زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

 آلودگی صوتی حاصل فعالیت‌های انسان در شهرهاست. ساخت و ساز و کارهای عمرانی، حمل و نقل زمینی(ریلی،جاده ای) و هوایی آمد وشدهای درون شهری(ترافیک) فعالیت‌های صنعتی، کارگاهی و تجاری از منابع اصلی آلودگی هوا  و صدا در شهرهاست. آلودگی صوتی محصول فرعی(By product) فعالیت است. سرو صدا به دو گونه اصلی مزاحم شهروندان است، یکی در سطح محلی(Local) که به طور مستقیم بر گوش و پیکر انسان که در نزدیکی منبع سروصداست، اثر می‌گذارد و دوم با افزایش صدای زمینه(Background)، حالت سکوت و آرامش شهر (در مقایسه با اراضی باز و روستاها) را بر هم زده و باعث سلب آرامش شهروندان می‌شود.
سروصدا مانند آلودگی هوا و مواد شیمیایی سمی یک خطر زیست‌محیطی برای سلامتی است . كشور ايران به‌عنوان يكي از كشورهاي پرجمعيت جهان طي سال‌هاي 1335 تا 1380 جمعيتش 6/3 برابر افزايش يافته در حالي كه اين رشد، براي جمعيت جهان كمتر از 3/2 برابر بوده است. با توجه به اينكه بخش عمده جمعيت كشور در شهرها ساكن هستند و سبک زندگی دنیای امروز تغییر کرده است لزوم به كارگيري تدابيري مؤثر از سوي سازمان‌ها و ارگان‌هايي كه در مديريت شهري نقش تعريف‌شده‌اي دارند در کاهش انواع آلودگی‌ها به ویژه آلودگی صوتی احساس مي‌شود. يكي از اين نهادها كه نقشي محوري در جهت بالا بردن كيفيت زندگي در محيط‌هاي شهري، فراهم كردن امكانات، ارائه خدمات و. . . را ايفا مي‌كند شهرداري است.
در این مقاله ضمن بررسی قوانین و استانداردهای موجود در کشور در زمینه کاهش و کنترل آلودگی صوتی ناشی از صنایع و مشاغل راهکارهای اجرایی در بخش‌های مختلف پیشنهاد شده است. شهرداری‌ها به عنوان مدیریت کیفیت زندگی در شهرها مسوؤلیت بهبود سطح زندگی و ایجاد رفاه، آسایش و آرامش شهروندان می‌باشند. در این راه باید تمامی تلاش، ابزارها و توان خود را برای تأمین کیفیت مطلوب زندگی مردم به کار ببندند.
در گذشته كارشناسان، شهر بانكوك تايلند را با ۱۰۰‌دسي‌بل آلودگي صوتي به‌عنوان آلوده‌ترين شهر دنيا معرفي مي‌کردند و امروزه اغلب کارشناسان کشور بر اين باورند كه نبود كنترل بر آلاينده‌هاي صوتي تهران رفته‌رفته اين شهر را به آلوده‌ترين شهر دنيا تبديل خواهد كرد.
معمولا شهروندان شهرهای بزرگ کشورهمه روزه در معرض مقدار زیادی سروصدا قرار می‌گیرد، این وضعیت معمولاً به عنوان امری اجتناب‌ناپذیر در زندگی شهری نادیده گرفته می‌شود و به اندازه سایر عوامل خطرساز برای سلامتی مورد هدف قرار نمی‌گیرد و مهار نمی‌شود. در کلانشهرهای کشور ماهم نیز وجود خودروهاي فرسوده در سطح شهر، وجود كارگاه‌ها و ساخت و سازها، عبور خطوط پروازي از بالاي سطح شهر، عبور خطوط ريلي از بعضي مناطق و بسياري عوامل ديگر سبب شده كه آلودگي صوتي به يكي از جدي‌ترين معضلات شهر‌ها، تبديل شود.
هر چند مهم‌ترين منبع آلودگي صدا خودروها هستند و كاهش تردد خودروهاي شخصي و افزايش سهم حمل‌ونقل عمومي مي‌تواند تا حد قابل‌توجهي از آلودگي صدا و هوا بكاهد. اما متأسفانه عواملي چون نزديكي مناطق مسكوني به معابر پر رفت‌وآمد، موجب افزایش این آلودگی شده است. لذا لازم و ضروری است تا ضمن شناخت کامل این آلودگی، بررسی تاثیر این آلودگی بر جسم و روح شهروندان، عوامل تولیدآلودگی صوتی از منابع ساکن و متحرک، جایگاه قانونی کنترل این آلودگی در شهرداری‌ها و قوانین زیست محیطی بررسی شود و راهکارهای اجرایی آن پیشنهاد شود.
