زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

امید صالحیان؛ دکترای فیزیولوژی 

پروتئین وی ایزوله، پروتئین وی کانستره، پروتئین وی هیدرولیز شده نام‌های دیگر آن هستند.

وی، یک نوع از پروتئین است که در شیر یافت می شود. شیر محتوی دو پروتئین اصلی، وی و کازئین است. حدود 20 درصد از کل پروتئین در شیر، وی است.

پروتئین وی کانستره، معمول‌ترین شکل بکار رفته در مکمل ها است. وی می تواند به شکل پودر خریداری شود و اغلب به مکمل های قبل و بعد از تمرین اضافه می شود.

پروتئین وی بالاترین ارزش بیولوژیکی را دارد. ارزش بیولوژیکی تعیین می کند چه مقدار از پروتئینی که مصرف می شود، جذب بدن می شود.

اگر ارزش بیولوژی یک پروتئین 100 باشد یعنی کل پروتئین جذب شده است.

جالب است بدانید تخم مرغ ارزش بیولوژیکی تخم مرغ 100 است در حالی که  ارزش بیولوییکی  پروتئین وی 104 می باشد.

پروتئین وی چگونه عمل می کند؟

پروتئین برای تمامی ورزشکاران حیاتی است.

پروتئین ها، محتوی اسید های آمینه هستند که اجزاء ساختمانی برای سنتز یا ساخت عضلات، بافت های پیوندی، آنزیم ها و هورمون ها را فراهم می آورند.

این اسیدهای آمینه، می توانند به عنوان علامت دهنده و آغاز گر مسیرهای ساخت و ساز در بدن عمل کنند.

پروتئین وی در دارا بودن میزان بالایی از این اسیدهای آمینه شناخته شده جهت، آغاز و سیگنال رسانی این مسیرها بی همتا است.

عقیده بر این است که استفاده از پروتئین وی در ارتباط با زمان بندی غذایی قبل و بعد از تمرین موجب افزایش برگشت به حالت اولیه و ساخت عضله می شود.

مزایای عملکردی

به دلیل نقش آن در ساخت بافت های جدید در بدن، وی انواع مختلفی از فوائد را دارا است.

این فوائد شامل افزایش وزن خالص بدن که می تواند منجر به بهبود قدرت و توان نیز شود؛ بهبود در برگشت به حالت اولیه ی بعد از تمرین، و کوفتگی عضلانی کمتر، می باشند.

در طول دوران کاهش وزن، وی می تواند جهت حفظ توده عضله در شرایطی استفاده شود که انرژی یا کالری محدود شده است.

در نهایت، عقیده بر این است که اسیدهای آمینه که در وی یافت می شوند نیز موجب، افزایش و تقویت سیستم ایمنی می شوند.

مطالعات انجام شده در خصوص وی

بیشتر تحقیقات بر استفاده از پروتئین وی قبل و بعد از جلسه تمرین متمرکز شده و نتایج مثبتی را نشان داده اند.

مصرف پروتئین قبل از جلسه تمرین می تواند، تخریب پروتئین راکاهش، تعادل پروتئین را بهبود، نشانگرهای تخریب عضله همانند، کراتین کیناز را کاهش و گلیکوژن عضله را حفظ کند.

پس از جلسه تمرین، نیز ثابت شده است که پروتئین وی درتحریک سنتز پروتئین موفقیت آمیز است و به بازیابی ذخایر گلیکوژن عضله زمانی کمک می کند که در ترکیب با کربوهیدرات مصرف شود

برتری پروتئین وی نسبت به دیگر پروتئین ها در حال حاضر تا اندازه ای کمتر شناخته شده است، اما به دلایل مشخصی به عنوان یک پروتئین هضم شونده سریع و ترکیب برتر اسیدهای آمینه آن، برتر به نظر می رسد.

مطالعه ای دریافت وی در تحریک سنتز پروتئین بعد از تمرینات مقاومتی نسبت به کازئین و سویا را برتر ارزیابی نمود.. جهت تایید برتری وی، به تحقیقات بیشتری نیاز می باشد؛ با این حال، پیشنهاد پژوهش‌های تحقیقاتی اخیر، تاکید بر درست بودن این موضوع است.

میزان معمول مصرف

وی می تواند با رژیم غذایی یک ورزشکار به روش های زیاد ترکیب شود.

مصرف 15 تا 20  گرم پروتئین 1 ساعت قبل از تمرین و 30 دقیقه بعد از تمرین جهت اطمینان از فوائد بهتر می باشد؛ مشخص نیست که مصرف بیش از 20 گرم، فوائد بیشتری را فراهم کند.

وی به طور کمکی در ترکیب با کربوهیدرات نیز عمل می کند.

نسبت های مختلفی از کربوهیدرات : پروتئین را می توان بسته به شدت و مدت جلسه تمرین استفاده کرد.

تمرکز بر نسبت 1:1 یا 2:1 ،برای جلسات تمرینی کم شدت و کوتاه مدت و نسبت 3:1 یا 4:1 برای جلسات طولانی مدت و شدید است.

داده ها از نظر این که کدام نوع پروتئین وی بهتر می باشد، هنوز محدود هستند.

