دكتر احمدرضا درستی؛ متخصص تغذيه
پسته در آّب و هوای خشك و سرد رشد میكند و باغهای فراوانی از آن در سوریه، تركیه و چین، ایران وامریكا یافت میشود. پس از كشت آن، حدود 8 تا 10 سال طول میكشد تا اولین محصول آن آماده شود و پس از تولید و برداشت اولین محصول تا قرنها، این درختان میوهای به نام پسته میدهند. پسته در دو نوع خام و بو داده به بازار ارائه میشود و در آجیلهای شور و شیرین استفاده میشود و نوع تازه آن در اواخر تابستان به بازار میآید درخت پسته، درخت دو پایهای است كه گاهاً ارتفاع آن به 5 متر میرسد و برگهای آن نوك تیز و سبز روشن است، گلهای آن فاقد گلبرگ هستند، میوه باغ آن تقریبا سفیدرنگ و پوسته سفت و حدود 2 سانتیمتر طول و 1 سانتیمتر قطر دارد.
خواص درمانی پسته
- هر 100 گرم پسته حاوی 557 كالری است و مملو از مواد مغذی معدنی آنتی اكسیدان و ویتامینهایی است كه برای سلامتی ضروری است و سرشار از اسیدهای چرب تك اشباع نشده مانند اسید اولئیك است و مصرف منظم پسته در رژیم غذائی، كلسترول بد LDL را پایین میآورد و مقدار HDL كلسترول خوب را افزایش میدهد. مطالعات پژوهشی بر روی رژیمهایی غذایی مدیترانهای كه غنی از فیبر و اسیدهای چرب مونو اشباع نشده و آنتی اكسیدانها هستند نشان میدهد كه آنها از ابتلا به بیماری عروق كرونر و سكته مغزی جلوگیری میكنند.
- پسته منبع غنی و عالی از ویتامین E بخصوص گامانوكوفون است كه این آنتی اكسیدان قوی محلول در چربی از غشای سلولی، غشای مخاطی و آسیب به پوست محافظت میكند و رادیكالهای آزاد را از بدن حذف میكند و بدین ترتیب از بدن در برابر سرطان، عفونتها و بیماریهای دیگر محافظت میكند.
- بهدلیل وجود آهن بسیار خون ساز است و در افراد مبتلا به كم خونی بسیار مفید خواهد بود و به آنها توصیه میكنیم حتما روزانه مقادیری پسته میل كنند.
- پسته نیروی جسمی، مغز و ذهن را تقویت میكند و موجب آرامش قلب و تسكین اعصاب میشود. محققان معتقدند كه جوشانده پوست و برگ درخت پسته برای رفع درد، خارش مقعد و دستگاه تناسلی زنان مفید است.
- اسهال معمولی و اسهال خونی را درمان میكند و سرفه را تسكین و معده را تقویت میكند و مجاری بسته كبد را باز میكند.
- پسته مملو از مواد معدنی مانند مس، منگنز، پتاسیم، كلسیم، آهن، منیزیم، روی و سلنیوم است و مس یك ماده معدنی كمیاب ضروری در متابولیسم و سنتز گلبولهای قرمز خون (RBC) است.
- از پوست سبز پسته تازه در صنایع رنگرزی استفاده میشود و جوشاندن آن برای استحكام لثه و درمان بوی بد دهان استفاده میشود و اسهال را رفع میكند و زخمهای داخل دهان را درمان میكند و حالت تهوع و استفراغ را از بین میبرد.
- در طب سنتی معتقد بودند كه پوست سفید و سفت پسته را بجوشانید و آب آنرا داخل لگنی بریزید و پس از كمی سرد شدن فرد مبتلا به بواسیر و بیرون زدگی مقعد درون آن بنشیند تا علاوه بر تسكین درد، بیرون زدگی آن كاهش یابد.
- پسته منبع غنی از پلی فنلها و كاروتن و ویتامین B كمپلكس و ریبوفلاوین، نیاسین، تیامین، اسید پانتوتنیك و B6 و فولات است.
- روغن پسته عطر بسیار خوب و خواص نرم كنندگی دارد و پوست را از خشكی حفظ میكند و در پخت و پز و آشپزی از آن استفاده میشود و در طب سنتی، ماساژ درمانی، آروماتراپی، داروسازی و صنعت لوازم بهداشتی آرایشی بسیار كاربرد دارد. فقط با خوردن یك مشت پسته به صورت روزانه نیاز بدن به فنل، مواد معدنی، ویتامینها و پروتئینها و آنتی اكسیدانها برطرف میشود.
ذخیره و بستهبندی
پسته در تمام فصول در بازار یافت میشود و به صورت شور و شیرین و بدون پوست و با پوست وجود دارد. در هنگام خرید كاملاً دقت كنید كه تمامی پستهها یكدست و عاری از هر گونه ترك و لكه و یا بوی بد باشند. پسته با پوست را میتوان در جای خنك و خشك و به مدت طولانی و برای چندین ماه نگهداری كرد در حالی كه نوع بدون پوست آن را باید در داخل ظروف دردار و در یخچال نگهداری كرد تا از فاسد شدن آن جلوگیری كنید.
مشخصات ایمنی
آلرژی ایجاد میكند و افراد حساس و مبتلا به آلرژی باید از خوردن آن اجتناب و یا احتیاط كند، آلرژی آن ناشی از تركیب شیمیایی به نام اسید anacardic است اگر چه واكنش در تعداد افراد كمی دیده میشود ولی علائم واكنش با خارش و كهیر پوست نمایان میشود و در موارد شدید آنافیلاكسی و سختی در تنفس، شكم درد و استفراغ و اسهال را موجب میشود.
ارزش غذائی هر 100 گرم پسته
نوع ارزش غذائی
انرژی 557 كیلو كالری
كربوهیدرات 97/27 گرم
پروتئین 60/20 گرم
چربی 44/44 گرم
كلسترول 0 میلی گرم
فیبر 103 گرم
ارزش غذایی ویتامینها
نوع ارزش غذائی
فولات 51 میكروگرم
نیاسین 3/1 میكروگرم
پانتوتنیك 520 میلی گرم
پیریدوكسین 7/1 میلی گرم
ریبوفلاوین 160/0 میلی گرم
تیامین 87/0 میلی گرم
ویتامین A 553 واحد بینالمللی
ویتامین C 5 میلی گرم
ویتامین E 60/22 میلی گرم
الكترولیتها
نوع ارزش غذائی
سدیم 1 میلی گرم
پتاسیم 1025 میلی گرم
مواد مغذی گیاهی
نوع ارزش غذائی
بتاكاروتن 322 میكروگرم
بتا كریپتوگزانیتن 0 میكروگرم
زئا گزانیتن 0 میكروگرم
مواد معدنی
كلسیم 107 میلی گرم
مس 3/1 میلی گرم
آهن 25/4 میلی گرم
منیزیم 121 میلی گرم
منگنز 2/1 میلی گرم
فسفر 376 میلی گرم
سلنیوم 7 میكرو گرم
روی 20/2 میلی گرم