تعاریف و مفاهیم آلودگي صوتي
آلودگي صوتي:
آلودگي صوتي صدايي است كه انسان و دستگاه شنوايي تمايلي به شنيدن آن ندارد. این آلودگي يكي از اشكال آلودگي بوده كه تأثيرات مخرب آن، با متراكم شدن بافت شهري و تغییر سایر شرایط زندگی مورد توجه بسيار قرار گرفته است. در حقيقت آلودگي صوتي برخلاف تصور همگان صدايي نيست كه باعث پاره شدن گوش يا احساس دردناكي در آن ناحيه شود بلكه ممكن است حتي صداي موسيقي در زمان يا مكان نامناسب نيز موجب آلودگي صوتي باشد.
 لرزش نیز یکی دیگر از انواع آلودگی است که در صورتی که انتقال امواج از طریق هوا صورت نگرفته و رسانه آن اجسام جامد باشند صورت می‌گیرد.
یکی از مهمترین مفاهیم در آلودگی صوتی آستانه شنوایی و آستانه بحرانی و آستانه دردناکی است. آستانه شنوايي كه در انسان صفر دسي بل است با افزايش سن كمي بالا مي‌رود. وآستانه بحراني، يعني آستانه‌اي كه هرگاه بار صوتي محيط از آن فراتر رود انسان را به تدريج دچار عوارضي ناشي از تأثير آلودگي صوتي مي‌كند، در منابع مختلف از 80 تا 85 دسي بل متفاوت است.
آستانه دردناكي نیز آستانه‌اي است كه هرگاه بار صوتي محيط از آن فراتر رود موجبات درد و در مواردي آسيب جدي به دستگاه شنوايي را فراهم مي‌آورد اين آستانه در منابعي بين 120 تا 140 دسي بل و بالاتر ذكر شده است از نمونه‌هاي آن مي‌توان به سر و صداي چكش پرچكاري 130 دسی بل اشاره نمود.
منابع آلودگي صوتي:
مي‌توان منابع آلودگي صوتي را به سه بخش نقطه اي، كروي يا گوي مانند، خطي سيلندري يا استوانه‌اي و سطحي تقسيم كرد.
منابع آلودگي نقطه اي مانند دستگاه پرس، دستگاه دريل و يا كارگاههاي نجاري و تراشكاري و به تنهايي باعث آلودگي صوتي محيط زيست و افزايش بار صوتي محيط مي‌گردند.
منابع آلودگي خطي يك منبع به صورت خط مي‌باشد كه تراز آلودگي صوتي را افزايش مي‌دهد از نمونه‌هاي اين منبع مي‌توان به ترافيك پرحجم در يك بزرگراه يا خيابان اشاره كرد.
منابع آلودگي سطحي شامل چند منبع صوتي مي‌باشند كه در سطح كم و بيش وسيع استقرار يافته باشند همانند آنچه در مجموعه‌هاي وسيع صنعتي و مناطق صنعتي بوجود مي‌آيد.
تأثير آلودگي صوتي بر انسان
واكنش دستگاه عصبي انسان به افزايش تراز صوتي محيط به اشكال زير بروز مي‌كند:
اگر فردي مرتب از ميزان صداي بلند استفاده كند، سلول‌هاي مويينه شنوايي او از بين مي‌روند و به هيچ وجه هم اين سلول‌ها جايگزين نخواهند شد.
كاهش حجم ضربان قلب، تغيير ريتم تنفس و نبض
افت مقاومت الكتريكي پوست
كاهش دماي پوست
اختلال در حركت دودي معده،‌توليد شيره و بزاق
گشاد شدن مردمك چشم
افزايش فشار خون
تنگ شدن رگها
عوامل اصلی تولید آلودگی صوتی
وسایط نقلیه
مشاغل و صنایع
دستگاه‌ها و تجهیزات مولد و تقویت صوت از جمله انواع ام پی تری‌ها و...

حد صداي مطلوب چقدر است؟
براي اينكه فرد، مطمئن باشد سيستم صوتي به گوش‌اش ضربه نمي‌زند و با توجه به اينكه حساسيت گوش‌ها به صدا با هم متفاوت است، به‌عنوان يك معيار كلي بايد سعي شود هنگام شنيدن صدا از حداقل صدايي كه مي‌توان آن را شنيد، استفاده شود؛ يعني نخستين حد صداي بالاتر از آستانه شنوايي، صداي كم از نظر ما ميزان صداي مطلوب است. همچنين توصيه مي‌كنيم كه صداي متوسط بيشتر در محيط‌هاي شلوغ مورد استفاده قرار گيرد. صداي بلند نيز فقط براي كم‌شنوايان توصيه مي‌شود. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید میانگین 40 دسی‌بل توصیه شده صدا در محیط معادل یک خانه آرام در یک محل مسکونی در شب است.
