بـه قـلـم : فرناز آشفته‌فرد
تحریریه زندگی آنلاین : بهترین سرگرمی برای سالمندان از دیدگاه شما چیست؟ این روزها بازنشستگی فقط به تماشای تلویزیون یا بازی شطرنج ختم نمی‌شود. افزایش سن به معنی خانه‌نشینی و بی‌تحرکی یا خوابیدن‌های طولانی نیست. سالمندان امروزی هم خواستار ماجراجویی، تحرک بیشتر و فرصتی برای یادگیری چیزهای جدید هستند. درواقع، بسیاری از افراد با شروع بازنشستگی، فرصت بیشتری برای انجام‌دادن کارهایی پیدا می‌کنند که همیشه در آرزوی آن بوده‌اند. اگر شما هم به‌دنبال پیداکردن بهترین سرگرمی برای این دوران هستید، در ادامه با ما همراه باشید. البته فراموش نکنید که در اوضاع کنونی و گسترش ویروس کرونا، سرگرمی‌های گروهی یا فعالیت‌های مربوط به فضاهای عمومی، به‌منظور حفظ سلامتی عمومی جامعه، اجراشدنی نیست.
۱. کلاس‌های ورزشی گروهی
ورزش‌‌هایی مثل یوگا، تای چی یا حرکت‌های اصلاحی (Feldenkrais) ورزش‌های گروهی جالبی است که به افزایش انعطاف‌پذیری بدن و تعادل آن کمک می‌کنند. این موضوع به‌خصوص برای افراد مسن و جلوگیری از زمین خوردن آنها بسیار ضروری است. برخی گروه‌های ورزشی، با استفاده از صندلی، حرکت‌هایی انجام می‌دهند تا ورزش‌کردن برای همة افراد آسان‌تر باشد. برخی هم برنامه‌های ورزشی قابل‌اجرا در استخر را ارائه می‌دهند که برای بسیاری از سالمندان گرفتار آرتروز خوشایند است. شنا کردن و فعالیت‌های آبی نیز بسیار لذت دارد. همچنین، سالمندان می‌توانند برخی وسایل ورزشی ساده را تهیه و در خانه ورزش کنند. اگر وضعیت فیزیکی خاصی دارید، پیش از انتخاب نوع ورزش حتما با پزشک مشورت کنید.
۲. ورزش‌های ویدئویی (Wii)
شاید افراد مسن خانوادة شما دیگر نتوانند به‌خوبی گذشته بسکتبال بازی کنند و فعالیت فیزیکی شدید آنها را خسته می‌کند؛ اما شاید کنسول بازی تعاملی نینتندو وی (Nintendo’s Wii) جایگزینی عالی باشد. با استفاده از این کنسول بازی، به‌جای فشردن تعدادی دکمۀ روی دسته‌های بازی، دوربین حرکت‌های بدن را ضبط می‌کند و فضای بازی از طریق صفحۀ تلویزیون دیده می‌شود. سالمندانی که اهل ورزش و فعالیت‌های فیزیکی‌اند، گزینه‌های بسیاری در این فعالیت ویدئویی دارند. بولینگ، تنیس و گلف چند نمونه از بازی‌های این کنسول است و بهترین سرگرمی برای سالمندان محسوب می‌شود.
۳. پیاده‌روی
راه‌رفته در فضای آزاد روشی خوب برای حفظ تحرک در افراد سالمند است. گاهی اوقات هم این پیاده‌روی موجب هم‌کلام شدن با دیگران و پیدا کردن دوستان جدید می‌شود. اگر پارک یا فضای سبز در اطراف محل زندگی سالمندان وجود داشته باشد، این پیاده‌روی بسیار لذت‌بخش‌تر خواهد شد.
