زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : باربد الهوئی ، دانشجوی کارشناسی علوم تغذیه

زیر نظر: دکتر سعید دعائی ، متخصص تغذیه ، استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

تحریریه زندگی آنلاین : چاقی یک اختلال پیچیده است که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد. آخرین یافته‌ها در مورد چاقی نشان می‌دهد که میکروب‌های (میکروبیوتای) روده نقش مهمی در تعادل انرژی و متابولیسم ایفا می‌کند و بر ایجاد چاقی تأثیر می‌گذارد. ترکیب میکروبیوتای روده می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی، سبک زندگی و محیط قرار گیرد. مطالعات نشان داده‌اند که اصلاح رژیم غذایی و استفاده از درمان‌های مؤثر بر میکروب‌های روده می‌توانند استراتژی‌های موثری برای مداخله در چاقی و بهبود مدیریت وزن باشند. فعل و انفعالات بین میکروبیوتای روده و بافت چربی در بدن انسان، اثرات مهمی بر چاقی دارد.

بررسی موشکافانه‌تر

تریلیون‌ها میکروارگانیسم ساکن در روده ما که به طور کلی به عنوان میکروبیوم روده شناخته می‌شوند، نقش مهمی در تنظیم ترکیب بدن، به ویژه وزن بدن و توده چربی ایفا می‌کنند. این اکوسیستم پیچیده تأثیر خود را از طریق چندین مکانیسم اعمال می‌کند:

برداشت انرژی و متابولیسم: میکروب‌های روده انرژی را از غذا استخراج می‌کنند که بر برداشت کلی انرژی و متابولیسم میزبان تأثیر می‌گذارد.

رابطه روده - میزبان: میکروبیوم روده با پوشش روده ارتباط برقرار می‌کند و بر نفوذپذیری آن تأثیر می‌گذارد و متابولیسم را بهبود می‌بخشد.

ترجیحات غذایی و دیس‌بیوزیس: انتخاب‌های غذایی خاص ترکیب میکروبی روده را شکل می‌دهند. انتخاب‌های غذای ناسالم ممکن است سبب عدم تعادل باکتری‌های روده (دیس‌بیوزیس) شوند که به طور بالقوه باعث چاقی می‌شود.

ذخیره چربی و تولید متابولیت: میکروب‌ها اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFAs) و سایر متابولیت‌ها را تولید می‌کنند که بر ذخیره چربی و متابولیسم بافت چربی در بدن انسان تأثیر می‌گذارد.

اثرات سیستمیک: میکروبیوم روده بر عملکردهای قلبی عروقی، ایمنی و کبد تأثیر می‌گذارد که همگی در ترکیب بدن و خطر چاقی نقش دارند.

بیشتربخوانید:

استفاده از این ادویه به لاغر شدن کمک می‌کند اما باید مراقب بود!

هدف قرار دادن میکروبیوم روده برای پیشگیری و درمان چاقی

با توجه به نقش مهم میکروبیوم روده در چاقی، دستکاری ترکیب آن از طریق استراتژی‌های مختلف نویدبخش راه‌های درمانی جدید برای چاقی است:

مصرف منابع غذایی غنی از پری‌بیوتیک‌ها (غذاهایی که باعث رشد باکتری‌های مفید روده می‌شوند)، پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های زنده مفید که در برخی مواد غذایی وجود دارند) مانند غذاهای تخمیر شده، میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند تشکیل میکروبیوم سالم و مناسب را در روده تقویت کند.

مداخلات دیگری مانند مصرف مکمل‌های سین‌بیوتیک (ترکیب پری‌بیوتیک‌ها و پروبیوتیک‌ها)، پیوند میکروبیوتای مدفوع (معرفی باکتری‌های سالم روده از یک اهدا کننده) نیز در حال بررسی هستند. این مداخلات با ارتقای میکروبیوم روده، پتانسیل کاهش وزن، پیشگیری از چاقی و بهبود کلی سلامت را دارا هستند.

