به قلم : دکتر مهسا امیدیان ؛ پزشک عمومی ، متخصص تغذیه و رژیم درمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران
تحریریه زندگی آنلاین : غذاهای فرآوری شده، کربوهیدرات‌های تصفیه شده، غذاهای آماده و فست‌فودها علاوه بر کالری بیشتر، کمتر هم به سوخت تبدیل می‌شوند و بیشتر به عنوان چربی ذخیره می‌شوند.
فست‌فودها و غذاهای آماده فرآوری شده علاوه بر اینکه کالری بیشتری دارند، کمتر به سوخت تبدیل می‌شوند، در نتیجه به عنوان منبع انرژی برای سلول‌های بدن کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. و بیشتر به صورت چربی در بدن ذخیره می‌شوند. در واقع به این معنی است که این نوع مواد غذایی، اثر گرمازایی کمتری دارند.
بیشتربخوانید:
این غذاها کبدتان را چرب می‌کند؛ نخورید
اثر گرمازایی مواد غذایی (TEF):
منظور از اثر گرمازایی مواد غذایی (TEF)، میزان انرژی مورد نیاز برای هضم و جذب مواد غذایی است که مصرف می‌شود. در اغلب موارد 10 درصد انرژی مواد غذایی صرف هضم و جذب آن ماده غذایی در بدن می‌شود. به این ترتیب متابولیسم ما در هنگام تغذیه افزایش می‌یابد.
البته در مطالعات مشخص شده است که مقدار غذای مصرف شده در یک وعده، ترکیب و ماهیت مواد غذایی، مقاومت به انسولین، سن افراد و میزان تحرک و زمان مصرف غذا بر میزان گرمازایی غذا تأثیر می‌گذارد.
برای مثال اثر گرمازایی غذا در وعده صبحانه بیشتر از وعده‌های ظهر و شب است. این مطلب نشان می‌دهد که زمان مصرف مواد غذایی، بر میزان گرمازایی آن تأثیر می‌گذارد. در مورد ترکیب مواد غذایی هم مشخص شده است که رژیم غذایی غنی از پروتئین اثر گرمازایی بیشتری نسبت به مواد غذایی غنی از کربوهیدرات یا چربی دارد.
در مطالعات اخیر نیز مشخص شده است که غذاهای فوق‌فرآوری شده و فست‌فودها اثر گرمازایی کمتری دارند و بیشتر به چربی ذخیره‌ای در بدن تبدیل می‌شوند. خود این موضوع قطعاً یکی از عوامل ایجاد چاقی است. دلایلی که برای این موضوع مطرح شده، در زیر آمده است:
مواد غذایی فرآوری شده و فست‌فودها معمولاً فیبر کمتری دارند.
مواد غذایی فرآوری شده معمولاً میزان پروتئین کمتری دارند.
بیشتربخوانید:
بلایی که فست فود بر سر حافظه‌تان می‌آورد
نتیجه‌گیری
غذاهای فرآوری شده و غذاهای آماده معمولاً میزان چربی ترانس بیشتر، نمک و شکر اضافه شده، فیبر کمتر، مواد مغذی کمتر، گاها رنگ‌ها و طعم‌دهنده‌های مصنوعی دارند. این عوامل سبب می‌شوند که فرد مستعد چاقی، بیماری‌های قلبی-عروقی، بیماری‌های التهابی روده مانند کرون یا کولیت اولسراتیو، اضطراب و افسردگی، اختلال در حافظه و سرطان روده بزرگ شود.
در برخی مطالعات مشخص شده است که غذاهای فرآوری شده و فست‌فودها علاوه بر اینکه کالری بیشتری دارند، اثر گرمازایی کمتری هنگام مصرف دارند. این موضوع باعث ذخیره چربی بیشتر در بدن و عوارض ناشی از آن خواهد شد.