به‌عقيده كارشناسان، حد استاندارد استفاده از دستگاه‌هاي ام‌پي‌تيري از نظر صوتي نبايد از حدود 85 دسي‌بل بيشتر باشد. البته اين دستگاه‌ها ميزان دسي‌بل را مشخص نمي‌كنند و بيشتر به‌صورت صداي كم، متوسط و زياد عرضه مي‌شوند.
توصیه تراز صوتی مجاز در برنامه ریزی و طراحی شهر(db)
نوع شهر     کاربریهای حساس       کاربریهای غیر حساس     کاربری‌های غیر حساس شبانه روز
    روز      شب     روز     شب   
شهرهای بزرگ     55     45     65     55     75
شهرهای کوچک و روستا - شهرها     45     35     55     45     70
شهرهای جدید     45     35     55     45     70

آلودگی صوتی ناشی از منابع ساکن(صنایع و مشاغل)
آلودگی صوتی ناشی از صنایع:
صنايع:
صنايع معمولاً بدليل نوع و حجم فعاليت مي‌توانند تراز صوتي محيط را بطور غير مترقبه‌اي بالا برده و در مواردي به هنگام فعاليت و يا اقدامات جنبي همانند حمل و نقل كالا، تخليه و بارگيري و... به حدي بسيار بالاتر از آستانه بحراني افزايش دهند صنايع را مي‌توان بر اين اساس به چند دسته تقسيم نمود:
صنايع سنگين-صنايع نيمه سنگين-صنايع سبك
صنايع سنگين:
 معمولا در حواشی شهرها به ویژه کلانشهر‌ها وجود دارند و اين صنايع معمولاً در سطح ملي فعاليت مي‌كنند. از جملة اين صنايع مي‌توان به كارخانجات سيمان، به‌ عنوان صنايع توليدي و راه‌آهن و فرودگاه به عنوان يكي از شاخص‌هاي مهم صنعت حمل و نقل اشاره كرد.
صنايع نيمه سنگين:
معمولاً به صورت گستره ملي و فراگير در كل كشور عمل نمي‌كنند بلكه در سطح منطقه اي نيازهاي موجود رابرآورده مي‌كنند. از جمله اين صنايع مي‌توان به كارخانجات رنگسازي، نساجي و بافندگي بزرگ اشاره نمود اين صنايع نيز معمولاً بسته به نوع فعاليت موجبات افزايش بار صوتي محيط را فراهم مي‌آورند.
صنايع سبك:
اين صنايع داراي گستره بيشتر در شهرها هستند و در برخي موارد تا اعماق شهر نيز نفوذ مي‌كنند از جمله اين صنايع مي‌توان به كارخانجات توليد مواد غذايي اشاره كرد.
آلودگی صوتی ناشی از مشاغل
مشاغل عمدتاً به سه صورت توليدي – خدماتي، توزيعي و خدمات فني فعاليت مي‌نمايند و معمولاً مشاغل توليدي سهم عمده آلودگي صوتي را در بین انواع مشاغل به خود اختصاص مي‌دهند. مشاغل توليدي كه از ديرباز در تهران فعاليت مي‌كردند به نحو بسيار جالبي و باتوجه به نيازهاي منطقه گسترده شده‌اند. منابع اوليه، نيازهاي مردمان مناطق، كشش شغلي و نزديكي به شهرستان يا استان‌هايي كه اين مشاغل در آن رواج دارند در پراکنش آنها موثر بوده است. بعنوان مثال در کلانشهر تهران ميتوان به آجرپزي‌هاي مناطق 18 و 19 كه از مشاغل غالب در استان اصفهان يا قاليشوئي‌هاي منطقه 20 كه از مشاغل غالب در استان قم است اشاره كرد وايجاد و افزايش آلودگي صوتي در مشاغل و صنايع به چند عامل مهم بستگي دارد از جمله:
الف – ابزارآلات و دستگاه‌هاي مورد استفاده كه در سيستم‌هاي سنتي بسيار پر سر و صدا بوده اما در دستگاه‌هاي مدرن باتوجه به پيش‌بيني‌هاي لازم و توجه خاص كشورهاي ديگر به رعايت معيارها و موازين زيست محيطي كه اغلب يكي از شروط اصلي جهت ارائه توليدات و اجازة فعاليت و صادرات نيز مي‌باشد اين امر به حداقل رسيده است.
ب - شبانه روز: كه معمولاً در روز صداي زمينه افزايش يافته و تراز صوتي محيط را نيز بالا مي‌برد و در شب برعكس صداي زمينه محيط كاهش يافته و باعث افت تراز صوتي محيط مي‌شود بنابر اين برخي از مشاغل كه ممكن است سروصداي ناشي از فعاليت‌شان در روز عادي و غيرمزاحم تلقي شود در شب يكي از مصاديق آلودگي صوتي تعريف شوند.
