تحريريه آشپزباشی
تمشك میوه‌ای شبیه شاه‌توت و توت‌فرنگی است و به رنگ زرد یا سرخ مایل به سیاه یافت می‌شود. میوه تمشك ترش مزه بوده و به صورت خام یا پخته، شربت، كمپوت و... خورده می‌شود. بوته تمشك در مناطق گرم و مرطوب،در جنگل‌ها و صحراها می‌روید. نام‌های دیگر تمشك، توت وحشی و سه گلی است. ساقه‌های تمشك نرم و به رنگ قرمز و دارای خارهای دراز است. برگ‌های آن متفاوت و بیضی شكل و اطراف آن كنگره كنگره و به شكل دندانه‌های اره‌ای است. گل‌های تمشك به رنگ‌های سفید، صورتی یا به صورت خوشه در ماه‌های مرداد پدیدار می‌شود و تا مهر دوام می‌آورد.
قسمت‌های مورد استفاده بوته تمشك عبارتند از
میوه، برگ، تخم، دانه و گل.
خواص
- جوشانده 25 گرم از برگ‌های تمشك در یك لیتر آب برای درمان انسداد مجاری ادرار مفید است.
- تمشك سرشار از ویتامین‌های C و K است و دارای خواص خنك، نرم‌كننده و ضد اسكوربوت می‌باشد.
- تمشك خون را تصفیه كرده و برای كسانی كه به روماتیسم مبتلا هستند، بسیار مفید است.
- تمشـك یبوست مزاج را معالجـه می‌كند.
- تمشك برای تسكین درد سودمند است، زیـــرا دارای اسید سالسیلیـــك می‌باشد.
- تمشك خون را قلیــایی كرده و قنــد آن برای مبتلایان به مرض قند مفید است.
- شربــت تمشك برای بیمــاران مبتــلا به سرخك و مخملك تجویز شده است.
- تخم و دانه‌ای كه در تمشك وجود دارد، اغلب با دندان نیز خرد نمی‌شود، ولی وقتی خورده شود در معالجه یبوست و خشكی مزاج به طور طبیعی بسیار موثر است و سبب می‌شود كه یبوست به كلی رفع گردد.
- شربت تمشك، مخلوط با آب برای رفع تب مفید می‌باشد.
- خوردن تمشك برای مبتلایان به مرض قند (دیابت)، تب‌های صفراوی، التهاب مجاری ادرار، گلو درد (آنژین) مفید است.
- جوشانده 20 تا 50 گرم گل تمشك یا برگ تمشك در یك لیتر آب برای درمان ترشحات زنانگی، خونریزی در فواصل قاعدگی، اخلاط خونی، وجود خون در ادرار، گریپ، گرفتگی صدا، آب آوردن نسوج و بیماری‌های پوستی مفید است. جوشانده را بعد از هر وعده غذا یك استكان می‌خورند.
- جوشانده گل یا برگ تمشك (به روشی كه گفته شد) بصورت استعمال خارجی برای درمان زخم‌های دهان و ورم لثه به كار می‌رود و بیمار با غرغره كردن این جوشانده دهان را می‌شوید.
- جوشانده برگ تمشك اسهال و ورم روده را معالجه می‌كند، بدین منظور باید 40 تا 50 گرم برگ خشك تمشك را در یك لیتر آب سرد بخیسانید و به مدت 10 دقیقه آن را جوشانده و سپس بگذارید 10 دقیقه دم بكشد. پس از صاف كردن، روزی سه بار، هر بار یك فنجان آن را بین غذاهای اصلی بنوشید.
- جوشانده فوق برای تسكین درد معده از هر نوع كه باشد مانند ترشی معده، نفخ و گاز شكم و تشنج معده موثر است.
- خوردن جوشانده برگ تمشك به مقدار 3 تا 4 فنجان در روز و بین غذاهای اصلی و بهترین دارو بر ضد درد كیسه مثانه است.
- اگر 40 تا 50 گرم برگ خشك تمشك را در یك لیتر آب بریزید و آن را به مدت 5 تا 10 دقیقه جوشانده و پس از 10 دقیقه دم كشیدن و صاف كردن آن، به مقدار 3 فنجان در روز بین غذاهای اصلی بنوشید، دردهای نقرسی و بسیاری از انواع روماتیسم را آرام می‌كند.
- اگر 100 گرم برگ خشك تمشك را به مدت 10 دقیقه بجوشانید و پس از دم كشیدن و صاف كردن آن را به عنوان محلول شستشو برای شستن بیماری برفك، جوش‌های صورت و یا هر نوع تحریكات دیگر پوست به كار ببرید، اثر شفابخش دارد.
- تمشك دارای خاصیت ضدعفونی‌كننده است.
- تمشك به علت دارا بودن ویتامین‌ها C و K برای اوره و فشارخون مفید است.
- برای معالجه كك و مك، ابتدا صورت را خوب بشویید و سپس ورقه نازكی از تمشك را به مدت یك ساعت روی صورت بمالید. این كار را چند بار تكرار كنید تا كك و مك صورت از بین برود.
- برگ تازه تمشك را اگر بپزید و روی محل بیماری‌های پوستی قرار دهید، بیماری را التیام می‌دهد.
- تمشك، عرق آور است؛ لذا بهترین زهكش سوراخ‌های پوست است.