انجمن کتاب‌خوانی
اگر همیشه به کتاب خواندن علاقه‌مند بوده‌اید و به‌دنبال فرصتی برای بیان نظراتتان درباره کتابی که خوانده‌اید بوده‌اید، دوران بازنشستگی زمان مناسبی برای ادامة این فعالیت است. برخی انجمن‌های کتاب‌خوانی گروهی اختصاصی برای اعضای سالمند دارند و به آنها کمک می‌کنند تا با دنیای بیرون ارتباط داشته باشند و هوشیار بمانند. جلسه‌های کتاب‌خوانی هفتگی و تبادل‌نظر افراد پیشنهاد مناسبی در این زمینه است. بهترین سرگرمی برای سالمندان که هزینۀ زیادی هم ندارد، صحبت‌کردن یا نوشتن درباره داستان‌های خاص زندگی‌شان است. گاهی هم می‌توانند این داستان‌گویی را با عکس‌ها و تصاویر خاطره‌انگیز ادغام کنند. به‌این‌ترتیب، نه‌تنها بخشی از تاریخ را حفظ کرده‌اند؛ بلکه در فرصت
پیش‌آمده می‌توانند دربارۀ تجربه‌های شخصی زندگی‌شان تأمل و خاطرات خود را به منبعی الهام‌بخش برای نسل‌های بعد تبدیل کنند.
کلاس‌های آموزشی
فراگیری دانشی جدید راهی مطمئن برای حفظ هوشیاری و فعال نگه‌داشتن مغز است. برخی انجمن‌های مخصوص سالمندان کلاس‌هایی تشکیل می‌دهند تا افراد مسن بتوانند از برنامه‌های علمی ـ فرهنگی استفاده کنند.
کلاس‌های هنری
افراد بازنشسته‌ای که تمام عمرشان را مشغول فعالیت و کسب درآمد بوده‌اند، با شروع دوران بازنشستگی، فرصت‌های خلاقانة فراوانی خواهند داشت. نقاشی با آبرنگ و رنگ‌روغن یا طراحی با مداد و زغال ازجمله فعالیت‌های هنری و سرگرم‌کننده برای سالمندان به شمار می‌‌رود. رشتۀ هنری موردعلاقه‌تان را پیدا کنید و با شرکت در کلاس‌های هنری گروهی با یک تیر دو نشان بزنید؛ دوستان جدید پیدا کنید و هنرمند درونتان را به عرصۀ ظهور برسانید.
گردش و اردو
بی‌شک کمتر کسی دوست دارد تمام روز در خانه بماند. برخی مراکز نگهداری از سالمندان برنامه‌های گردشی و اردو برای اعضا ترتیب می‌دهند تا حال‌وهوای پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها را عوض کنند. شما هم اگر فرد سالمندی در خانه یا خانواده‌تان دارید، در اولین فرصت برایشان برنامه‌ای گردشی ترتیب دهید. رفتن به موزه، کنسرت، جشنواره‌های محلی یا پیک‌نیک در پارک و طبیعت بهترین سرگرمی برای سالمندان است.
ساختن زیورآلات
مهارت‌های حرکتی سالمندان با ساخت کاردستی و زیورآلات تقویت خواهد شد. پس از پایان کار، از ساخته‌های زیبایتان لذت خواهید برد. می‌توانید دست‌سازه‌های خود را به دوستان و آشنایان هدیه بدهید یا به‌صورت جدی به فکر فروش آنها و کسب درآمد باشید.
باغبانی
باغبانی یکی از گزینه‌های عالی برای تنفس هوای تازه و داشتن فعالیت فیزیکی است. گل‌کاری و آبیاری باغچه و بیرون کشیدن علف‌های هرز بهترین سرگرمی برای سالمندان است تا بتوانند ذهنشان را آرام کنند و مدتی دور از هیاهوهای روزمره وقت بگذرانند. پس از مدتی، تلاش‌هایشان نتیجه خواهد داد؛ تماشای گل‌ها یا استفاده از سبزیجاتی که کاشته‌اند، برای همه بسیار لذت‌بخش خواهد بود. شما هم اگر فضای بزرگی در اختیار ندارید، می‌توانید کاشت سبزی در گلدان و در فضای داخلی خانه را با این سبزی‌ها امتحان کنید: نعنا، جعفری، پیازچه، علف لیمو، پونه کوهی، ریحان یا آویشن.