ج- فرهنگ: در بسياري كشورها جوامع و يا شهرها بسته به نوع فعاليت‌ها، عادات و سلائق مردم و يا موارد دسترسي به تكنولوژي، صداي زمينه در محيط تغيير مي‌يابد. در برخي كشورها توليد موتورسيكلت‌هايي با صداي بالاي 70 تا 75 دسي بل مجاز نمي باشد در حالي كه در كشور ما اكثر آنها داراي صداي معادل 85 دسي بل نيز مي‌باشد و يا در برخي از كشورها جلب مشتري در مراكز تجاري، فعاليت در مراكز صنعتي با استفاده از وسائل سنتي و غيره كه منتسب به عادات اجتماعي آنان نيز مي‌باشد به صورت امري روزمره و عادي بوده و جزء آلودگي صوتي تلقي نمي‌شود زيرا همانطور كه مي‌دانيم آلودگي صوتي و يا سروصدا نوعي ارزيابي كيفي است و از اين‌رو كاملاً به نظام ارزش‌گذاري فرهنگ‌ها بستگي دارد و همين عامل موجبي شود تا مفهوم آلودگي صوتي ماهيتي ذهني پيدا كند.
 همانند برخي از آواها و آهنگ‌ها كه در برخي از رسوم تمدن و يا فرهنگ‌ها ممكن است بسيار دلنشين و خوشايند باشد اما از نظر ما صرفاً سروصدايي كلافه‌كننده محسوب شود لذا به طور كلي مي‌توان گفت «صداي مطلوب براي فردي ممكن است صداي نامطلوب براي فرد ديگر باشد».
د- ساير
در برخی از مواقع فرایند و نوع کار آلودگی صوتی ایجاد نمی‌کند اما به لحاظ تردد خودرو و حمل و نقل محصولات و یا کالاهای انبار شده در محل آلودگی صوتی و مزاحمت برای محیط پیرامون ایجاد می‌شود و بطور كلي ترافيك ناشی از فعالیت صنایع و مشاغل مزاحم است. بجز صنايع و مشاغل برخي از كاربري‌هاي ديگر نیز ايجاد آلودگي صوتي را دامن مي‌زنند از جمله منابع ايجاد آلودگي صوتي كاربري‌هاي تفريحي مي‌باشد همانند نمايشگاه‌ها، شهرهاي بازي پارك‌هاي كودك و يا استاديوم‌هاي ورزشي كه با تجمع ازدحام و هياهوي جمعيت طيف از كاربري‌هاي اطراف را آلوده مي‌سازد همچنين فعاليت‌هاي ساختماني كه يكي از مهمترين عوامل آلودگي صوتي البته به صورت موقتي و مقطعي در شهرهاست را نيز مي‌توان در اين فهرست گنجاند.
به عنوان نمونه در تهران شهرداری از طریق شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر نیز در رفع آلودگی صوتی ناشی از منابع ساکن به ویژه صنایع و مشاغل نسبت به صدور رایبند بیست برای تعداد زیادی ازواحدهای شغلی آلاینده صوتی اقدام نموده است و نسبت به رفع یا کاهش این آلودگی اقدام نموده است.
قوانين، ضوابط:
درخصوص آلودگي صوتي قوانين و ضوابط و متأسفانه حتي استاندارهاي متفاوتي در كشورمان وجود دارد برخي از اين قوانين به صورت موازي عمل كرده و باعث سردرگمي صاحبان مشاغل و صنايع و بعضاً و در خسارت به صاحبان حرف مي‌گردد.
5- 1در بخشي از سند چشم انداز و سياست‌هاي كلي برنامه چهارم توسعه آمده است
سازماندهي و بسيج امكانات و ظرفيتهاي كشور در جهت افزايش سهم كشور در توليدات علمي جهان و كسب فناوري، بويژه فناوري‌هاي نو شامل ريز فناوري‌هاي زيستي، اطلاعات و ارتباطات زيست محيطي . . . و همچنين آسايش سرزميني مبتني بر اصول حفاظت محيط زيست و احياء منابع طبيعي.
فصل پنجم از لايحة برنامة چهارم توسعه از ماده 59 تا 72 درخصوص حفظ محيط‌زيست و از ماده 73 تا 98 به آمايش سرزمين و توازن منطقه‌اي پرداخته است. لذا لازم و ضروری است تا استفاده از فن‌آوری‌های نوین جهت کاهش و رفع آلودگی صوتی در دستور کار سازمان‌های اجرایی قرار گیرد.
وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي مسئول
5-2-1 سازمان حفاظت محيط‌زيست
سازمان حفاظت محيط زيست به عنوان يكي از مراجع مهم در امر جلوگيري از آلودگي محيط زيست و در اصل اساسي ترين مرجع زيست محيطي كشور در امر صيانت از محيط زيست انساني و طبيعي و همچنين به عنوان نهادي قدرتمند در زير مجموعة‌ دولت و در حوزه‌هاي معاونت رياست جمهوري در امر مهار آلودگي صوتي چه از نظر اجرائي و چه از نظر پيگيري مصوبات لوايح و قوانين گام‌هاي بلندي را برداشته است اين سازمان از طريق ادارات كل استانها نسبت به شناسايي‌، بررسي كارشناسي، جهت رفع معضل و حتي تعطيلي واحدهاي صوتي آلاينده اقدام مي‌نمايد در بسياري از مواد قانوني عوامل اين سازمان حتي در جايگاه ضابطين قضائي قدرت اجرائي دارند.
برخي از مواد قانوني سازمان حفاظت محيط زيست در برخورد با آلودگي‌هاي صوتي
ماده يك قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست (مصوب 28/53 و اصلاحيه 24/8/71)
حفاظت و بهبود و بهسازي محيط زيست و پيشگيري و ممانعت از هر نوع آلودگي و اقدام مخربي كه موجب بر هم خوردن تعادل و تناسب محيط زيست مي‌شود و . . . از وظائف سازمان حفاظت محيط زيست است.
بند 4 ماده ششم قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست
سازمان علاوه بر وظائف و اختياراتي كه در قانون شكار و صيد براي سازمان شكارباني و نظارت بر صيد مقرر بوده داراي وظائف و اختيارات زير است:
4- طرز جلوگيري از پخش و ايجاد صداهاي زيان آور به محيط زيست.
- ماده 10 قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست
مقررات جلوگيري از آلودگي يا تخريب محيط زيست و جلوگيري از پخش و ايجاد صداهاي زيان آور به محيط زيست و همچنين ضوابط تعيين معيار و ميزان آلودگي و محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هاي مربوط به حفظ، بهبود و بهسازي محيط زيست به موجب آئين نامه‌هائي خواهد بود كه به تصويب كميسيون‌هاي كشاورزي و عمران روستائي و بهداري و دادگستري مجلس برسد.
ماده 27 قانون جلوگيري از آلودگي هوا (مصوب 3/2/74)
ايجاد هرگونه آلودگي صوتي بيش از حد مجاز ممنوع مي‌باشد آئين نامه جلوگيري از آلودگي صوتي توسط سازمان حفاظت محيط زيست تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.
ماده 32 قانون نحوة جلوگيري از آلودگي هوا
مسوولين آلودگي حاصل از منابع متفرقه و منابع خانگي و همچنين عاملين آلودگي صوتي به جزاي نقدي از سي هزار ريال تا سيصد هزار ريال و در صورت تكرار از يكصد هزار ريال تا يك ميليون ريال محكوم خواهند شد.
وزارت كار و امور اجتماعي و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي
وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي نسبت به تدوين دستورالعمل‌هاي درخصوص جلوگيري از آلودگي صوتي اقدام مي‌نمايد و از طريق وزارت كار و امور اجتماعي نسبت به اجرائي شدن آنها در كميسيون‌هاي مشترك اهتمام مي‌ورزد، براي تامین سلامتی نيروي انساني و منابع مادي كشور رعايت دستورالعمل‌هايي كه از طريق شوراي عالي حفاظت فني (جهت تأمين حفاظت فني) و وزارت بهداشت ودرمان و آموزش پزشكي (جهت جلوگيري از بيماري‌هاي حرفه اي و تأمين بهداشت كار و كارگر و محيط كار) تدوين مي‌شود براي كليه كارگاهها، كارفرمايان، كارگران و كارآموزان الزامي است . شوراي عالي حفاظت فني مسوول تهيه موازين و آئين نامه‌هاي حفاظت فني مي‌باشد كه اعضاء آن به شرح ذيل مي‌باشند:
وزير كار و امور اجتماعي يا معاون او كه رئيس شورا خواهد بود.
معاون وزير صنايع
معاون وزير كشاورزي
معاون وزير نفت
جهاد كشاورزي
رئيس سازمان حفاظت محيط زيست
دو نفر از استادان با تجربة دانشگاه در رشته فني
دو نفر از مديران صنايع
دو نفر از نمايندگان كارگران
مديركل بازرسي كار وزارت كار و امور اجتماعي كه دبير شورا خواهد بود. (براساس مواد 85 و 86 از فصل چهارم قانون كار)
كليه واحدهاي تحت پوشش قانون كار كه شاغلين آنها به اقتضاي نوع كار در معرض بروز بيماري‌هاي ناشي از كار قرار دارند بايد براي همة افراد مذكور پرونده پزشكي تشكيل دهند و حداقل سالي يكبار توسط مراكز بهداشتي درماني از آنها معاينه و آزمايش‌هاي لازم را به عمل آورده و نتيجه را در پرونده مربوطه ضبط نمايند. همچنين به منظور جلب مشاركت كارگران و نظارت بر حسن اجراي مقررات حفاظتي و بهداشتي در محيط كار و پيشگيري از حوادث و بيماري‌ها، در كارگاه‌هايي كه وزارت كار و امور اجتماعي و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي ضروري تشخيص دهند كميتة حفاظت فني و بهداشت كار تشكيل خواهد شد (مواد 92 و 93 قانون كار).
