دكتر احمدرضا درستی؛ متخصص تغذیه
آلودگی هوا یکی از آثار اجتنابناپذیر زندگیهای ماشینی و صنعتی امروزی است. زندگی در شهرهای بزرگ، مردم را در معرض ابتلا به انواع بیماریها و مشکلات جسمی قرار میدهد. اما آشنایی با علل تاثیر آلودگی هوا در مبارزه با آن تاثیر زیادی دارد. یکی از آثار نامطلوب آلودگی هوا بر بدن، آسیب رساندن به سلولهای بدن از طریق رادیکالهای آزاد است.به این فرایند، اکسیداسیون گفته میشود. برای مبارزه با رادیکالهای آزاد، یکی از بهترین راهها، مصرف آنتیاکسیدانها است. میوهها وسبزیجات یکی از غنیترین منابع آنتیاکسیدانها محسوب میشوند. به همین دلیل هم پیشنهاد میشود برای کاهش آثار نامطلوب رادیكالهای آزاد بر بدن، میوهها و سبزیجات در برنامه غذایی روزانه گنجانده شوند. از جمله این میوهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کیوی
کیوی حاوی ویتامینهای A و E است. این دو ویتامین از جمله مهمترین آنتیاکسیدانها محسوب میشوند. در نتیجه کیوی یکی از بهترین منابع آنتیاکسیدانی شمرده میشود. علاوه بر این، کیوی سرشار از فیبر است. فیبر توسط بدن جذب نمیشود اما برای عملکرد و سلامت آن بسیار ضروری است. به هضم غذا کمک کرده و موجب کاهش کلسترول میشود. همچنین کیوی سموم روده را دفع میکند که در نتیجه آن سلامت کلی بدن ارتقا مییابد.
آلو بخارا
آلو بخارا به نوعی آلوی خشک شده گفته میشود. طی فرایند خشک شدن آلو، میزان آنتیاکسیدان آن 5 برابر میشود. همچنین خشک شدن آلو منجر به تغلیظ قند آن میشود. به همین دلیل هم آلوی خشک شده از آلوی تازه لذیذتر است. شما میتوانید خودتان آلو را در خانه خشک کنید. کافی است آلو را از وسط به دو نیم تقسیم کنید، هسته آن را جدا کرده و اجازه دهید چند روز به دور از آفتاب و در دمای معمولی خانه بماند تا کاملا خشک شود.
انار
آنتیاکسیدانهای موجود در انار شبیه آنتیاکسیدانهای شاه توت هستند. از جمله این آنتیاکسیدانها میتوان به تانین و آنتوسیانین اشاره کرد. اگر مصرف خود انار برایتان مشکل است، میتوانید از آب آن استفاده کنید. علاوه بر مبارزه با رادیکالهای آزاد، آنتیاکسیدانهای موجود در انار موجب رفع گرفتگی عروق و کاهش کلسترول نیز میشود.
انگور
انگور، در هر نوع و رنگی که باشد، دارای آنتیاکسیدان است. همانطور که میدانید یکی از آثار نامطلوب آلودگی هوا بر بدن، تسریع فرایند پیری است. انگور در این خصوص برای بدن بسیار مفید است زیرا از پیر شدن زودرس سلولهای بدن جلوگیری میکند.
سیر
از سیر در سراسر جهان برای طعم دار کردن انواع غذا استفاده میشود. اما فایده سیر فراتر از خوشمزه کردن غذا است. سیر از جمله سبزیجاتی است که از قرنها پیش به شکل خام و برای مبارزه با انواع میکروب و آلودگی مورد استفاده قرار میگرفته است. در واقع سیر موجب از بین رفتن باکتریهای مضر در بدن میشود. علاوه بر این، سیر حاوی مقادیر زیادی آنتیاکسیدان است. به همین دلیل هم برای درمان بیماریهای قلبی یا مبارزه با سرطان و پیشگیری از آن استفاده میشود. سیر دارای مقادیر خوبی از ویتامینهایA؛ B؛ C، سلنیوم، پتاسیم، آهن، کلسیم، روی و منیزیم است.
کلم بروکلی
کلم بروکلی را میتوان قطعا یکی از مغذیترین سبزیجات دانست. کلم بروکلی بیش از پرتقال ویتامین C دارد و میزان کلسیم موجود در آن نیز قابل توجه است؛ گرچه مقدار کلسیم موجود در شیر چندین برابر بیشتر از مقدار آن در کلم بروکلی است. علاوه بر مواد معدنی و ویتامینها، بروکلی سرشار از مواد موثر در مبارزه با بیماریها و فیتومغذیها است. ثابت شده ترکیبی به نام سولفورافان که در کلم بروکلی به میزان قابل توجهی وجود دارد؛ در کاهش احتمال ابتلا به انواع سرطان تاثیر زیادی دارد. کلم بروکلی از جمله سبزیجاتی است که میتوان برای استفاده از آن از راههای گوناگونی استفاده کرد. مصرف این کلم به شکل خام یا پخته تفاوت چندانی ندارد. در هر دو صورت این ماده ارزشمند برای بدن ما مفید است.
کشمش
کشمش و انگور هر دو دارای آنتیاکسیدان هستند، اما میزان آنتیاکسیدانهای کشمش از جمله سلنیوم بیشتر است. کشمش خشکباری محبوب است که خوردن آن برای اکثر افراد ساده و لذتبخش است. کشمش دارای قند طبیعی است و تقریبا به ندرت فاسد میشود. همچنین مانند سایر خشکبار، کشمش در فصول مختلف سال موجود است. به همین دلیل هم مصرف آن برای مبارزه با رادیکالهای آزاد ساده و موثر است.
گوجه فرنگی
لیكوپن موجود در گوجه فرنگی آنقدر زیاد است که آن را به یکی از مفیدترین سبزیجات تبدیل کرده است. در حقیقت، تحقیقات نشان میدهند که تاثیر لیكوپن در مبارزه با بیماریها بیشتر از تاثیر ویتامین E و بتا کاروتن است. لیكوپن برای جذب بهتر به چربی نیاز دارد. به همین دلیل هم مصرف روغن زیتون که از جمله روغنهای سالم و بدون خطر محسوب میشود به همراه گوجه فرنگی پیشنهاد میشود.
پرتقال
معمولا هر چه میوه رنگیتر باشد، میزان آنتیاکسیدان آن نیز بیشتر است. نتایج تحقیقات یکی از موسسات علمی نشان میدهد که مصرف روزانه آب پرتقال بهترین راه مبارزه با رادیکالهای آزاد و بهرهمندی از خواص متعدد آنتیاکسیدانها است.