موسیقی
قطعا موسیقی زمان حال با موسیقی دوران جوانی سالمندان اطراف ما بسیار متفاوت است. بااین‌حال، افراد مسن با شنیدن آهنگ‌های قدیمی به گذشته‌ها می‌روند و از مرور خاطراتشان لذت می‌برند. کنسرت‌های موسیقی یا پخش‌کردن آهنگ‌های قدیمی، ما را به سال‌های دور می‌برد.
موسیقی‌درمانی
قدرت شفابخش موسیقی، به‌خصوص برای کسانی که دچار زوال عقل شده‌اند، انکارناپذیر است. برنامه‌های ویژۀ متخصصان موسیقی‌درمانی می‌تواند بهترین سرگرمی برای سالمندان باشد.
حیوان درمانی (پت‌تراپی)
ارتباط فیزیکی با حیوانات و نوازش‌کردن آنها در بیشتر افراد احساس خوبی ایجاد می‌کند. کسانی که قبلا حیوان خانگی داشته‌اند، از این گزینه بیشتر لذت خواهند برد. اگر نگهداری از حیوان برایتان مشکل است، می‌توانید با کسی که حیوان خانگی دارد، برنامه‌ای ترتیب دهید و حیوان خانگی آنها را چند ساعت در هفته ببینید. وقت‌گذراندن با حیوانات خانگی برای سلامت جسم و نیز سلامت روانی سالمندان مفید است.
خود مراقبتی و اسپا (Spa)
اهمیت توجه به سلامتی بر کسی پوشیده نیست. ارزش این کار در زمان سالمندی افراد بیشتر هم می‌شود. اختصاص‌دادن برنامه‌ای شخصی مثل رفتن به اسپا، اصلاح مو، مانیکور یا جلسه‌های مراقبت‌های پوستی می‌تواند بهترین سرگرمی برای سالمندان به‌حساب بیاید.
کلاس‌های مجازی
با اوضاع جدید قرنطینه و محدودیت رفت‌وآمد در سراسر دنیا، بسیاری از معلم‌ها و آموزشگاه‌ها به برگزاری کلاس‌های آنلاین رو آورده‌اند. سالمندان هم می‌توانند از این فرصت استفاده و در کلاس‌های موردعلاقه‌شان شرکت کنند. گاهی با کمی جست‌وجو می‌توانید کلاس‌هایی با قیمت بسیار مناسب یا حتی رایگان پیدا کنید.
رفتن به رستوران یا کافه‌ای جدید
برخی افراد رستوران یا کافه‌ای خاص برای خودشان در نظر می‌گیرند و بیشتر مواقع، در آنجا وقت می‌گذرانند. پیداکردن مکانی جدید می‌تواند بهترین سرگرمی برای سالمندان باشد. با پرس‌وجو از دوستان یا استفاده از وب‌سایت‌های تخصصی معرفی رستوران و کافه‌های شهرتان، ماجراجویی جدیدی را تجربه کنید.
تماشای فیلم
تماشای فیلم در سینما تجربه‌ای است که هیچ‌وقت قدیمی یا تکراری نمی‌شود. فیلم مدنظرتان را انتخاب کنید، تنقلات موردعلاقه‌تان را تهیه کنید و با دوستان یا خانواده راهی سینما شوید. اگر امکان ندارد برای تماشای فیلم به بیرون از خانه بروید، می‌توانید این کار را در خانه هم به‌راحتی انجام دهید.
ملاقات دوستان و خانواده
این روزها، همه مشغله‌های خاص خودشان را دارند؛ اما می‌توانید چند ساعت با دوستان یا اعضای خانواده وقت بگذرانید و گل بگویید و گل بشنوید. نیازی نیست کار خاصی انجام دهید. می‌توانید یک قرار ناهار یا وقت‌گذراندن در پارک محل و صرف عصرانه را برای جمع شدن دورهم انتخاب کنید.