آئين نامة كارهاي سخت و زيان آور موضوع ماده 52 قانون كار (مصوب 29/9/71)
كارهاي سخت و زيان آور كارهايي است كه در آن عوامل فيزيكي، شيميايي، مكانيكي و بيولوژيكي محيط كار غير استاندارد بوده كه در اثر اشتغال كارگر تنشي به مراتب بالاتر از ظرفيت‌هاي طبيعي (جسمي و رواني) در وي ايجاد مي‌گردد كه نتيجه آن بيماري شغلي و عوارض ناشي از آن مي‌باشد كه برخي از آنها به شرح زير است :
شهرداري
شهرداري به استناد بند 20 ماده 55 قانون شهرداري‌ها مصوب 27/11/1345 نسبت به برخورد و ساماندهي مشاغل مولد آلودگي صوتي برخورد مي‌كند در متن قانوني اين بند آمده است و شهرداري مكلف است از تأسيس مشاغل و كسب‌هاي كه ايجاد مزاحمت و سروصدا مي‌كنند جلوگيري آورده وآنها را تعطيل كند و اگر لازم شود آنها را به خارج از شهر انتقال دهد.
از متن مذكور مي‌توان موارد زير را استخراج نمود:
شهرداري در برخورد با آلودگي صوتي مختار نبوده بلكه يكي از تكاليف قانوني و قطعي آن است.
كارخانه‌ها و كارگاه‌ها به عنوان صنعت و دكان‌ها، تعميرگاهها و گاراژهاي عمومي به عنوان شغل در اين قانون مطرح مي‌باشد.
شهرداري در برخورد با آلودگي صوتي 3 وظيفة قانوني دارد.
الف – جلوگيري كه همان ارائه روش‌ها و تدابير ويژة فني جهت كنترل و رفع آلودگي صوتي مي‌باشد.
ب – تعطيل واحدهاي مولد آلودگي صوتي كه همانگونه در مطالب پيش گفته شد در موارد خاص كه آلودگي غيرقابل كنترل باشد صورت مي‌پذيرد.
ج – انتقال واحدهاي آلاينده كه موضوع بند ب بوده تا موجبات حذف صنايع، مشاغل و فرصت‌هاي شغل را فراهم نياورد.
محدودة فعاليت كارگاه‌ها و كارخانجات نيز بسيار مهم است در منابع مختلف كاربري‌هاي اطراف صنايع و مشاغل مولد آلودگي صوتي را از نظر ظرفيت پذيرش و آستانة تحريك پذيري به 3 دستة حساس، نيمه‌حساس و غيرحساس تقسيم نموده‌اند. كاربري‌هاي حساس همانند بيمارستان‌ها و مراكز آموزشي، نيمه‌حساس همانند مناطق مسكوني و غيرحساس همانند مجتمع‌هاي تجاري را شامل مي‌شوند لذا سروصدايي كه براي بافت غيرحساس و يا نيمه‌حساس به عنوان عادي تلقي مي‌شود ممكن است براي بافت حساس مزاحم و حتي زيان آور تعريف گردد.
جدول معرفی برخی از مشاغل مهم آلاینده صوتی 
 عنوان    رديف    عنوان    ردیف
ساخت هرگونه اثاثیه فلزی(صندلی و غیره)    17    تریکوبافی    1
صندلی سازی فلزی    18    برش چوب    2
تانکرسازی    19    تخته بری    3
در و پنجره سازی فلزی    20    تولید در و پنجره چوبی    4
کرکره سازی    21    (درودگری (سنتی    5
برش فلزات    22    (درودگری فرنگی کاری)    6
پرسکاری فلزات    23    (کابینت سازی چوبی)    7
تراشکاری فلزات    24    کمدسازی    8
حلبی سازی    25    (مبل سازی رویه کوبی)    9
کانال سازی کولر    26    (نجاری ساخت هرگونه وسایل چوبی و طراحی)    10
فروش آهن و پروفیل    27    چاپخانه    11
مصالح فروشی    28    سنگ تراشی    12
آهنگری وسائط نقلیه    29    سنگ بری    13
صافکاری اتومبیل    30    سنگ کوبی    14
تولید کابینت فلزی    16    (آلومینیوم سازی در و پنجره)    15

راهکارهای اجرایی کاهش آلودگی صوتی
 در برخورد با آلودگي‌ها به ویژه آلودگي صوتي با عنايت به ويژگي‌هاي خاص اين آلودگي از جمله مهار آن به صورت كامل با استفاده از روش‌ها و تكنولوژي روز و يا رعايت برخي از نكات فني ساده، عدم ماندگاري اين نوع آلودگي در محيط و رفع آن و كنترل از مبدأ و عدم تخريب منابع محيط زيست توسط اين آلودگي لذا نبايد با یک روش در تمامي موارد با اين مشكل برخورد نمود.
