گیاهان بسیاری وجود دارند که برگ‌های آن‌ها قابل خوردن است. حدود ۱۰۰۰ نوع گیاه مختلف برای تغذیه انسان یا دام شناخته شده که برگ‌ها و ساقه‌های آن‌ها قابل مصرف هستند و به کار می‌روند.
توصیه کارشناسان تغذیه این است که از فواید برگ‌های سبز و مواد مغذی که بر بالای گیاهان می‌رویند غافل نشوید. به گفته کارشناسان و متخصصین، برگ‌های سبز حاوی مقادیر بالای فیبر، ویتامین ها، مواد معدنی و مواد مغذی گیاهی هستند. این گیاهان می‌توانند به کاهش بیماری‌های قلبی، دیابت نوع۲ و برخی سرطان‌ها کمک کنند. در ادامه به برگ چند گیاه خوراکی که خواص زیادی دارند اشاره می‌شود.
۱. آویشن
آویشن گیاهی بسیار معطر و خوشمزه است که از آن در پختن پیتزا برای خوش طعم کردن آن استفاده می‌کنند. دمنوش آویشن به هضم بهتر غذا کمک میکند. آویشن ضد سرفه و خلط آور است و در درمان برونشیت، سیاه سرفه و التهاب دستگاه تنفس کاربرد دارد.
۲. اسفناج
اسفناج از دیگر گیاهانی است که برگ آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. محبوب‌ترین نوع مصرف اسفناج به همراه ماست است. البته برخی‌ها از اسفناج در آش رشته هم استفاده می‌کنند. اسفناج سرشار از آهن است و برای درمان کم خونی مفید است. اسفناج غنی از ویتامین B۳ است، بنابراین در برطرف کردن بیماری پلاگر بسیار موثر عمل میکند. در بیماری پلاگر، ویتامین B۳ در بدن به اندازه کافی تولید نمی‌شود. نشانه‌های آن ضعف بدن، تشنج، اختلال در دستگاه هاضمه و بوجود آمدن لکه‌های قرمز روی بدن است.
۳. بروکلی
برگ‌های این گیاه سرشار از مواد مغذی مانند ویتامین C است. وجود ویتامین ث در بدن نقش مهمی در مبارزه با سرطان دارد. مصرف این گیاه همراه با سیر و روغن زیتون، خوراک بسیار خوش طعمی است.
۴. پونه
پونه نیز از برگ‌هایی است که به عنوان خوراکی به خصوص همراه با عدس مصرف می‌شود. پونه از گیاهانی است که برای درمان نفخ معده بسیار موثر است.
۵. تربچه
برگ‌های تربچه بسیار خوشمزه است و می‌تواند به صورت خام هم خورده شود. اما اگر بخواهیم فقط از طعم آن بهره‌مند شویم می‌توانیم آن را به همراه پاستا استفاده کنیم.
۶. شلغم
از جمله برگ‌های سرشار از خاصیت، برگ شلغم است که شاید به شکل خام قابل مصرف نباشد. طعم این برگ کمی تند است و منبع غنی از ویتامین‌های K ،A و C همراه با فولات، مس، منگنز، فیبر و کلسیم است.
۷. هویج
برگ هویج می‌تواند بر روی تراکم استخوان‌ها، سلامتی چشم، گردش خون، عملکرد کلیه‌ها، فشار خون، ایمنی بدن و هضم غذا تاثیرات مثبت بگذارد. برگ‌های هویج دارای بافتی با طعم شیرین است. هویج سرشار از ویتامین‌های A ، B۶ ، K، فولات، نیاسین، پتاسیم، تیامین، ویتامین B۱ و منگنز است.
۸. چغندر
برگ چغندر طعمی شبیه به کلم دارد. برگ‌های این گیاه سرشار از پروتئین، فسفر، زینک (روی)، آنتی اکسیدان و فیبر هستند. برگ چغندر یکی از پر استفاده‌ترین برگ‌ها است. این برگ‌ها از نظر غذایی بسیار مفید و پرخاصیت هستند و مهم‌ترین نقش آن‌ها، تقویت کلیه‌ها می‌باشد. برگ چغندر برای درمان مجاری ادراری، درمان تاول، پانسمان زخم، دفع سنگ کیسه صفرا و دفع سموم بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۹. برگ مو
دیگر برگ‌هایی که همه ما با آن آشنا هستیم برگ مو است. از این برگ برای تهیه دلمه که یکی از لذیذ‌ترین غذا‌های ایرانی است، استفاده می‌شود. برگ این گیاه دارای خواص بسیاری از جمله رفع اسهال خونی، رفع نقرس و زردی، برطرف کردن استفراغ، درمان اختلالت گردش خون، رفع التهاب و قرمزی پوست، درمان خونریزی بینی و …است.
۱۰. برگ نعنا
برگ نعناع هم یکی از برگ‌های بسیار مفید و خوشمزه است که خواص بسیاری دارد. نعناع گیاهی بسیار لذیذ و خوشمزه، خوشبو و مقوی است که با سبزی خوردن مصرف می‌شود. از مهم‌ترین خواص نعناع استفاده از آن برای درمان ناراحتی‌های معده است.
۱۱. جعفری
جعفری نیز گیاهی معطر و خوشمزه است که به همراه سبزی خوردن استفاده شده و همچنین در پختن سوپ هم استفاده می‌شود.
پیشینه مصرف برگ‌های خوراکی
بر اساس شواهد موجود از تمدن‌های گذشته، برگ گیاهان مختلف همیشه مورد مصرف بوده اند. با گذشت زمان تغذیه از برگ‌ها با روش‌های مناسب بهبود یافته، مانند مصرف برگ‌های خوراکی به عنوان سبزی خوردن، چای و دمنوش‌ها و در غذا‌ها که از پرطرفدار‌ترین مصارف این گیاهان است.
مصرف امروزی برگ‌های خوراکی
رژیم‌های تغذیه سالم درمانی و گیاه خواری استفاده از برگ‌های خوراکی را در فهرست مواد غذایی مفید قرار می‌دهند. مصرف امروزی برگ‌ها با پیشرفت روش‌های تهیه آب سبزیجات و همچنین مطالعه و آشنایی بیشتر با انواع مصارف غذایی گیاهان در مناطق مختلف دنیا به نوآوری در دستور تهیه خوراکی‌ها کمک کرده است.
آماده سازی برگ‌های خوراکی
در فصل بهار در بسیاری از مناطق جهان مردم برای جمع آوری گیاهان به طبیعت رفته و گیاهان را برای تهیه خوراکی‌های سنتی جمع آوری می‌کنند. اغلب گیاهان علوفه‌ای دارای برگ‌های خوراکی برای انسان هستند، اما استفاده از آن‌ها به دلیل وجود الیاف بسیار زیاد، نیاز به فرآیند‌های خشک یا پودرکردن، آب گیری و گاهی تخمیر دارد. همچنین برگ‌های برخی درختان نیز با به کار گرفتن روش‌های خاص برای تهیه غذا قابل مصرف هستند. عمل فتوسنتز در برگ‌های گیاهان سبز اتفاق می‌افتد، از این رو برگ‌ها علاوه بر ترکیب‌های موجود در گیاه، دارای ویتامین K هستند و اثر ضد انعقاد خون دارند.