خرید
گاهی پرسه‌زدن در مراکز خرید بزرگ می‌تواند تکراری، خسته‌کننده و حتی گران باشد (البته اگر قصد خرید داشته باشید). رفتن به بازارهای روز و محلی ممکن است کمی هیجان‌انگیزتر باشد. اگر قصد خرید داشته باشید، معمولا با قیمت‌های کمتری روبه‌رو می‌شوید و حتی می‌توانید سر قیمت با فروشنده چانه بزنید.
سفر جاده‌ای
سوار ماشین شوید و به جاده بزنید. اگر مقصدی وجود دارد که مدت‌ها برای رفتن به آنجا منتظر فرصت بوده‌اید، دوران بازنشستگی ممکن است بهترین فرصت برای این کار باشد. با استفاده از نقشة کاغذی یا برنامه‌های دیجیتالی، مسیرتان را بررسی کنید. شاید همراهی دوست یا عضوی از خانواده به لذت‌بخش‌ترشدن این سفر کمک کند.
عضویت در کانون بازنشستگان
بیشتر شهرها کانون بازنشستگان دارند. این کانون‌ها که شهرداری‌ها یا مراکز فرهنگی و پارک‌ها دایر کرده‌اند، برنامه‌های متنوعی برای اعضایشان در نظر می‌گیرند. با مراجعه به این مراکز، فرم عضویت را پر کنید. از برنامه‌های آنها آگاه شوید و تجربه و حتی دوستانی جدید به دست بیاورید. شرکت در فعالیت‌های اجتماعی بهترین گزینه برای سالمندان است و فرصت‌های تازه‌ای برایشان فراهم می‌کند.
سفر به مکانی رؤیایی
کدام مقصد همیشه در فهرست آرزوهایتان قرار داشته است؟ دوران بازنشستگی بهترین زمان برای ماجراجویی و سفرهای طولانی است. سفر و گردشگری و آشنایی با فرهنگ‌های جدید می‌تواند بهترین سرگرمی برای سالمندان باشد.
بازنگری تغذیه
با زیرنظر گرفتن تغذیه‌تان، چالشی جدید شکل دهید. اگر اهل استفاده از تکنولوژی‌های جدید یا گوشی‌های هوشمند باشید، برنامه‌های متعددی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توانید مواد غذایی مصرفی روزانه‌تان را بررسی کنید. برنامه‌هایی برای یادآوری روزانة نوشیدن آب و داشتن تحرک هم در دسترس است. اگر نیاز است، به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا بهترین رژیم غذایی را برایتان تنظیم کند.اگر می‌خواهید به بشقاب غذایتان چالش بیشتری اضافه کنید، یک رژیم غذایی متفاوت را امتحان کنید. رژیم غذایی گیاه‌خواری، وگانیسم یا خام‌خواری ازجمله رژیم‌های خاص غذایی است که می‌توانید برای مدتی دنبال کنید. البته فراموش نکنید که پیش از این کار، حتما در این زمینه مشورت‌های لازم را با پزشک متخصص انجام دهید.
کارهای خیریه
اگر در محل زندگی‌تان گروه‌های خیریه برنامه‌هایی دارند، به آنها بپیوندید. شرکت کردن در کارهای خیریه برای برخی افراد الهام‌بخش است و رضایت درونی آنها را افزایش می‌دهد.
ماساژدرمانی
اگر احساس خستگی و درد میکنید، ماساژ درمانی پیشنهادی عالی برای شما است. ماساژ روشی عالی برای از بین بردن دردهای بدن، سردرد، مشکلات گوارشی و استرس است. اگر برای بیرون رفتن از خانه محدودیت‌هایی دارید، استفاده از وسایلی مثل صندلی ماساژ یا ماساژورهای دستی کمک می‌کند اوقات خوشی را تجربه کنید.
