مهندس حسن بنیهاشمی
سیكلمن
نام علمی: Cyclamen
نام فارسی: سیكلمن خانواده: Primulaceae
یكی از زیباترین و محبوبترین گلهای نوروزی سیكلمنها هستند. تنها گونه سرشناس این گیاه C.Persicum یا سیكلمن ایرانی است. گلبرگهای 5 تا 7 سانتیمتری گلها و شكوفههای قشنگ این گیاه مثل بال پروانهها به طرف بالا كشیده میشود.
برگهای ضخیم و سرسبز این گیاه اغلب با علامات نقرهای رنگی كه بالای آنها شكوفههایی با رنگهای متنوع صورتی، قرمز مخملی و سفید نمایان میشوند آراسته شده است كه زیبایی آن را صدچندان مینماید.
این گیاه تا ارتفاع 30 سانتیمتر قد كشیده و از اواسط پاییز تا اواسط بهار به طور وافری به شرط مراقبتهای لازم گل میپروراند.
مراقبت
بهترین نور برای سیكلمن نور فیلتر شده یا نور روشن غیرمستقیم آفتاب است. دمای مطلوب روزانه حدود 18 درجه و دمای شبانه 4 تا 13 درجه سانتیگراد دلخواه این گیاه می باشد. «بنابراین گیاه را شبها باید به محل خنكتری منتقل كرد». خاك گیاه را همواره مرطوب نگهدارید و در دوران فعالیت رویشی گیاه هر پانزده روز یكبار آن را تقویت كنید.
وقتی دوران گلدهی آن به پایان رسید، رنگ برگهای آن به زردی میگرایند. در این حالت به تدریج از آب دادن گیاه خودداری كنید تا زمانی كه ساقه زیرزمینی آن به كُمون رود.
از اواخر تابستان گلدان را در حالتی كه به پهلو قرار دادهاید برای مدتی در محلی نگهداری كرده سپس آن را جابجا كنید و در تركیبی از دو پیمانه پیت موس، یك پیمانه خاك برگ بستهبندی شده و یك پیمانه ماسه نسبتاً درشت به طوری كه نصف ساقه زیرزمینی آن از سطح خاك بیرون بماند، بكارید و پس از آبیاری و مراقبت از آن منتظر شروع فعالیت مجدد گیاه باشید. در هنگام خرید گیاه یا در موقع تعویض گلدان آن دقت كنید كه نصف ساقه زیرزمینی آن باید از سطح خاك بیرون باشد و گلدانهایی را خریداری كنید كه دارای غنچههای بیشتری باشد.
پامچال
نام علمی: Primula نام فارسی: پامچال
پامچال سه گونه هستند كه فرا رسیدن بهار را در زمستان و در درون آپارتمانها نوید میدهند. این گیاه در ایران به گل نوروزی نیز شهرت دارد.
از میان این گونهها پامچال افسونگر، زیباترین و سرشناسترین آنهاست.
دو گونه دیگر پامچال به نامهای P. obconica و P. elatior hybrids نیز شهرت دارند. این گیاه انبوهی از گلهای صورتی، قرمز و سفید به پهنای حدود 5/2 سانتیمتر به ردیف و منظم بر روی ساقههایی باریك در حدود 20 تا 25 سانتیمتر دارد. سطح برگهای پامچال P. obconica پر از پُرز بوده و در پوست دست ایجاد خارش میكند و رنگ گلهای آن قرمز، صورتی، ارغوانی روشن سفید است.
اما گونه P. elatior از دیگر گونههای كوتاهتر بوده و گلهایی به صورت تكی یا دو تایی به رنگهای سفید، زرد، صورتی و سُرخابی مخملی به بار میآورد. (معمولاً هر سه گونه این گیاهان را در زمانی كه پر از گل هستند در گل فروشیها آن را معمولا در اسفند ماه به گل مینشیند و پس از پایان گلدهی آن را دور میریزند.) البته از پیوند دو گونه P.rulgaris و P.veris نوعی گیاه دو رگه پرورش یافته است كه قابل كاشتن در باغچههای سایهدار بیرون (فضای باز) بوده و یكی دو سال نیز پایدار و مقاوم خواهد ماند.
مراقبت
پامچالها در نور روشن و غیرمستقیم آفتاب یا نور فیلتر شده به خوبی رشد میكنند و هر پانزده روز یكبار نیاز به كود دارند. دمای روزانه 20 درجه و دمای شبانه 4 تا 10 درجه سانتیگراد مناسب این گیاه میباشد. بنابراین شبها باید آن را به محل خنكتری منتقل كنید. خاك آن را تا حدودی مرطوب نگهدارید.
در هنگام خرید دقت كنید كه گیاه برگهایی سبز و شق ورق و گلهایی شاداب و پر از غنچه داشته باشد.