اهمیت رژیم غذایی

رژیم غذایی ما فقط در مورد کالری و مواد مغذی نیست؛ انتخاب‌های غذایی ما تأثیر عمیقی بر ترکیب و عملکرد اکوسیستم میکروبی روده دارند که به طور بالقوه سلامت و حتی وزن بدن ما را شکل می‌دهند. برای مثال، رژیم‌های غذایی با چربی بالا می‌توانند این هماهنگی را بر هم بزنند و منجر به کاهش تنوع باکتریایی و افزایش آن دسته از باکتری‌هایی شوند که با چاقی مرتبط هستند. در مقابل، رژیم‌های غذایی با پروتئین بالا با تغذیه باکتری‌های خاصی که در متابولیسم پروتئین نقش دارند، بر میکروبیوتای روده تأثیر مثبت می‌گذارند.

 قهرمانان رژیم غذایی در زمینه تأثیر بر میکروب‌های روده فیبرها هستند که با ترویج رشد باکتری‌های مفید نقش بسزایی در بهبود شرایط میکروبی روده دارند. این باکتری‌ها اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFAs) تولید می‌کنند که مولکول‌هایی با فواید متعدد برای سلامتی هستند. رژیم غذایی مدیترانه‌ای وافر از میوه، سبزیجات، غلات کامل و روغن زیتون، نمونه‌ای از رژیم‌های غذایی سالم است که به رشد یک جامعه میکروبی روده متنوع و سالم کمک می‌کند.

بیشتربخوانید:

به عنوان نتیجه‌گیری، پیام کلی این متن روشن است: یک رژیم غذایی متنوع و متعادل که سرشار از غذاهای گیاهی، فیبر و غذاهای تخمیر شده باشد، نقش مهمی در تغذیه یک میکروبیوتای روده سالم ایفا می‌کند.

ارتباط جذاب بین سلامت روده و مدیریت وزن بدن توجه محققان سراسر جهان را به خود جلب کرده است. مطالعات به طور فزاینده‌ای پتانسیل مداخلات رژیم غذایی، پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و سایر درمان‌های مبتنی بر میکروب‌ها را برای تأثیرگذاری بر میکروبیوتای روده به منظور مدیریت وزن نشان می‌دهند. این رویکردها در پیشبرد کاهش وزن، بهبود سلامت متابولیک و کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با چاقی امیدوارکننده بوده‌اند.

با این حال، درک ما از مکانیسم‌های پیچیده‌ای که در این بین نقش دارند، هنوز در حال تکامل است. تحقیقات بیشتر برای بهینه‌سازی استفاده از تنظیم میکروبیوتای روده برای ایجاد استراتژی‌های مؤثر مدیریت وزن ضروری است. با کاوش بیشتر، این حیطه هیجان‌انگیز علم تغذیه، پتانسیل عظیمی برای مداخلات و درمان‌های آینده دارد و راه را برای آینده‌ای سالم‌تر با نیروی میکروب‌های روده ما هموار می‌کند.

جمع‌بندی

از تاثیرگذاری بر التهاب و مصرف انرژی گرفته تا شکل‌دهی ذخیره‌سازی چربی، تریلیون‌ها باکتری ساکن روده ما نقش شگفت‌انگیز و در عین حال حیاتی در تنظیم وزن‌ بدن ایفا می‌کنند. عدم تعادل در این میکروبیوتای روده، که اغلب ناشی از رژیم‌های غذایی ناسالم است، با چاقی در ارتباط می‌باشد.

خبر هیجان‌انگیز این است که تحقیقات نشان می‌دهند ما می‌توانیم از طریق انتخاب‌های غذایی بر این باکتری‌ها تأثیر بگذاریم. رژیم‌های غذایی متنوع، سرشار از فیبر و حاوی غذاهای تخمیرشده، اکوسیستم سالم روده را تقویت می‌کنند که به مدیریت وزن کمک می‌کند. این حوزه پژوهشی امیدوارکننده به دنبال مداخلاتی مانند پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها برای مهار بیشتر قدرت میکروبیوتای روده است و سلاح بالقوه‌ای در آینده مبارزه با چاقی ارائه می‌دهد.