پختن غذاهای جدید
پختن غذاهای جدید بهترین سرگرمی برای سالمندان و اعضای خانواده‌شان است. اگر خودتان در آشپزخانه دست‌به‌کار شوید، لذت چشیدن غذاها و طعم‌های جدید برایتان چند برابر خواهد شد.
ورود به فضای مجازی
این روزها بیشترِ افراد دست‌کم در یک یا دو سایت و برنامۀ اجتماعی عضوند. عضویت در فضای مجازی تنها به ارتباط با دوستان قدیمی محدود نمی‌شود. در اینترنت می‌توانید دوست‌هایی جدید و علایقی تازه پیدا کنید. با وصل شدن به این دنیای مجازی بی‌انتها، ارتباط با عزیزان هم آسان‌تر از گذشته می‌شود.
درست کردن آلبوم خاطرات
با افزایش سن، تجربه‌های زندگی هم بیشتر می‌شود. دوران بازنشستگی فرصت خوبی است که این خاطرات را به‌کلی خلاقانه، با عکس‌ها و نوشته‌های شخصی‌تان درست کنید و مدتی مشغول این طرح باشید. بی‌شک خاطرات خاص شما برای دوستان و خانواده‌تان هم بسیار شیرین و هیجان‌انگیز است. اگر با فضای مجازی راحتید، شاید بد نباشد وبلاگ یا سایتی برای نوشتن خاطرات خود بسازید.
یادگیری نواختن ساز
برخی معتقدند که یادگیری موسیقی در بزرگ‌سالی راحت‌تر از دوران کودکی است. گوش شما تمام عمر موسیقی‌های مختلف را شنیده است و احتمالا تمرکز بیشتری روی یادگیری خواهید داشت. اگر در زندگی به دنبال فرصتی برای یادگیری یک ساز بوده‌اید، این موضوع در دوران بازنشستگی حسابی سرگرمتان می‌کند.
جمع‌آوری عتیقه‌جات
به سمساری موردعلاقه‌تان بروید و وسیلهای را که بیش از بقیه برایتان جذاب است، در نظر بگیرید. به همین اکتفا نکنید. درباره این شیء تحقیق کنید. هر وسیلهای داستان خاص خودش را دارد. ممکن است وسیلهای که انتخاب میکنید، در آینده بسیار ارزشمند شود.گاهی این شیء عتیقه درست در انبار خانۀ خودتان وجود دارد. روزهایی که مشغول کار نیستید، می‌توانید سری به وسایل قدیمی‌تان بزنید و با دست پر به مغازة سمساری موردعلاقه‌تان بروید. شاید بتوانید معامله‌ای انجام دهید!
آموختن عکاسی
با ثبت لحظه‌های ارزشمند، اثری هنری بیافرینید. در این دوران که اوقات فراغت دارید، یادگیری عکاسی بهترین سرگرمی است. استفاده از دوربین و آشنایی با عملکرد آن توانایی‌های شناختی شما را بهتر می‌کند و در تقویت حافظه هم موثر است.
آکواریوم
اگر امکان دارد، جایی از خانه را به آکواریوم اختصاص دهید. تماشای ماهی‌های رنگارنگ و شنیدن صدای آب بسیار آرام‌بخش و مسر‌ت‌آور است و حس‌وحالتان را به‌کلی تغییر می‌دهد. نگهداری از ماهی‌های آکواریومی در مقایسه با نگهداری از دیگر حیوانات خانگی کار راحت‌تری است.
آموزش دادن
اگر مهارت یا دانش خاصی دارید، دوران بازنشستگی بهترین فرصت برای انتقال تجربه‌هایتان است. می‌توانید به مؤسسة مربوط به تخصص خود مراجعه کنید و از آنها بخواهید برایتان کلاس تشکیل دهند. برپایی کلاس‌های آنلاین هم گزینة دیگری است؛ حتی می‌توانید داوطلبانه به دیگران آمورزش دهید. اگر مهارت خاصی ندارید، می‌توانید در کلاس‌هایی مثل آشپزی، خیاطی یا شیرینی‌پزی شرکت کنید و بعد، تجربه‌هایتان را به دیگران انتقال دهید.
