زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سال 2009 م را مي‌توان سال اوج جنگل‌سوزي نام نهاد. در اين سال، به تقريب در تمام فصول سال، در چهارگوشه جهان جنگل‌هاي بسياري دچار آتش‌سوزي شد. از جمله در كشورهاي يونان، اسپانيا، آمريكا، استراليا و ... وقوع آتش‌سوزي‌هاي مكرر، هكتارها جنگل را به نابودي كشاند. وقوع آتش‌سوزي در جنگل‌ها، مراتع و بوته‌زارها به خودي خود از جمله زيانبارترين آتش‌سوزي‌ها به شمار مي‌آيد. به نحوي كه اين حادثه وخيم در رديف بلايايي طبيعي جاي گرفته است. صدمه جبران ناپذير به محيط زيست، اتلاف حيوانات، صدمه به صنايع وابسته به جنگل، مثل صنايع چوب و كاغذسازي از جمله آسيب‌هاي ناشي از آتش‌سوزي جنگل است. اما، متأسفانه همه اينها فقط يك روي سكه و بخشي از زيان‌هاي اين حادثه را تشكيل مي‌دهد. بخش ديگر آسيب‌ها در اثر گسترش آتش‌سوزي به روستاها و شهرهاي اطراف، حادث مي‌شود. در نتيجه، به آتش كشيده شدن منازل مسكوني، تأسيسات مختلف شهري، كارگاه‌ها و كارخانه‌هاي موجود در منطقه و بدتر از همه تلفات انساني را نيز بايستي به ساير مخاطرات آتش‌سوزي جنگل اضافه نمود. در سال‌هاي اخير اين بخش از مخاطرات و آسيب‌هاي ناشي از آتش‌سوزي جنگل، دامنه بسيار گسترده‌تري يافته است. توسعه و گسترش روستاها و شهرها از يك‌سو و از سوي ديگر علاقه گروه زيادي از مردم براي زندگي و كار در مناطق نزديك به عرصه‌هاي طبيعي، تلفيقي از جنگل و محيط‌هاي پيشرفته امروزي را به وجود آورده است. بدين ترتيب سازمان‌هاي آتش‌نشاني با مشكل جديدي روبه‌رو شده‌اند. مبارزه با آتش‌سوزي جنگل، كه به نوبه خود و به‌ويژه در مورد حريق‌هاي به نسبت گسترده، بسيار مشكل و توان‌فرسا است. و در عين حال امدادرساني و نجات جان و مال مردم ساكن در اين گونه عرصه‌ها. اما، بايد توجه داشت، ايمني يك مسئوليت همگاني است و به‌ويژه در اين گونه عرصه‌ها، شهروندان بايستي براي حفظ جان و مال خود، بسيار مسؤولانه‌تر عمل نمايند. در مقاله حاضر راجع به آمادگي خانواده‌هاي ساكن در اين گونه مناطق، براي پيشگيري و همچنين آمادگي مقابله با آتش‌سوزي جنگل مطالبي ارائه شده است.
آتش‌سوزي جنگل چگونه خانه‌ها را به آتش مي‌كشد؟ هم به منظور اجراي يك برنامه ايمن‌سازي به نسبت كامل و موفق و هم براي درك بهتري از شيوه مقابله با آتش، بايستي راه‌هاي سرايت آتش به خانه را به خوبي شناخت. هنگام وقوع آتش‌سوزي جنگل، خانه از سه راه مورد حمله قرار مي‌گيرد.
1- به وسيله نيم‌سوزها و اخگرهايي كه به وسيله باد به اطراف پراكنده مي‌شوند.
2- تابش حرارت آتش
3- برخورد مستقيم شعله
وزش باد عاملي براي گسترش و تعيين مسير حركت آتش‌سوزي جنگل است. اثر باد در آتش‌سوزي جنگل شبيه به باد زدن آتش براي كمك به افروزش سريع‌تر آن است. همچنين وزش باد مي‌تواند، شاخ و برگ‌هاي مشتعل را به اطراف پراكنده كند، از سوي ديگر آتش‌سوزي‌هاي به نسبت شديد جنگل، شبيه به ساير آتش‌سوزي‌هاي شديد و وسيع، خود باعث ايجاد بادهاي شديد و تنورهاي وحشت‌انگيز مي‌گردد. اين باد و تنوره‌ها شاخه‌ها، سرشاخه‌ها و برگ‌هاي مشتعل را به اطراف پراكنده مي‌كند. اين قطعه‌هاي كوچك و بزرگ مشتعل در پيرامون خانه سقوط كرده و در محل‌هاي مناسبي مثل داخل ناودان‌ها، گوشه و كنار سقف، تراس و بالكن و ... مخفي شده و كم‌كم حول و حوش خود را مشتعل كرده و سپس خانه و زندگي را به آتش بكشد. اين قطعات در واقع تا چند ساعت آتش زير خاكستر محسوب شده و چنانچه كسي براي سركشي، يافتن و از بين بردن آنها اقدام نكند، به روش بالا باعث آتش‌سوزي مي‌شوند. اين خطر از مدتي قبل از يورش موج اصلي آتش، تا چند ساعت پس از عبور آن وجود دارد.
