به قلم : زهرا رومی ، کارشناس ارشد علوم تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : سرطان معده یا کانسر معده رشد غیرطبیعی سلول‌ها است که از معده شروع می‌شود. معده یک کیسه عضلانی است که در نیمه بالایی شکم، درست زیر دنده‌ها قرار دارد. معده شما غذایی را که می‌خورید دریافت کرده و نگه می‌دارد و سپس به تجزیه و هضم آن کمک می‌کند. سرطان معده می‌تواند بر روی هر قسمت از معده تأثیر بگذارد.
به طور معمول هیچ علائم اولیه‌ای از سرطان معده وجود ندارد. متأسفانه، این بدان معنا است که تا زمانی که سرطان به مرحله پیشرفته نرسد، مردم معمولا نمی‌دانند که مشکلی وجود دارد.
برخی از رایج‌ترین علائم سرطان معده عبارتند از:
تهوع و استفراغ سوزش مکرر معده کاهش اشتها، گاهی اوقات همراه با کاهش وزن ناگهانی نفخ مداوم سیری زودرس (احساس سیری بعد از خوردن فقط مقدار کمی غذا) مدفوع خونی زردی خستگی مفرط درد معده که ممکن است بعد از غذا بدتر شود تورم یا تجمع مایعات تعداد کم گلبول‌های قرمز خون ناراحتی مبهم در شکم، معمولا بالای ناف
بیشتربخوانید:
مصرف ترشی جات عاملی برای بروز سرطان معده!
پیشگیری از سرطان معده
رژیم غذایی سالم
مهم‌ترین موردی که در ابتلا به سرطان معده تاثیر دارد، تغذیه است. متاسفانه امروزه به دلیل مشغله زیاد رژیم غذایی بسیاری از افراد ناسالم است و مواد غذایی مفیدی مانند میوه و سبزیجات جای خود را به فست‌فود داده‌اند. برای پیشگیری از سرطان معده باید در رژیم غذایی نکاتی را رعایت کرد.
مصرف میوه و سبزیجات تازه
حتما در وعده‌های غذایی خود مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه را افزایش دهید. همین یک مورد می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد. میوه‌هایی مانند پرتقال، گریپ‌فروت و لیمو می‌توانند گزینه‌های خوبی باشند.
جایگزین کردن گوشتهای سفید برای جلوگیری از سرطان معده
سعی کنید در وعده‌های غذایی خود بیشتر از گوشت مرغ و ماهی استفاده کنید. گوشتهای فرآوری‌شده یا گوشت قرمز احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهند. راه دیگر برای پیشگیری از سرطان معده، مصرف نان و غلات سبوس‌دار به جای غلات تصفیه شده است.
بیشتربخوانید:
این نوشیدنی ها را هرگز داغ ننوشید
کاهش مصرف غذاهای دودی و پیشگیری از سرطان معده
در گذشته به دلیل نبود یخچال و وسایل سرمایشی برای نگهداری مواد غذایی آنها را دودی یا نمکی می‌کردند. نمک زیاد و مواد نگهدارنده در این روش به پوشش معده آسیب می‌زند و احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد. برای جلوگیری از سرطان معده مصرف غذاهای دودی را به حداقل برسانید.
ترک سیگار، یعنی قاتل سرطان معده
سیگار کشیدن احتمال ابتلا به سرطان‌های مختلف از جمله سرطان معده و سرطان ریه را افزایش می‌دهد. افرادی که سیگار مصرف می‌کنند، بیشتر در قسمت بالای معده (نزدیک مری) دچار تومورهای سرطانی می‌شوند. برای جلوگیری از سرطان معده باید ترک کردن سیگار را در اولویت قرار دهید.
درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری
هلیکوباکترپیلوری جزء باکتری‌های رایج است، اما این باکتری باعث عفونت در همه افراد نمی‌شود. هلیکوباکتر پیلوری در برخی افراد می‌تواند معده و دستگاه گوارش را آلوده کند و باعث ایجاد زخم معده شود. زخمی که به دلیل ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری ایجاد می‌شود، احتمال دارد سرطانی شود. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که درمان هلیکوباکترپیلوری با آنتی‌بیوتیک‌ها خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش می‌دهد. یک مطالعه نشان داد که درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری با آنتی‌بیوتیک‌ها، ویتامین‌ها و مکمل‌ها ممکن است تعداد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان معده را کاهش دهد.
کاهش وزن از روش‌های پیشگیری از سرطان معده
یکی از عوامل خطر در ابتلا به سرطان معده چاقی است. اگر اضافه‌وزن دارید، سعی کنید با ورزش و رژیم غذایی سالم وزن خود را به حد متناسب برسانید.