پازل یا جدول
در بیشتر روزنامه‌ها یا مجله‌ها، قسمتی را به جدول کلمات اختصاص داده‌اند. مجله‌های تخصصی جدول هم در دسترس است. در روز، زمانی را برای حل جدول در نظر بگیرید و خود را با آن سرگرم کنید. اگر به دنبال چالش بیشتری هستید، درست کردن پازل را پیشنهاد می‌دهیم. این کار تأثیر مثبتی بر حافظه کوتاه‌مدت و تقویت ذهن دارد.
آشنایی با تکنولوژی جدید
اگر نوه یا نوه‌هایی دارید، با کمک آنها با جدیدترین تکنولوژی‌ها و استفاده از وسایل الکترونیکی آشنا شوید. برخی مؤسسه‌ها کلاس‌های کامپیوتری یا کارکردن با موبایل برای افراد مسن برگزار می‌کنند که بسیار مفید است.
پادکست
پادکست‌ها هم جنبة آموزشی و هم جنبۀ سرگرمی دارند؛ درحالی‌که مشغول کارهای خانه‌اید، می‌توانید به پادکست موردعلاقه‌تان گوش دهید.
بررسی هزینه‌ها
یک روز را به بررسی امور مالی اختصاص دهید و برای هزینه‌هایتان برنامه‌ریزی کنید. ممکن است بخواهید سرمایه‌گذاری کنید یا حساب بانکی جدیدی باز کنید.
اوریگامی
ساخت اوریگامی می‌تواند بهترین سرگرمی برای سالمندان باشد. برای این کار تنها به یک ورق کاغذ نیاز دارید. در ابتدا می‌توانید با شکل‌های ساده شروع کنید. برای یادگیری این کار، از کتاب‌ها یا ویدئوهای آموزشی استفاده کنید. هنر باستانی تاکردن کاغذ از فرهنگ ژاپنی می‌آید. با یادگیری این مهارت خلاقانه می‌توانید ساعت‌ها مشغول باشید.
ساختن فایل صوتی خاطرات
احتمالا داستان‌های زیادی دارید که می‌خواهید برای فرزندان و نوه‌هایتان تعریف کنید. با استفاده از تلفن همراه هوشمند یا کامپیوتر شخصی خود می‌توانید صدایتان را ضبط کنید و آن را در اختیار عزیزانتان قرار دهید.
درست کردن کتاب آشپزی خانوادگی
اگر نسل به نسل غذاهای خاصی در خانواده‌تان تهیه می‌شده، می‌توانید کتاب آشپزی مخصوصی درست کنید. نسخه‌ای پرینت‌شده یا دیجیتال از دستور پخت غذاهای قدیمی و موردعلاقه‌تان تهیه کنید و در اختیار آشنایان قرار دهید. اگر با استقبال خوب آنها روبه‌رو شد، شاید بد نباشد به سراغ ناشری بروید و کتاب را در نسخه‌های بیشتری چاپ کنید.
تهیه کتاب رنگ‌آمیزی
این فعالیت آرامش‌بخش بهترین سرگرمی برای سالمندان است و به آنها کمک می‌کند ذهنشان آزاد شود. تنها کافی است کتاب‌های رنگ‌آمیزی و چند مداد یا خودکار رنگی از کتاب‌فروشی‌ها یا فروشگاه‌های نوشت‌افزار بخرید و آرامش و حال خوب را برای ساعتی تجربه کنید.
سخن پایانی
هر فرد بازنشسته ای سزاوار فرصتی برای استراحت، یادگیری چیزهای جدید و لذت بردن از زمانش در دوران بازنشستگی است. آنها سال‌های زیادی کار کرده‌اند و حالا می‌توانند کمی استراحت کنند. با انتخاب برنامه‌های دلخواه می‌توانند اوقات فرح‌بخش و پرنشاطی را تجربه کنند.
