سمیرا امیری
هندوانه گیاهی است یکساله و یک پای كه ساقه‌ای خزنده و برگ‌هایی پهن با بریدگی‌های عمیق دارد. گل‌های این گیاه کوچک و زرد رنگ است. میوه آن هم کروی است و هم کشیده و پوست ان سبز روشن یا سیر و یا رگه دار است.و داخل ان هم همانطور که همه می‌دانید قرمز است. تخمه هندوانه هم بر حسب نوع هندوانه ممکن است سفید، قرمز، سیاه و یا زرد باشد. هندوانه میوه‌ای شیرین و آبدار است که نه تنها باعث رفع تشنگی در هوای گرم تابستان می‌شود بلکه اثرات بسیار مفید دیگری نیز دارد که شاید تا به حال برای شما ناشناخته بوده است، به همین دلیل سعی کردیم که طی این مقاله فواید بیشمار آن را برای شما بیان کنیم.
هندوانه منبع غنی ویتامین A (به شکل بتا کاروتن) و ویتامین C می‌باشد همچنین منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان کاروتنوئیدی به نام لیکوپن می‌باشد. لیکوپن یک رنگدانه شیمیایی است که عامل ایجاد رنگ قرمز در هندوانه می‌باشد و اثرات ضد اکسیدانی قوی دارد. این آنتی اکسیدان به تمامی نقاط بدن رفته و رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کند.
رادیکال‌های آزاد
مولکول‌هایی هستند که باعث تخریب بسیاری از بافت‌های بدن می‌شوند.
اثرات تخریبی رادیکال‌های آزاد در بدن عبارتند از:
١. باعث اکسیده شدن کلسترول می‌شود در نتیجه کلسترول به دیواره رگ‌های خونی می‌چسبد و می‌تواند باعث بروز حملات قلبی و سکته شود.
٢. باعث انقباض و بسته شدن راه‌های تنفسی و در نتیجه تشدید حملات آسمی می‌شود.
٣. باعث افزایش التهابات ناشی از استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید می‌شود، در نتیجه تخریب مفاصل را در این شرایط بیشتر می‌کند.
٤. باعث آسیب سلول‌های دیواره روده و تبدیل آنها به سلول‌های سرطانی می‌شود.
خوشبختانه ویتامین C و بتا کاروتن به عنوان آنتی اکسیدان‌های قوی (که هر دو در هندوانه به مقدار فراوان وجود دارند.) رادیکال‌های آزاد را به دام انداخته و از اثرات مخرب آنها در بدن جلوگیری می‌کنند. در تعدادی از مطالعات علمی ثابت شده است که دریافت بالای ویتامین C و بتا کاروتن، خطر بروز بیماری‌های قلبی، اسپاسم‌های راه‌های تنفسی در بیماری آسم و سرطان روده را کاهش می‌دهد و نیز شدت علائم استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید را کم می‌کند. مصرف یک لیوان آب هندوانه ٢٠درصد نیاز روزانه به ویتامین Cو ١٤ درصد نیاز روزانه به ویتامین A را تامین می‌کند.
همچنین هندوانه از ویتامین‌های گروه B نیز که در چرخه‌های تولید انرژی نقش دارند، غنی است و منبع خوبی از ویتامین‌های ١B, ٥B, ٦B, بیوتین و نیزمنیزیوم و فیبر غذایی می‌باشد. پس می‌توان گفت که دارای ارزش غذایی بالایی است.
هندوانه دارای آب فراوان و کالری کمی است در نتیجه نسبت به سایر میوه‌ها، مواد مغذی بیشتری در هر کالری دارد که نشان دهنده اثرات مفید آن در ارتقای سلامتی است اما برروی لیکوپن که یک آنتی اکسیدان قوی است مطالعات زیادی راجع به اثرات ضد سرطانی آن انجام و نشان داده شده است که برخلاف سایر رنگدانه‌های گیاهی که فقط در حیوانات موثر بوده‌اند، لیکوپن در مطالعات انسانی هم دارای اثرات ضد سرطانی بوده است که این سرطان‌ها شامل: سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان رحم،
سرطان ریه و سرطان روده بزرگ بوده است. مطالعاتی در سال2003میلادی نشان داد بیمارانی که دارای پولیپ آدنومی روده بزرگ (که زمینه ساز سرطان روده است) بودند، لیکوپن خونشان٣٥درصد پایین تر از افراد سالم بوده است.
همچنین بتاکاروتن موجود در خونشان ٥/٢٥درصد كمتر بود.
ولی تحقیقات جدید ثابت کرده است، فقط مقدار پایین لیکوپن خون ( کمتر از٧٠ میکروگرم در لیتر) و کشیدن سیگاردو عامل خطر مهم در بروز پولیپ آدنومی روده هستند. مقدار کم لیکوپن خون خطر بروز بیماری فوق را 23 درصد و کشیدن سیگار 2/30 درصد افزایش می‌دهد که تاثیر بسیار چشمگیری دارد. خاصیت آنتی اکسیدانی لیکوپن از بیماری‌های قلبی نیز پیشگیری می‌کند.