تابش حرارت مي‌تواند قطعات چوبي و پلاستيكي به كار رفته در ساختمان (نماها و ...) را به سادگي مشتعل سازد، همچنين مي‌تواند شيشه‌ها را شكسته و راه مناسبي براي ورود اخگرها و نيم‌سوزها به داخل خانه ايجاد نمايد. تابش حرارت به ويژه براي افراد خانواده بسيار خطرناك است.
ايمن‌سازي خانه: تمام درها و پنجره‌هاي خانه بايستي با توري فلزي معمولي پوشيده شوند. در اين حالت چنانچه شيشه پنجره شكسته شود، توري فلزي از نفوذ اخگرها به داخل خانه جلوگيري خواهد كرد. به همين صورت تمام دودكش‌ها، هواكش، ناودان‌ها و ... را بايستي با توري فلزي به خوبي پوشاند. چنانچه سقف خانه سفالي است، براي پيشگيري از نفوذ اخگرها به ترك‌هاي سفال و از آنجا به داخل سقف، از ورق‌هاي نسوز مثل ورق‌هاي آلومينيمي استفاده كرده و سقف را به خوبي بپوشانيد. 
درخت و فضاي سبز اطراف خانه را به خوبي هرس كنيد (به ويژه شاخه‌هاي پاييني آنها را). همچنين هيچ درختي نبايد به سقف يا اطراف ساختمان چسبيده باشد. چمن بايد هميشه كوتاه نگهداشته شود. شاخ و برگ خشك را از پيرامون خانه جمع‌آوري كنيد (به ويژه در فصولي از سال كه احتمال آتش‌سوزي جنگل بيشتر است).
چنانچه از گاز مايع استفاده مي‌شود، كپسول و سيلندرهاي گازدار را در محل مناسبي خارج از خانه كه زير آن بتني بوده و حداقل 5 متر از هرگونه مواد آتشگير فاصله داشته باشد قرار دهيد. اين محل بايستي با توري فلزي محصور شده و سايه‌بان مناسب (غيرآتشگير) داشته باشد.
تجهيزات مبارزه با آتش: در مواقع آتش‌سوزي جنگل، به احتمال زياد شبكه آبرساني دچار مشكل شده، آب لوله‌كشي قطع مي‌شود. بنابراين، بايستي ذخيره مناسبي از آب هميشه در دسترس باشد. استخر، مخزن هوايي و يا هرگونه منبع ديگر بايستي هميشه پر از آب باشد. همچنين بايستي يك موتور پمپ مناسب تهيه كرد و آماده داشت. در اين مورد پمپ برقي بي‌فايده است، زيرا چه بسا هنگام آتش‌سوزي برق قطع شده و پمپ مزبور بي‌مصرف شود. مسئله بعدي تهيه شلنگ مناسب است. طول اين شلنگ بايستي به اندازه‌اي باشد كه تمام گوشه و كنار، سقف، اطراف و جوانب ساختمان را پوشش دهد.
آموزش روش‌هاي آتش‌نشاني: با مراجعه به اداره آتش‌نشاني محل، طرز كار با وسايل آتش‌نشاني (موتور پمپ، گستردن شلنگ، استفاده از سر لوله و ...) را به طور عملي بياموزيد. سپس در يك تمرين عملي و با به كار انداختن موتور پمپ، نصب شلنگ و سر لوله، آموخته‌هاي خود را به تمام اعضاء خانواده منتقل كنيد.
هر لحظه آماده ترك خانه باشيد: اگرچه بايستي براي حفظ خانه و زندگي خود تلاش كرد، اما هيچ چيز به اندازه سلامتي خود و ساير اعضاء خانواده ازرش ندارد. از اين نظر، بايد به ياد داشت آتش‌سوزي جنگل ممكن است در طي چند دقيقه به نحو خطرناكي گسترش يافته و فرار را غيرممكن سازد. بنابراين، قبل از آنكه پخش دود ميدان ديد را كم كند، سقوط درخت، سيم‌هاي برق، خودروهاي سوخته شده يا رها شده و ... جاده‌ها را مسدود كند، فوري خانه را ترك كرده و به سلامت از منطقه خطر دور شويد. به ياد داشته باشيد، هرگز نبايد در جايي كه آتش‌سوزي وجود دارد، رانندگي كرد. در طي آتش‌سوزي جنگل ممكن است جاده‌ها به شدت خطرناك باشند. اگر در چنين مواقعي در جاده بوديد:
از خودرو خارج نشده و فرار نكنيد.
به محلي برويد كه اطراف آن فضاي باز باشد، در آن محل توقف كنيد.
چراغ‌هاي جلو و چراغ‌هاي چشمك‌زن خودرو را روشن كنيد.
تمام شيشه‌هاي خودرو را بالا آورده، هواكش خودرو را ببنديد. سر خود را از سطح شيشه پايين‌تر آوريد.
وقتي موج آتش عبور كرد، از خودرو پياده شويد.