آسیه محمدزاده؛ کارشناس ارشد تغذیه
خربزه میوهای شیرین، لذیذ و گوارا است كه انواع گوناگونی دارد و بهترین آن خربزه خراسان میباشد. رسول گرامی اسلام(ص) در بیان خواص خربزه فرمودهاند: «خربزه از زینتهای زمین است، آب آن از رحمت الهی و شیرینی آن از بهشت است».
از امام علی علیه السلام نقل شده است كه خوردن خربزه، مثانه را پاك و سنگ مثانه را آب میكند و ادرار را افزایش میدهد.
ایشان میفرمایند: «خربزه چندین خاصیت دارد: خوردنی است، آشامیدنی است، چون آبدار میباشد، میوه است، گل است (زیرا بویی مطبوع دارد)، شیرینی است (زیرا قند زیادی دارد)، رودهها و معده را شستشو میدهد، معده و روده را پاكیزه میكند، سبزی است و دوای درد میباشد». قسمتهایی از این میوه كه در تغذیه و پزشكی استفاده میشوند، عبارتند از: گوشت، تخم و پوست میوه.
خواص درمانی خربزه
1- خربزه حاوی ویتامین A است، از این رو در ترمیم سلولهای بدن نقش دارد.
2- خربزه به علت داشتن خاصیت ادرارآور، برای پیشگیری و درمان بیماریهای سنگ كلیه و مثانه مفید است.
3- خربزه حاوی ویتامینهای D و C و سلولز میباشد.
4- به علت وجود فیبر در خربزه، این میوه بسیار ملین است و برای درمان نقرس، روماتیسم، هموروئید (بواسیر) و خصوصا برای یبوست توصیه میشود.
5- خربزه حاوی آنزیمهایی است كه به هضم غذا كمك میكنند.
6- مصرف خربزه برای اشخاص مبتلا به سل ریوی و كم خونی مفید است.
7- خربزه، رنگ چهره را روشن میكند و بیماری استسقاء (احساس تشنگی دائمی) را درمان مینماید.
8- مصرف خربزه باعث افزایش شیر در زنان شیرده میشود.
9- خربزه دارای خاصیت ضد التهابی است، بنابراین میتوان از آن به شکل ضماد روی سوختگیهای سطحی پوست بدن استفاده كرد.
10- تخم خربزه برای درمان سرفه حاد، درد سینه و حلق و تبهای شدید مفید است.
11- مغز تخم خربزه بو داده طبیعت گرم دارد و حاوی چربی، پروتئین، آهن و ویتامین E میباشد و مانند تخم کدو ادرارآور، پاککننده کلیه، مثانه و کبد، ملین و افزایشدهنده میل جنسی است.
12- مصرف 8 گرم دمكرده پوست خشك شده خربزه، سنگ مثانه را دفع میكند.
13- اخیرا محققان دانشگاه فلوریدا در مطالعات آزمایشگاهی دریافتهاند كه عصاره حاصل از برگ خشك شده این گیاه، باعث جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی و در نتیجه درمان سرطان دهانه رحم، سینه، كبد، ریه و پانكراس میشود.
احتیاطهای لازم در مصرف خربزه
1- مصرف زیاد خربزه باعث نفخ میشود، در نتیجه در ناحیه معده و روده ایجاد درد مینماید.
2- باید خربزه را بعد از غذا مصرف نمود، زیرا در غیر این صورت باعث بروز اسهال میشود.
3- مصرف خربزه كال باعث اسهال و سرماخوردگی میشود.
4- قند موجود در خربزه از نوع گلوکز و لولوز است، بنابراین به سرعت جذب خون شده و باعث بالا رفتن سریع قند خون میشود، لذا مبتلایان به دیابت و افراد دچار اضافه وزن باید مصرف آن را محدود كنند.
نکته
بهترین زمان مصرف خربزه، در بین وعدههای غذایی است. علامت خربزه خوب این است که سنگین و نسبتا سفت باشد و قسمت انتهایی آن با كمی فشار دست، فرو رود.