دلایل محبوبیت پروتین وی

- حفظ توده عضلانی و کاهش چربی

- یک میان وعده مغذی بدون افزایش توده چربی احشایی

 – افزایش سایز عضلانی

یافته ها نشان داده تنها مکملی که می تواند در کنار  تمرین سخت، توده عضلانی را افزایش دهد وی است.

دریافت روزانه 14 گرم وی در کنار 6 گرم اسید امینه ضروری بهترین توده عضلانی را رقم می زند.

- کمک بهینه به  کاهش احساس گرسنگی

مصرف روزانه این پروتین با کاهش هورمون گرسنگی گرلین مانع از افزایش گرسنگی و ریزه خواری می شود

 – مبارزه با سرطان

- کاهش استرس

این پروتین با کاهش کورتیزول این عمل را انجام می دهد.

- تقویت سیستم ایمنی

وی با افزایش سطح گلوتاتیون و گلوتامین بعنوان غذای سلول های ایمنی سبب افزایش عملکرد این سیستم می شود.

انواع پروتین وی

وی هیدرولیز شده

پروتئینی است که تا حدود زیادی ساختمان پروتئینی آن تغییر شکل داده و ساختکان پروتئینی آن تغییر یافته است و اجزای زنجیره پروتئینی آن تجزیه شده است و این مسئله باعث شده تا بیشتر خواص بیولیژیکی خود را از دست بدهد. اما همچنان منبع خوبی برای تامین اسیدآمینه های بدن می‌باشد.

وی یونیزه شده

از لحاظ کیفیت بسیار بالاتر از هیدرولیز شده می‌باشد و می‌توان گفت که با کیفیت ترین وی می‌باشد که در حالت اولترا فیلتر شده حاوی ۹۰ درصد پروتئین می‌باشد.

این پروتئین طی فرآیندهای خاص توانایی های بیولوژیکی پروتئین در آن افزایش یافته است.

وی میکروفیلتر شده

این پروتئین نیز نوع دیگری از وی بوده و از لحاظ کیفیت در رده دوم قرار دارد و کاملا برابر با کانستریت می‌باشد.

در فرایتد تولید آن جهت بالا بردن درصد هضم و جذب این محصول از فیلترهای میکروسکوپی یا نانوفیلترها استفاده شده است.

وی کانستریت

نوعی پروتئین وی می‌باشد که دارای ۸۰ درصد پروتئین است و ۲۰ درصد بقیه را لاکتوز و چربی و مواد معدنی تشکیل می‌دهد و خواص بیولوژیکی آن بهتر از وی ایزوله شده می‌باشد اما از لحاظ ریکاوری هیچ تفاوتی با هم ندارند.

وی ایزوله شده

همانطور که از اسم آن پیداست دارای ۹۰ درصد پروتئین و ۱۰ درصد رطوبت می‌باشد و بدون لاکتوز و چربی می‌باشد از این رو هضم آسان‌تری دارد. البته قیمت بیشتری هم دارد.

برخی از خصوصیات پروتین وی

- جذب آسان

این پروتیئن به سرعت به  انواع اسید امینه ضروری و غیر ضروری تجزیه می شود و به میزان 95 درصد جذب صورت می گیرد (تخم مرغ 100 درصد) دارد. بنابر این بهترین زمان مصرف بعد از تمرینات است.

- بدون چربی و با کلسترول پایین

انواع پروتیئن وی دارای حداقل میزان چربی و کلسترول هستند بنابراین در مبارزه با انواع بیماری های قلبی عروقی موثرند

- کلسیم بالا، لاکتوز پایین

در این پروتئین بعلت آنکه نوعی فراورده لبنی است مقادیر کلسیم بالایی یافت می شود.

از سوی دیگر بدلیل پایین بودن لاکتوز برای افرادی که حساسیت به شیر و لاکتوز دارند  بسیار سودمند است.

مصرف پروتئین وی و عوارض احتمالی آن

شکم درد؛ نفخ معده؛ بی اشتهایی؛ حالت تهوع؛ سردرد؛ خستگی از عوارض احتمالی آن بوده وباید بخاطر داشته باشیم که مصرف انواع پروتیئن بعلت تولید مواد سمی مثل امونیاک بار کلیه را افزایش می دهد و سبب فرایند کم‌آبی یا همان دهیدراتاسیون می شود.

مصرف مقادیر زیاد پروتیئن بعلت عدم ایجاد تعادل بین کلسیم  ورودی و خروجی دفع کلسیم را افزایش می دهد و به مرور زمان پوکی استخوان ایجاد می کند و در دراز مدت نیز سبب تشکیل سنگ های کلسیمی می شود.

دریافت مقادیر بالای اسید امینه بعلت افزایش فرایند سوخت وسازی سبب کمبود ریز مغذی ها مثل  انواع ویتامین گروه B می شود.

رژیم های پر چرب یا پر پروتیئن با تولید اجسام کتونی یا الکلی علاوه بر اسیدی شدن خون و عضله سبب دفع مقادیر زیادی اب از بدن می شوند.

بر خلاف تصور عمومی که فقط دریافت کربوهیدرات در چاقی موثر است مازاد پروتین نیز ابتلا به چاقی را سرعت می بخشد.