تحریریه دنیای تغذیه
یكی دیگر از مواد مغذی كه در سلامت سیستم عصبی و قدرت یادگیری نوجوانان موثر است ویتامین است. این ویتامین كه عمدتا در منابع گیاهی از قبیل سبزی های دارای برگ سبز و سایر سبزی ها مانند گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، فلفل فرنگی و میوه هایی مثل مركبات (پرتقال، لیموشیرین، گریپ فروت، لیموترش، نارنگی و نارنج)، كیوی و توت فرنگی موجود است تاثیر مهمی در حفظ سلا مت اعصاب به عهده دارد زیرا در تولید دو انتقال دهنده عصبی (نوروترنسمیتر) به نام های سروتونین و نوراپی نفرین موثر است كه این دو ماده موجب انتقال پیام های عصبی از یک سلول عصبی به سلول عصبی دیگر می شود.
وجود این انتقال دهنده های عصبی برای فعالیت و سلا مت سیستم عصبی ضروری است. كمبود ویتامین موجب ایجاد اختلا ل در تولید این دو فاكتور شده و در نتیجه مشكلا ت عصبی بروز خواهد نمود. از آنجایی كه نوجوانان ایام حساسی از زندگی خود را سپری می كنند و در دوران انتقال از كودكی به جوانی هستند و نیز به علت آنكه تغییرات وسیع هورمونی در بدن آنان رخ می دهد دچار تغییرات عصبی و خلقی می شوند.
لذا استفاده از مواد غذایی كه در آرامش و سلا مت اعصاب موثر است برای آنان اهمیت بسزایی دارد. ضمنا نوجوانان به علت آنكه دوران تحصیلی را سپری می كنند نیاز به موادی دارند كه در قدرت یادگیری و موفقیت تحصیلی آنان تاثیرگذار است، بنابراین استفاده از سبزیجات و میوه های تازه و آب آنها كه منابع خوبی از ویتامین هستند برای نوجوانان ضروری است.
البته لا زم است نوجوانان از آب میوه های تازه استفاده نمایند كه منبع خوبی از ویتامین می باشند، آب میوه های آماده فراوری شده مقداری از ویتامین خود را از دست می دهند. ضمنا در برخی از آب میوه های آماده به جای عصاره میوه از اسانس استفاده می شود.
البته مصرف میوه های تازه به آب میوه ارجحیت دارد زیرا میوه های تازه علا وه بر آنكه حاوی ویتامین ها می باشند از نظر فیبر غذایی نیز غنی هستند و می توانند در حفظ سلا مت این گروه سنی تاثیر قابل توجهی داشته باشند. آهن یک ماده معدنی است كه نقش های بسیار مهم و حیاتی در حفظ سلا مت انسان به عهده دارد و یكی از وظایف آن تاثیر در قدرت یادگیری است.
در تحقیقات مختلفی كه در مدارس انجام شده است نشان داده شده كودكانی كه مبتلا به كم خونی فقر آهن بوده اند به طور محسوسی قدرت یادگیری شان كاهش یافته و پس از مكمل یاری آهن و درمان كم خونی، افزایش چشمگیری در قدرت تمركز و یادگیری و حافظه آنان پدید آمده بود.
این امر بخصوص برای نوجوانانی كه مدارج تحصیلی را طی می كنند بسیار حائز اهمیت است و اختلا لا ت تغذیه ای می تواند مانع پیشرفت آنان در كسب علم و در نتیجه عدم موفقیت و افت تحصیلی در آنان بشود. از منابع غنی آهن می توان جگر، دل و قلوه، گوشت قرمز كم چربی (گوسفند و گوساله) گوشت سفید مانند مرغ، و ماهی را نام برد.
بهترین منابع گیاهی آهن شامل حبوبات و سبزیجات است.مواد غذایی دیگر مانند زرده تخم مرغ، میوه های خشک، مغزها و غلا ت از منابع درجه ۲ آهن محسوب می شوند.یكی دیگر از مواردی كه در سلا مت نوجوانان باید مورد توجه خاص قرار گیرد قدرت مقاومت آنان در برابر میكروب ها، عفونت ها و به طور كلی بیماری ها است.
بیماری، بخصوص برای افراد فعال و جوان، می تواند زیان ها و لطمات فراوانی بر پیكر جامعه وارد سازد، مضافا اینكه برای شخص نیز بسیار آزاردهنده و ملال آور است. یک نوجوان كه در حال رشد سریع بوده و فعالیت جسمی و فكری زیادی دارد نیازمند موادی است كه پاسخگوی رشد سریع و تقویت حافظه و قدرت یادگیریش باشد.
هر نوع بیماری، بخصوص در این گروه سنی می تواند لطماتی گاه مهم و آزاردهنده برای آنان در پی داشته باشد. از طرفی بیماری های عفونی و تب موجب افزایش نیاز به برخی از مواد مغذی می شود؛ از سویی دیگر به هنگام بیماری معمولا اشتها كاهش یافته و شخص نمی تواند مقدار كافی و لا زم غذا مصرف كند.
مضافا اینكه در بعضی بیماری ها تحریم غذایی نیز وجود دارد و محدوده استفاده از انواع غذاها كاهش می یابد، بنابراین تنوع غذایی كمتر می شود. اشكال دیگری كه در هنگام بیماری در انسان رخ می دهد این است كه هضم و جذب و گاه متابولیسم مواد غذایی دچار اختلا ل شده و مواد مغذی به خوبی در بدن به مصرف نمی رسند كه ممكن است نوجوان را در معرض كمبودهای تغذیه ای و سوء تغذیه قرار دهد.
بیماری های عفونی تب دار موجب اتلاف انرژی و مواد مغذی از بدن می شوند. بنابراین، تغییراتی كه به هنگام بیماری در وضعیت جسمی انسان رخ می دهد از یک طرف و ملالت و كسالت روحی ناشی از درد و رنج بیماری و كمبود تحرک و بستری شدن از سویی دیگر، شخص را به سمت پیروی از برنامه غذایی ناكافی، نامتعادل و یكنواخت هدایت می كند كه منجر به عواقب ناگوار و گاه جبران ناپذیر بخصوص در نوجوانان می شود.
یكی از پیامدهای مهم بیماری، بخصوص بیماری های طولا نی یا مكرر كه منجر به بدغذایی و استفاده از برنامه غذایی ناكافی و نامناسب می شود اختلال در رشد است كه چنانچه به سرعت پیشگیری و درمان نشود هرگز قابل جبران نخواهد بود...
برای خواندن بخش دوم- سویا و سلامتی- اینجا کلیک کنید.
