زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : مائده شاوردی ، کارشناس تغذیه ، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

زیر نظر: دکتر غزاله اسلامیان ، متخصص تغذیه ، عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

gh_eslamian@yahoo.com

تحریریه زندگی آنلاین : همانطور که می دانیم ریکاوری مناسب برای ورزشکاران در همه رشته‌های ورزشی ضروری و مهم است؛ زیرا آسیب عضلانی ناشی از ورزش می‌تواند باعث اختلال در فعالیت‌های مختلف شود. از این رو ورزشکاران همواره به دنبال راهی برای کاهش عوارض آسیب عضلانی و بهبود ریکاوری عضلانی بوده اند. آسیب عضلانی معمولا به دنبال یک ورزش شدید و انقباضات مکرر رخ می دهد و با برخی علائم مانند التهاب، درد عضلانی، افزایش پروتئین در گردش خون و اختلال در عملکرد عضلات همراه است. ما در این مقاله می کوشیم تا با مفهوم درد عضلانی ناشی از ورزش، ترکیبات شگفت‌انگیز شکلات و اثر آن بر عوامل بروز درد بیشتر آشنا شویم و شواهد علمی را در این باره بررسی کنیم.

درد عضلانی و ورزش: درد مشترک ورزشکاران

درد عضلانی یک پدیده رایج پس از انجام تمرینات ورزشی متوسط تا سنگین است و اغلب ورزشکارانی که تمرینات قدرتی انجام می دهند، با آن سرو کار دارند. این پدیده به دلیل پارگی در فیبرهای عضلانی در طول ورزش اتفاق می‌افتد.

 این حالت دردناک معمولا 24 الی 72 ساعت پس از ورزش شروع شده و تا چند روز ادامه دارد. درد عضلانی با علائمی مانند درد، التهاب، حساسیت به لمس، سفتی و ضعف عضلات همراه است و می‌تواند فعالیت های فرد مانند نشستن، ایستادن، راه رفتن و دیگر کارهای روزانه را دشوار کند. همچنین عوامل مختلفی مانند نوع و شدت ورزش و سن می توانند بر این احساس دردناک اثر بگذارند. انتظار می رود مصرف آنتی‌اکسیدان ها و ترکیبات ضد التهابی، به کاهش درد عضلانی کمک کرده و باعث بهبود ریکاوری عضلات شود.

بیشتربخوانید:

هر آنچه باید درباره خواص و عوارض شکلات تلخ بدانید!

رازهایی درباره شکلات

شکلات از دانه های شگفت‌انگیز درخت تئوبروما کاکائو به دست می آید. غلاف‌های کاکائو پس از برداشت، پردازش شده تا از آن خمیری به نام لیکور کاکائو به دست آید. جالب است بدانید بهترین و غنی ترین انواع شکلات، آن هایی هستند که مقادیر بیشتری لیکور شکلات را شامل می شوند. در شکلات ها به ویژه شکلات تلخ و شیری، به دلیل وجود مقدار بیشتر لیکور شکلات، ترکیبات زیست‌فعال و مفید بیشتری برای انسان یافت می شود. لازم به ذکر است شکلات تلخ به دلیل تراکم بیشتر آنتی‌اکسیدان ها چنین طعمی در آن ایجاد شده و به دلیل کالری کمتر، در دهه های اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. شکلات به ویژه نوع تلخ آن، حاوی مواد معدنی مؤثری نظیر منیزیم، پتاسیم و مس است که هر کدام نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می کنند. همچنین این ماده خوراکی دارای ویتامین های K، A و B12 است که خواص منحصر به فردی را به آن می بخشند.

یکی دیگر از ترکیبات سودمند در شکلات، پلی‌فنول ها هستند. این ماده می تواند 12 الی 18 درصد از وزن خشک دانه‌های کاکائو را شامل شود. پلی‌فنول ها با داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی قوی در بدن، مولکول های آسیب‌رسان مانند رادیکال‌های آزاد را خنثی کرده و از آسیب سلول ها جلوگیری می کنند. از طرفی این ماده با مهار مسیرهای التهابی و کاهش تولید مواد التهاب زا می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. همچنین با افزایش تولید نیتریک اکسید (NO) که یک مولکول سیگنال‌دهنده مهم در بدن است، باعث گشادی عروق و بهبود جریان خون می‌شود. از آنجایی که مصرف شکلات به عنوان یک خوراکی مطلوب و محبوب همواره مورد توجه انسان بوده، تحقیقات گسترده ای درباره خواص و تأثیر آن بر جنبه های مختلف سلامتی صورت گرفته است.

شواهد ضد و نقیض

در طول سال‌های مختلف، مطالعات متفاوتی درباره اثرات مصرف شکلات بر درد عضلانی ناشی از ورزش صورت گرفته است. به دنبال بررسی های انجام شده بر روی 16 مطالعه، نتایج کاملا ضد و نقیضی درباره اثر مصرف شکلات بر درد عضلانی در ورزشکاران حرفه ای حاصل شد. هفت مطالعه نتایج مثبتی را ارائه دادند؛ به این معنا که آن ها ثابت کردند مصرف شکلات می تواند از آسیب سلول ها جلوگیری کند و به همین خاطر می تواند در فرآیند کاهش درد عضلانی مفید واقع شود. از طرفی در برخی مطالعات بررسی شده، نتایج بدون اثر گزارش شد. این بدان معنا است که مصرف شکلات و ترکیبات پلی‌فنول موجود در آن، اثری در کاهش درد عضلانی در ورزشکاران نداشته است.

بیشتربخوانید:

4 مورد از فواید شکلات تلخ

در نهایت آیا مصرف شکلات می تواند بر کاهش دردهای عضلانی بعد از ورزش، نتیجه‌بخش باشد؟

باید بگوییم تا به اینجای کار، خیر!

با بررسی 16 مطالعه، مشاهده کردیم که مصرف شکلات و پلی‌فنول های موجود در آن، آسیب سلولی ناشی از ملکول‌های آسیب‌رسان یا همان رادیکال های آزاد را کاهش می دهد، اما در کاهش التهاب و تولید مواد التهاب‌زا موفق عمل نمی کند. این در حالی است که اثرات آن بر عملکرد ورزشی و ریکاوری همچنان بحث‌برانگیز است.

 اگرچه شکلات به ویژه شکلات تلخ، خواص شگفت‌انگیز بسیاری دارد و مصرف آن برای سلامتی در زمینه های مختلف بارها توصیه شده است، اما در زمینه کاهش درد عضلانی چندان موفق ظاهر نشده است. امید است تا در آینده با انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه نتیجه بهتر و مفیدتری حاصل شود.