اقدام‌های مؤثر برای جلوگیری، مدیریت و کاهش آلودگی صوتی توسط شهرداری‌ها به قرار زیر است:
شناخت دقیق وضعیت شهر از دیدگاه:
 جمعیت با هدف برآورد نیازهای آنها به حمل و نقل، تأمین کالاو آمد و شد
سکونتگاه‌ها اعم از بافت، تراکم، پوشش گیاهی، مصالح، معماری و ترکیب کاربری‌ها
فعالیت‌های اصلی و استقرار کارگاه‌ها، کارخانجات، مراکز جاذب سفر
شبکه ی حمل و نقل، دسترسی، معابر، پایانه‌ها، خطوط ریلی، جاده‌ای و گره‌ها
توزیع سفرهای درون شهری بر حسب مبدأ، مقصد، هدف از سفرها، ترکیب زمانی
سنجش و پایش سطوح و تراز فشار صوتی در مقاطع زمانی و نقاط مختلف شهر
شناسایی منابع آلودگی صوتی و سرو صدا از طریق:
 انجام آزمایش‌های دوره ای، ایستگاه‌های ثابت و سیار
گرفتن نظر شهروندان از طریق رسیدگی به شکایت‌های واصله و نظر سنجی
مقایسه با شهرهای دیگر به ویژه شهرهای مجهز به سامانه کنترل آلودگی صوتی و پیشرو در کنترل آن
دسته‌بندی منابع بر حسب ثابت، سیار، شدت، زمان اوج و مراکز حساس
تجزیه و تحلیل اطلاعات و بررسی و مقایسه با ضوابط، مقررات مربوطه:
انجام مطالعات تطبیقی
شناخت ظرفیت‌های قانونی
کمبودها و نیاز به مقررات محلی
هماهنگی برای اقدام‌های عملی:
طرح مسِأله در کارگروه‌ها (کار گروه صنعت و معدن، شورای بهداشت، شورای تأمین، کمیسیون نظارت بر سازمان‌های صنفی)
جلب همکاری دستگاه‌های متولی
 بهداشت: اداره سلامت محیط و کار، دانشگاه علوم پزشکی (معاونت بهداشت)
 حفاظت محیط زیست: معاونت انسانی
 کارو امور اجتماعی: اداره ی حفاظت و بهداشت کار
 صنایع و معادن: معاونت امور تولیدی
 راه و ترابری: امور پایانه‌ها، توسعه راه‌ها
جلب مشارکت گروه‌های موثر:
 مجامع و اتحادیه‌های صنفی
سازمان‌های مردم نهاد
شوراهای محلی (معتمدان)
نهادهای انقلابی
 توانمند سازی گروه‌های اجرایی از طریق:
اطلاع رسانی و آگاهی بخشی
آموزش به مشارکت‌کنندگان
دانش افزایی (مسؤلان و مجریان)
تشکیل گروه اجرایی در شهرداری شامل:
معاونت خدمات شهری (ساماندهی، زیبا سازی و فضای سبز)
معاونت حمل و نقل وترافیک
معاونت شهر سازی
مناطق و نواحی شهری
تهیه طرح جامع و تدوین برنامه و تعریف پروژه‌های کنترل آلودگی صدا
تقدیم لایحه به شورای اسلامی شهر برای تصویب و ابلاغ جهت اجرا
اجرای پروژه‌های تدوین شده برای کاهش آلودگی صوتی
پایش مستمر واصلاح و بهبود وضعیت
تهیه و بررسي نقشه‌هاي صوتي که مي‌توان با ارزيابي وضعيت آلودگي صوتي هر منطقه و تعيين نقاط بحراني وتعیین نقشه‌های تراز صوتي تمامي مناطق شهر، اين امكان به‌وجود می‌آید كه ضمن ارائه توصيه‌ها و راهكارهاي لازم براي حل معضل آلودگي صوتي مناطق مختلف هر شهر به مسئولان، و شهروندان اطلاع‌رساني مناسب صورت گيرد. به عنوان نمونه در تهران تحقيقات انجام‌شده توسط مركز كنترل كيفيت هواي تهران مويد آن است كه ۵۴۲ نقطه بحراني به لحاظ صوتي ‌در 5منطقه ۶، ۷، ۹، ۱۱ و ۱۲تهران شناسايي شده است كه ۴۱۷ نقطه به مراكز آموزشي و ۱۲۵ نقطه نيز به مراكز درماني اختصاص دارد.
