دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه
این سبزیجات ریشهای هر یک ارزش غذایی متفاوتی دارند.
هویج
این سبزی حاوی ویتامین B3 (نیاسین) است كه برای متابولیسم انرژی ضروری است.
همچنین هویج فرنگی حاوی مقداری فولات و ویتامین C است. مصرف حدود 90 گرم هویج فرنگی، 25% از فیبر مورد نیاز یك فرد بالغ را تأمین میكند.
- مصرف 105 گرم شلغم پخته بیشتر از 50% از مقدار مورد نیاز فولات توصیه شده بالغین را تامین میكند.
- 85 گرم هویج حاوی 6 میلیگرم بتاكاروتن است، اگر چه هنوز مقدار دریافت روزانه توصیه شدهای برای بتاكاروتن تعیین نشده است ولی برخی متخصصین معتقدند كه بالغین باید روزانه 10 میلیگرم بتاكاروتن دریافت كنند.
گفته میشود موادی كه عامل طعم تند در تربچه هستند به بهبود خروج خلط كمك میكنند.
گفته می شود كه این نوع از سبزیها برای تصفیه خون مفید هستند. طعم شیرین لبو به علت وجود قندهای طبیعی است.
سیبزمینی شیرین هندی
حاوی تركیباتی است كه منشأ اصلی قرصهای ضد بارداری هستند.
سیبزمینی شیرین
پوست نارنجی رنگ سیبزمینی شیرین غنی از سه آنتیاكسیدان اصلی یعنی ویتامین C، E و بتاكاروتن است.
مصارف سنتی سبزیجات ریشه ای
در شرق معتقدند كه تربچه خاصیت سم زدایی دارد و از عفونتهای ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفلوانزا جلوگیری میكند.
این مواد برای پاك سازی سینوسها و درمان گلو درد مناسب هستند.
سالها است که مصرف روزانه یك قاشق غذاخوری تربچه رنده شده برای چندین هفته توسط درمانگران طب غربی برای درمان سنگ كلیه و سنگ مثانه تجویز میشود.
در طب چینی از تركیب لبو و هویج برای تنظیم عمل هورمونها در دوران یائسگی استفاده میشود.
همچنین از آنها برای درمان بیماریهای كبدی، یبوست و كاهش تولید اسید اوریك نیز استفاده میكنند.
گفته میشود كه شلغم باعث افزایش تعریق بدن میگردد. در شرق از خواص دیورتیكی هویج فرنگی و همچنین برای کمک به رفع انسدادهای كبدی و مثانهای استفاده میشد.
ضمنا گفته میشود كه هویج فرنگی خاصیت بیحسكنندگی ضعیفی نیز دارد.
از آنجا که سیبزمینی خاصیت خنثیسازی اسیدهای بدن را دارد مصرف آن برای مبتلایان به آرتریت و روماتیسم نیز تجویز می شد.
از آنجا كه سیبزمینی شیرین دارای مقدار زیادی بتاكاروتن است در كشورهای شرقی از آن برای درمان شب كوری استفاده میشود.
سیبزمینی شیرین وحشی مكزیكی یك داروی ضدبارداری طبیعی محسوب میگردد.
این سیبزمینی دارای تركیبی به نام دیوزجنین پیش ساز هورمون پروژسترون است که پایه قرصهای ضد بارداری را پیش از ساخته شدن انواع مصنوعی آن تشكیل میداده است.
همچنین سیبزمینی شیرین دارای خاصیت شلكنندگی عضلات نیز هست و در ضمن از عصاره آن برای ساختن كرمهای ضد اگزما استفاده میشود.
در چین، از برخی انواع سیبزمینی شیرین برای درمان اختلالات ادراری و از برخی دیگر از انواع آن برای تسكین دردهای معده استفاده میشود.
فواید خاص سبزیجات ریشهای
سبزیجات ریشهای و بیماری قلبی
ارتباط مثبتی بین مصرف منظم سبزیجات ریشهای و پیشگیری از انعقاد خون و ایجاد لخته در عروق خونی كه می تواند عامل بروز بیماریهای قلبی باشد دیده شده است.
از این رو مصرف مقادیر زیاد سبزیجات ریشهای میتواند به كاهش مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای قلبی عروقی كمك كند.
سبزیجات ریشهای و سرطان
مطالعات انجام شده نشان میدهند كه مصرف منظم سبزیجات خام خصوصا هویج میتواند به كاهش خطر سرطان ریه، معده و احتمالا سرطانهای دهان و انتهای روده بزرگ كمك كند.
به نظر میآید كه بتاكاروتن بعد از ویتامین C و E نقش موثری در پیشگیری از بروز سرطان دارد.
تصور میشود كه این مواد مغذی از طریق دفع مواد سرطانزا و غیر فعال نمودن خاصیت سرطانزایی آنها و پیشگیری از تخریب DNA، از بروز سرطانها پیشگیری میكنند.
از این رو، سیبزمینی شیرین میتواند بدن را در مقابل خطرات احتمالی نیكوتین و همچنین سرطان رحم و ریه محافظت كند.
سایر كاروتنوئیدها و فیتونوترینتهای فعال مثل آلفا كاروتن موجود در لبو و لوتئین موجود در سیبزمینی میتوانند چنین اثرات محافظتی را در برابر برخی انواع دیگر سرطانها داشته باشند.