فريال عسگری؛ كارشناس صنايع غذایی
واقعیات تغذیهای میوه خرمالو
میوههای شیرین و خوشمزه خرمالو سرشار از مواد مغذی مفیدی (مثل ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاكسیدانها) هستند كه برای سلامت مطلوب بدن حیاتی میباشند. این میوه خوشمزه تزئینی شرقی بومی چین است. مدتها پیش در ژاپن گسترش یافته و در اواسط قرن نوزدهم به كالیفرنیا معرفی شده است. بهترین رشد درخت خرمالو در مناطقی است كه زمستانهای معتدل و تابستانهای نسبتاً ملایم دارند. درختان خرمالو بطور عمده به دو گروه اساسی طبقهبندی میگردند.
آنهایی كه میوه سفت دارند تا این میوهها در رسیدگی نرم گردند و آنهایی كه میوهشان سفت نباشد. خرمالویی كه سفت نیست، حاوی تانن كمتری بوده و تا زمانی كه به شاخه است قابل خوردن و شاداب میباشد. رنگ میوه از زرد- نارنجی روشن تا نارنجی- قرمز تیره متغیر است، میوه بطور كامل به جز دانهها و كلاهك آن خوردنی است.
ویتامینها
زآگزانتین یك كاروتنویید مهم غذایی است كه بطور انتخابی توسط ماكولای شبكیه چشم جذب میگردد و به جلوگیری از بیماری ماكولای چشم در كهنسالی كمك میكند. خرمالو منبع بسیار خوب ویتامین C یكی دیگر از آنتیاكسیدانهای قدرتمند است. مصرف منظم غذاهای غنی از ویتامین C به بدن كمك میكند كه مقاومت خود را در برابر عوامل عفونتزا، مواد مضر و رادیكالهای التهابی افزایش دهد. این میوه حاوی بسیاری از ویتامینهای گروه B مثل اسیدفولیك، پیریدوكسین (ویتامین B6)، تیامین و ... میباشد. این ویتامینها به عنوان كوفاكتورهای لازم برای عملكرد بسیاری از متابولیسمهای آنزیمی بدن عمل میكنند.
فواید میوه خرمالو برای سلامتی
این میوه كمكالری است و نیز چربی كمی دارد، اما منبع غنی فیبر غذایی است. خرمالو حاوی تركیبات مفیدی از قبیل فیتوكمیكالهایی چون فلاوونوییدها و آنتیاكسیدانهایی چون كاتكین و گالوكاتكین و نیز تركیبات ضدتورمی مهمی است. كاتكینها دارای خواص ضدعفونت، ضدالتهاب و ضدهموراژی (از خونریزی شریانهای خونی كوچك جلوگیری میكند) میباشند. خرمالوهای تازه حاوی تركیبات آنتیاكسیدانی مثل بتاكاروتن، لیكوپن، لوتئین، زآگزانتین و كریپتوگزانتین هستند. این تركیبات به عنوان محافظتكننده در مقابل رادیكالهای آزاد عمل میكنند.
مواد معدنی
خرمالوی تازه حاوی مقادیر مناسبی از مواد معدنی مثل پتاسیم، منگنز، مس و فسفر است. منگنز كوفاكتوری برای سوپراكسید دیسموتاز (آنزیم از بین برنده قوی رادیكالهای آزاد )میباشد. مس كوفاكتوری برای بسیاری از آنزیمهای حیاتی مثل سیتوكروم C- اكسیداز و سوپراكسید دیسموتاز است (دیگر مواد معدنی كه به عنوان كوفاكتور این آنزیم عمل میكنند منگنز و روی هستند). همچنین مس برای تولید گلبولهای قرمز خون لازم است.
نگهداری
خرمالوهای سخت زمانی كه سفت اما كاملاً رسیده هستند چیده میشوند. خرمالوهای نوع نرم زمانی كه كاملاً رنگ پیدا میكنند و نرم میشوند آماده برداشت هستند. خرمالوهای سخت میتوانند بعداً در دمای اتاق برسند. هر دو نوع خرمالو باید با استفاده از چنگكهای دستی مخصوص برداشت از درخت جدا شوند. در نگهداری، میوههای تازه خرمالو با رنگ زرد و نارنجی روشن و بدون هرگونه فساد یا بریدگی روی آنها را انتخاب كنید. خرمالوی سخت و رسیده میتواند در یخچال تا چند ماه نگهداری شود. نوع نرم خرمالو ماندگاری كمتری دارد و میتواند در دمای اتاق تنها چند روز باقی بماند.
روشهای آمادهسازی
خرمالو میتواند به صورت تازه، خشك یا پخته استفاده شود. خرمالوی تازه و خام را میتوان به 4 قسمت تقسیم كرد و یا تمامی آن را مانند یك سیب خورد. گوشت خرمالو از حالت سخت تا آبدار وجود دارد و بسیار شیرین است.
چند دستور تهیه
از خرمالوی خشك در بیسكویتها، كیكها، پودینگها و سالادها استفاده كنید.
پودینگ خرمالو یك دسر بسیار محبوب میباشد كه با استفاده از خرمالوی تازه تهیه میشود.
از خرمالوی خشك به عنوان میانوعده یا در دسرها استفاده كنید.