به قلم : یاسمن کردمسلک ؛ کارشناس صنایع غذایی ؛ امین پایداره : کارشناس تغذیه
amin.paidare80@gmail.com
زیر نظر: دکتر سعید دعائی ؛ متخصص تغذیه ؛ استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
تحریریه زندگی آنلاین : شیرین‌کننده‌های مصنوعی جایگزین‌های قند مصنوعی هستند که به غذاها و نوشیدنی‌ها اضافه می‌شوند تا طعم شیرینی به آنها بدهند. این شیرینی‌ها بدون هیچ کالری اضافی، آنها را به گزینه‌ای جذاب برای افرادی تبدیل می‌کنند که سعی در کاهش وزن دارند. بخش عمده‌ای از انواع غذاها و محصولات روزمره حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی از جمله آب‌نبات، نوشابه، خمیر دندان و آدامس هستند. آسپارتام و سوکرالوز و ساکارین و استویا از شیرین‌کننده‌های پرکاربرد در صنعت غذا هستند.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی و وزن و اشتها
تاثیر شیرین‌کننده‌های مصنوعی بر وزن و اشتها کمی پیچیده است، اگرچه آنها کالری نمی‌دهند، ولی بر روی سیگنال‌های گرسنگی و دریافت غذا تأثیر می‌گذارند شیرین‌کننده‌های مصنوعی با تاثیر بر میکروبیوتای روده بر متابولیسم و تنظیم اشتها تأثیر می‌گذارند. همچنین طعم شیرین بدون کالری می‌تواند منجر به افزایش هوس برای غذاهای پرکالری شود که منجر به پرخوری می‌شود. علاوه بر این، شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند شکر پاسخ انسولین را تحریک نمی‌کنند که ممکن است توانایی بدن در تنظیم قند خون و علائم گرسنگی را در طول زمان مختل کند. با این حال، اثرات شیرین‌کننده‌های مصنوعی بر وزن بدن بر اساس تفاوت‌های فردی، رژیم غذایی و سبک زندگی متفاوت است.
بیشتربخوانید:
بهترین و بدترین شیرین کننده‌ها را بشناسید!
شیرین‌کننده‌های مصنوعی و میکروبیوم روده
شیرین‌کننده‌های مصنوعی، مانند ساخارین و سوکرالوز، ممکن است تعادل باکتری‌های مفید روده را تغییر دهند و بر متابولیسم و تحمل گلوکز تأثیر بگذارند. برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی با افزایش التهاب در روده مرتبط هستند که ممکن است به اختلالات متابولیک و سایر نگرانی‌های سلامتی منجر شوند. شیرین‌کننده‌های پلیول مانند زایلیتول و مالتیتول می‌توانند در صورت مصرف زیاد باعث نفخ و اسهال شوند، اگرچه برخی ممکن است به عنوان پری‌بیوتیک عمل کرده و از باکتری‌های مفید روده حمایت کنند.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی و بیماری‌های قلبی و عروقی
برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی با افزایش فشار خون و اختلال عملکرد اندوتلیال مرتبط هستند که هر دو با افزایش خطر و بیماری‌های قلبی و عروقی مرتبط می‌باشند.
همچنین شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند بر باکتری‌های روده تأثیر منفی بگذارند و منجر به التهاب و عدم تعادل متابولیک شوند که در پیشرفت بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کند.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی و دیابت
شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است با سیگنال‌دهی انسولین تداخل داشته باشند که منجر به کاهش حساسیت به انسولین و افزایش خطر ابتلا به دیابت می‌شود. همچنین تغییرات در میکروبیوتای روده ممکن است به مقاومت به انسولین و اختلال عملکرد متابولیک کمک کند. برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی در اثر اختلال در تحمل گلوکز بدن را برای تنظیم موثر سطح قند خون دچار افت کارآیی می‌کنند.
بیشتربخوانید:
شیرین کننده های مصنوعی
شیرین‌کننده‌های مصنوعی و عملکرد مغز
شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام و سوکرالوز می‌توانند در توانایی مغز برای پردازش شیرینی اختلال ایجاد کنند. بر خلاف قندهای طبیعی که آزادسازی دوپامین (یک انتقال‌دهنده عصبی درگیر در لذت و پاداش) را تحریک می‌کنند، شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است این فرآیند را مختل کنند و همچنین منجر به تغییر میل به غذا و رفتارهای غذایی شوند. همین‌طور بین مصرف مکرر نوشیدنی‌های رژیمی و افزایش خطر سکته مغزی و زوال عقل ارتباط وجود دارد.
جمع‌بندی
شیرین‌کننده‌های مصنوعی که معمولا به عنوان جایگزین قند استفاده می‌شوند، اگرچه ممکن است مزیت‌های محدودی داشته باشند، با نگرانی‌های سلامتی مختلفی از جمله اثرات متابولیکی مانند مقاومت به انسولین و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط هستند. آنها می‌توانند میکروبیوم روده را مختل کنند و منجر به مشکلات گوارشی و التهاب شوند، در حالی که شیرین‌کننده‌های خاص با خطر بالاتر بیماری قلبی، فشار خون بالا و سکته مغزی مرتبط هستند. برخی از مطالعات اثرات خطرناک عصبی برخی دیگر از انواع این شیرین‌کننده‌ها را نشان می‌دهند. همین‌طور بحث‌های مداومی در مورد ارتباط احتمالی آنها با خطر سرطان وجود دارد. کلید به حداقل رساندن خطرات شیرین‌کننده مصنوعی، اعتدال در مصرف آنها است. استفاده از جایگزین‌های طبیعی مانند میوه، اولویت دادن به غذاهای کامل و توجه به واکنش‌های فردی می‌تواند به از بین بردن اثرات سوء این مواد کمک کند.
