامینه، كلاغك، گل مریم، سلین، انواع گون، گل گندم، علف شوره، علف مار، ریواس، اسپرس، چوبك.
پستانداران: كل و بز و قوچ و میش، آهو، خرگوش، پلنگ،گرگ، كفتار، یوزپلنگ، روباه، شغال، تشی و گربه وحشی.
پرندگان: كبك، تیهو، باقرقره، كلاغ سیاه، چكاوك، كاكلی، دم جنبانك، زاغ نوك سرخ، زاغی، گنجشك‌سانان و عقاب‌ها.
خزندگان: مارجعفری، افعی شاخدار، مارقیطانی، مار پلنگی، مارمولك، لاك‌پشت.
كوه كلاه قاضی
كوه كلاه قاضی قسمتی از رشته كوه ماهدشت می‌باشد. بلندترین قله این كوه به ارتفاع 2534 متر می‌باشد كه در جنوب خاوری اصفهان واقع و شكلی شبیه كلاه قاضیان در ادوار گذشته دارد. كوه كلاه قاضی از مناطق حفاظت شده شكار ممنوع و پناهگاه حیات وحش می‌باشد و دارای پاسگاه‌های مختلف شكاربانی است و چشمه‌های زیادی در دامنه‌های این كوه وجود دارد كه گله‌های حفاظت شده بز و پازن از آن استفاده می‌كنند. این كوه را معمولأ از گردنه‌ای موسوم به گردنه لاشتر در فاصله حدود 30 كیلومتری اصفهان در جاده اصفهان به شهرضا صعود می‌كنند. این كوهستان دارای دره‌های متعدد شمالی و جنوبی است و وجه تسمیه آن شكل كاملاً مشخصی است كه قله آن دارد و از شهر اصفهان به شكل كلاه قاضیان قدیم دیده می‌شود.
كوه كلاه قاضی دارای دیواره‌های بلند با سنگ‌های مناسب جهت صخره‌نوردی می‌باشد به همین دلیل مورد توجه صخره‌نوردان قرار گرفته و مسیرهای گوناگونی در آن گشایش شده است.
در دره‌ای به نام دره شاهین كه در قسمت جنوب خاوری كوه واقع شده، گروه كوهنوردی چكاد كوهستان اصفهان به همت سایر علاقه‌مندان، در صدد ایجاد محلی با مسیرهای متنوع آموزشی می‌باشد كه تا پایان سال 1381 هیجده مسیر مختلف در آن باز گردیده است.
راه دسترسی: از میدان دروازه شیراز اصفهان به وسیله خودروهای دربستی یا خودروهایی كه به شهر مباركه یا شهرضا می‌روند می‌توان به دیواره‌ها دسترسی پیدا كرد.
منطقه حفاظت‌شده سارى‌‌گل، اسفراین
این منطقه به وسعت ۰۰۰‚۲۸ هکتار در شمال شرقى اسفراین قرار دارد و انواع درختان اُرُس، کرکو، بید وحشى، زالزالک، سیاهدانه، بوته گَوَن و انواع گیاهان از گندمیان و نعناعیان را در خود جاى داده است. حدود ۴۵۰۰ قوچ و میش نیز در این منطقه وجود دارد.
