زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مهندس مسعود خبازی آرانی؛ کارشناس مسؤول اداره استاندارد کاشان

مقدمه 
میوه‌ها محتوی انواع ویتامین، فیبر غذایی، مواد معدنی، آنزیم‌ها و دیگر ترکیبات می‌باشند و در تغذیه انسان اهمیت فوق‌العاده‌ای‌ دارند و نقش آنها در سلامت و شادابی انسان، از نظر علمی و تجربی برای عموم مردم اثبات شده است. به طور مثال، مقادیر کم فیبر نامحلول موجود در میوه‌ها به تخلیه سریع‌تر روده بزرگ کمک می‌كند و انواع فیبرهای محلول آنها (مثل پکتین) سبب حفظ و ثبات قند و کلسترول خون می‌شود.

در میان وعده‌ها، می‌توان  به جای تنقلات کم ارزش، از انواع میوه‌های تازه، آبمیوه‌های طبیعی و میوه‌های خشک استفاده نمود. از جمله این میوه‌های مفید، نارگیل می‌باشد که این مقاله به اختصار به بیان ارزش غذایی و خواص دارویی این میوه می‌پردازد:

تعاریف 

شیره نارگیل: مایع آبکی که داخل نارگیل وجود دارد.

شیر نارگیل: مایعی که از له کردن و چرخ کردن گوشت سفید نارگیل به دست می‌آید.

روغن گوشت نارگیل: به حاصل تقطیر گوشت سفید نارگیل گفته می‌شود. 

گیاه شناسی نارگیل

یکی از زیباترین و مفیدترین درختان جهان، درخت نخل نارگیل می‌باشد که دارای تنه بلند و باریک، ساقه یکنواخت، تاج انبوه، برگ‌های زیاد و خوشه‌های میوه می‌باشد. درخت نارگیل، از حدود سه هزار سال پیش در جنوب آسیا کشت می‌شده و در حال حاضر در تمام مناطق استوایی وجود دارد. این درخت به طور قائم رشد می‌كند و ارتفاع آن تا سی متر و قطر تنه آن تا یک متر می‌رسد.

برگ‌های این درخت دراز و به طول 4 تا  5 متر و مرکب از چند برگچه باریک و دراز (حدود یک متر ) و به رنگ سبز روشن است. میوه این درخت مانند خوشه و شامل چندین نارگیل به اندازه‌های مختلف است. میوه آن کروی شکل و شامل قسمت‌های زیر می‌باشد:
 1- شیره نارگیل، 2- مغز یا گوشت میوه، 3- پوست داخلی،  4- غلاف یا پوست خارجی میوه که ضخیم، سفت و متشکل از الیاف نباتی می‌باشد.

در قاعده نارگیل، سه سوراخ دیده می‌شود که چشم‌های نارگیل نامیده می‌شود. برای استفاده از مایع داخل نارگیل (شیره نارگیل) باید سوراخ‌ها را با جسم نوک تیزی باز نمود و آن را بیرون آورد. درخت نارگیل هر سال حدود 05 عدد نارگیل می‌دهد. نارگیل هنگامی که نارس است، مقدار بیشتری شیره دارد، ولی به تدریج که میوه می‌رسد، مقدار شیره آن کمتر می‌شود.

ارزش غذایی نارگیل

ارزش غذایی نارگیل بیشتر در میوه آن نهفته می‌باشد. گوشت نارگیل دارای آنزیم‌های مختلف مانند انورتین، اكسیداز و كاتالاز می‌باشد. همچنین در شیر نارگیل اسید‌های آمینه مختلفی از جمله هیستیدین، آرژینین، پرولین، لوسین و آلانین موجود می‌باشد.

مغز یا گوشت میوه نارگیل به شکل‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، ازجمله تهیه پودر و آرد نارگیل از مغز گوشت تازه نارگیل که در صنایع غذایی و شیرینی سازی کاربرد دارد. مغز خشک نارگیل نیز غنی‌ترین منبع روغن گیاهی با 06 تا 76 درصد چربی می‌باشد که مصرف خوراکی و دارویی داشته و در ساخت صابون، پاک کننده‌ها، شامپوها و ... نیز کاربرد دارد.

جدول زیر برخی از ترکیبات غذایی موجود در 001 گرم نارگیل تازه و خشک را بیان می‌کند:

برخی از اثرات گزارش شده گوشت سفید نارگیل 
گرم وخشک (از نظر طب سنتی )، چاق کننده به علت داشتن چربی زیاد، افزایش دهنده حرارت بدن، خوشبوکننده دهان، درمان کننده ضعف کبد و بواسیر، رفع درد مثانه، ادرار آور و تقویت کننده دستگاه‌هاضمه.  

راهنمای انتخاب نارگیل 

هنگام خرید نارگیل، میوه‌ای‌ را انتخاب کنید که سنگین باشد و هنگام تکان دادن، صدای مایع  داخل آن شنیده شود، زیرا اگر بدون مایع  باشد، حتما کهنه بوده و یا شیره محتوی آن خارج شده است.

موارد احتیاط 
نارگیل دیر هضم بوده و در بدن تولید خلط می‌کند، بنابراین بهتر است به همراه شکر مصرف شود. با توجه به طبیعت گرم آن، افراد گرم مزاج باید آن را با میوه‌های ترش، لیمو و یا هندوانه مصرف کنند، ولی برای افراد سرد مزاج و سالمند مفید می‌باشد.
با این که روغن نارگیل یک روغن گیاهی است، اما دارای مقدار زیادی چربی اشباع می‌باشد، به همین دلیل افراد دچار چربی خون بالا و بیماران قلبی نباید از روغن نارگیل استفاده نمایند.