براساس اين تحقيقات اكثر بزرگراه‌ها و ميادين پرجمعيت تهران در شرايط بحراني قرار دارند و ميدان توحيد تهران قبل از راه اندازی تونل توحید با ۹۳‌دسي‌بل، آلوده‌ترين ميدان از نظر آ‌لودگي صوتي بوده است، که می‌بایستی در اولویت قرار گرفته و اقدامات لازم برای کاهش وکنترل این آلودگی در این مراکز مورد نظر مدیران ارشد شهری قرار گیرد.
در طراحی شهری، شهرسازان مي‌بايستي هر شهر و برزن طوري طراحي کنند كه متناسب با جغرافياي منطقه و تقسيم‌بندي‌هاي شهري و كشوري موارد سنجيده و تعيين شود و عملكرد شهري را براساس پايه‌هاي زندگي و سكونت، كار و اشتغال، تاسيسات شهري، فضاي سبز و بازي، مراكز ورزشي و آموزشي، فضاهاي بهداشتي و شبكه ارتباطات و تردد پي بگيرند. و از تداخل بافت‌ها و استقرار کاربری‌های نامتجانس جلوگیری شود. در حال حاضر نیز بافت‌هاي تنيده‌شده در ساختمان‌هاي مسكوني با احتياجات بهداشتي افراد مغايرت داشته و آلودگي‌هاي مختلف خصوصاً آلودگي صوتي كه اعصاب و روان را مي‌سايد بايد مورد توجه قرار بگيرد. به عنوان مثال اغلب شهروندان تهراني از آلودگي صوتي رنج مي‌برند و شهروندان تهراني كه در مناطق جنوبي زندگي مي‌كنند علاوه بر سر و صداي ناشي از ترافيك و تراكم بيش از ظرفيت مناطق مسكوني كه از حد طبيعي 250‌ نفر تا 300 نفر در هكتار به 800 تا 1000‌نفر در هكتار تجاوز كرده، از سر و صداي ناشي از فرودگاه و راه آهن بيشتر تحت‌تأثير قرار مي‌گيرند. همچنین اين ناهنجاري‌ها گذشته از آنكه بر افراد بزرگسال آسیب می‌رساند، بر ضمير ناخودآگاه كودكان نیز ضربه مي‌زند او را در شرايط بسيار بد رواني قرار مي‌دهد. به همین دلیل بخش‌های مختلف شهرداری در تهران از جمله شرکت ساماندهی و کنترل کیفیت هوا اقداماتی را به طور جدی شروع کرده است. تحقيقات انجام‌شده مركز كنترل كيفيت هواي تهران مويد آن است كه ۵۴۲ نقطه بحراني به لحاظ صوتي ‌در 5منطقه ۶، ۷، ۹، ۱۱ و ۱۲تهران شناسايي شده است كه ۴۱۷ نقطه به مراكز آموزشي و ۱۲۵ نقطه نيز به مراكز درماني اختصاص دارد.  براساس اين تحقيقات اكثر بزرگراه‌ها و ميادين پرجمعيت تهران در شرايط بحراني قرار دارند و ميدان توحيد تهران قبل از راه اندازی تونل توحید با ۹۳‌دسي‌بل، آلوده‌ترين ميدان از نظر آ‌لودگي صوتي بوده است.
به همین دلیل بخش‌های مختلف شهرداری در تهران از جمله شرکت ساماندهی و کنترل کیفیت هوا اقداماتی را به طور جدی شروع کرده است. تحقيقات انجام‌شده مركز كنترل كيفيت هواي تهران مويد آن است كه ۵۴۲ نقطه بحراني به لحاظ صوتي ‌در 5منطقه ۶، ۷، ۹، ۱۱ و ۱۲تهران شناسايي شده است كه ۴۱۷ نقطه به مراكز آموزشي و ۱۲۵ نقطه نيز به مراكز درماني اختصاص دارد. براساس اين تحقيقات اكثر بزرگراه‌ها و ميادين پرجمعيت تهران در شرايط بحراني قرار دارند و ميدان توحيد تهران قبل از راه اندازی تونل توحید با ۹۳‌دسي‌بل، آلوده‌ترين ميدان از نظر آ‌لودگي صوتي بوده است.
حذف فيزيكي كل صنعت و يا شغل در صورت عدم امكان مهار آلودگي به هر نحوي از انحاء و به عنوان آخرين راه مي‌بايست نسبت به انتقال آنها به خارج از شهر و حذف شغل و يا صنعت مورد نظر از بافت شهر اقدام كرد.