فعالیت بدنی و ورزش متوسط یا شدید
فعال بودن و تناسب اندام برای سلامت کلی بدن ضروری بوده و برای جلوگیری از سرطان‌های مختلف توصیه می‌شود. ورزش را به‌عنوان یک عادت روزانه در برنامه خود قرار دهید.
بیشتربخوانید:
سرطان معده پوکی استخوان و پرفشاری خون ارمغان مصرف بی رویه نمک
عدم مصرف الکل و جلوگیری از سرطان معده و روده
مصرف زیاد الکل احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد. به همین دلیل برای پیشگیری از سرطان معده باید مصرف الکل را تا حد ممکن کاهش داده یا از مصرف آن اجتناب کنید.
تغذیه نوزاد با شیر مادر
تحقیقات نشان می‌دهند نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، سلامتی بیشتری دارند. این نوزادان در کوتاه‌مدت یا بلندمدت کمتر به انواع بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. شیر مادر باعث سلامت دستگاه گوارش شده و احتمال بیماری‌های معده از جمله سرطان معده را در آینده کاهش می‌دهد. همچنین این نوزادان در کودکی و بزرگسالی کمتر دچار بیماری‌هایی مانند آسم، دیابت نوع ۱ و چاقی می‌شوند.
خودداری از مصرف غذاهای آماده و فوری
پرهیز از مصرف فست‌فودها و غذاهای فرآوری شده دیگر توصیه لازم برای پیشگیری از سرطان است. این غذاها معمولا دارای چربی، نشاسته و یا قند بالا هستند. این مواد غذایی، به راحتی در دسترس بوده، مقرون به صرفه، خوشمزه و انرژی‌زا هستند، اما باید توجه داشت که بار گلیسمی بالایی دارند. این غذاها شامل فست‌فودها، بسیاری از غذاهای آماده شده، غذاهای سبک مانند اسنک، میان‌وعده‌ها، دسرها و آب‌نبات‌ها هستند.
کاهش مصرف گوشتهای قرمز و فرآوری شده
مصرف گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده را محدود کنید. گوشت قرمز شامل عضله پستانداران، از جمله گاو، گوساله، خوک، گوسفند و بز است. گوشتهای فرآوری شده شامل گوشتهای شور، تخمیر شده و دودی از جمله ژامبون، کالباس، بیکن و سوسیس هستند.
حد مجاز مصرف گوشت قرمز در هفته، 12-18 اونس (هر انس برابر با 30 گرم است) و مقدار کمی گوشت فرآوری شده است.
شواهد قوی ارتباط مصرف گوشت قرمز با سرطان روده بزرگ را تایید کرده‌اند. همچنین شواهد بسیار روشنی از ارتباط مصرف گوشت فرآوری شده و ابتلا به سرطان‌ها وجود دارد و این ارتباط تا بدانجا قوی است که حتی با به حداقل رسیدن مصرف گوشتهای فرآوری شده، شانس ابتلا به سرطان کاهش نمیابد و این خطر زیاد مصرف گوشتهای فرآوری شده و تاثیر آن در ابتلا به سرطان را نشان می‌دهد.
از سویی دیگر، گوشت فرآوری شده به دلیل استفاده از نمک، می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی - عروقی را افزایش دهد.
کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین
مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین با افزایش وزن و چاقی مرتبط است و شانس ابتلا به انواع خاصی از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. آب بهترین نوشیدنی است و نوشیدنی‌های غیر شیرین، از جمله چای یا قهوه بدون شکر را جایگزین این نوشیدنی‌های شیرین کنید.
پرهیز از اتکا به مکمل‌ها برای تامین نیازهای تغذیه‌ای
به مکمل‌ها برای تامین نیازهای تغذیه‌ای خود تکیه نکنید. هیچ‌گونه شواهد قوی مبنی بر ارتباط مصرف مکمل‌های غذایی با کاهش خطر ابتلا به سرطان به جز مصرف کلسیم در مبتلایان سرطان روده بزرگ، وجود ندارد؛ حتی شواهد قوی نشان می‌دهند مکمل‌های بتاکاروتن با دوز بالا می‌توانند خطر ابتلا به سرطان ریه را در برخی موارد افزایش دهند، با این حال مکمل‌ها می‌توانند در جمعیت‌های بسیار خاصی مفید باشند، از جمله: ویتامین B12 برای افراد بالای 50 سال که به طور طبیعی مشکل جذب این ویتامین را دارند. اسید فولیک و مکمل‌های آهن برای زنان باردار و ویتامین D برای نوزادان، کودکان، زنان باردار و مادران شیرده.
