سویق یکی از مواد غذایی انرژی‌زا است که از حبوباتی مانند عدس، گندم، برنج، جو و بسیاری دیگر از میوه‌ها بدست می‌آید که خواص غذایی و دارویی بسیاری دارد و در طب قدیم ایران و طب اسلامی، برای رفع درد و درمان بیماری‌ها مصرف آن بسیار توصیه شده است.
سویق چیست؟
به گزارش نمناک، «سویق» یا «صویق» یک پودر تهیه شده از غلات یا حبوبات است که تفت داده می‌شود و در فارسی قدیم به آن «پِست / پَست» می‌گفته اند. سویق خواص فراوانی برای سلامتی دارد و برای درمان برخی از مشکلات و بیماری‌ها می‌توان از آن استفاده کرد.
کاربرد سویق چیست؟
بر اساس توصیه‌های طب سنتی و طب اسلامی از سویق می‌توان در برخی مواقع به عنوان دارو و در برخی مواقع به عنوان غذا و یا مکمل‌های غذایی استفاده کرد. در منابع طب ایرانی و اسلامی، توصیه شده است که از سویق‌ها به عنوان مکمل غذایی و یا پودری مخلوط در غذا برای کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و کهنسالان و حتی زنان باردار استفاده شود.
تفاوت سویق با قاووت
قاووت، که به آن قُوَّتو، قُویت یا قُبیت نیز می‌گویند، با سویق تفاوت‌هایی دارد. در قاووت‌ها از شیرین کننده‌ها و طعم دهند ه‌ها (مثل قند و شکر و هل) استفاده می‌شود اما سویق‌ها مواد اضافی ندارند. قاووت‌ها اکثراً تفت داده نمی‌شوند اما سویق تفت داده می‌شود. قاووت را به عنوان صبحانه. میان وعده یا وعده پایانی شب می‌توان میل نمود اما برخی سویق‌ها را تنها برای درمان می‌توان استفاده کرد.
آهنگ به یادماندنی بخشش از حمید صفت! رایگان گوش کن
انواع سویق
سویق‌ها را می‌توان از دانه‌های مختلف غلات، حبوبات و هسته میوه‌ها یا برخی از خود میوه‌ها و تره بارها تهیه نمود. انواع سویق‌ها عبارتند از:
سویق گندم
سویق جو
سویق عدس
سویق نخود
سویق سنجد
سویق سیب
سویق کنار
سویق کدوتنبل
سویق دانه انار و…
گاهی سویق‌ها را با هم ترکیب می‌کنند:
سویق گندم و جو
سویق کامل
سویق کودک
سویق چاق کننده
سویق لاغر کننده
سویق ورزشکاران
طرز تهیه سویق
دو روش برای تهیه سویق‌های مختلف وجود دارد که شامل:
روش اول
در این روش دانه‌های مورد نظر را آرد کرده و سپس آن آرد را تفت می‌دهند. در این روش بهتر است سبوس و دانه بطور جداگانه آسیاب و تفت داده شده و در نهایت با یکدیگر مخلوط شوند. بعد از تفت دادن برای خارج شدن نشاسته سبوس بهتر است دوباره آن را الک کنید.
بیشتربخوانید:
7 خاصیت شگفت انگیز سویق عدس
روش دوم
در این روش ابتدا دانه‌ها را تفت داده و سپس آنها را آسیاب می‌کنند.
طرز تهیه انواع سویق و خواص آن
در ادامه با دستور تهیه انواع سویق و مزایا و خواص آن آشنا خواهید شد.
طرز تهیه سویق گندم
این سویق از گندم و سبوس گندم تشکیل شده که برای تهیه آن یک پیمانه آرد گندم را بدون روغن تفت داده و سپس الک می‌کنند و سپس یک پیمانه سبوس گندم را بدون روغن با مدت زمان کمتری تفت داده و الک کرده و هر دو را باهم مخلوط می‌کنند.
خواص سویق گندم
مقوی و چاق کننده
بسیار مناسب برای رشد کودکان
افزایش قوای جنسی (به همراه روغن زیتون)
تقویت کننده استخوان و برطرف کننده پوکی استخوان
طرز تهیه سویق جو
سویق جو از ترکیب سویق جو و سبوس جو تهیه می‌شود. برای تهیه این سویق یک پیمانه آرد جو را بدون روغن تفت داده و الک می‌کنند و سپس یک پیمانه سبوس جو را نیز بدون روغن با مدت زمان کمتری تفت می‌دهند و الک کرده و با هم مخلوط می‌کنند.
خواص سویق جو
تقویت کننده
لاغر کننده (در صورت مصرف به جای صبحانه به صورت خشک)
کاهش دهنده قوی قند خون (به افراد دیابتی مصرف دو قاشق غذاخوری در هر وعده غذایی توصیه می‌گردد)
درمان دیسک گردن
درمان بیماری ذات الجنب
مقوی و تقویت کننده استخوان‌ها
برطرف کننده پوکی استخوان
طرز تهیه سویق برنج
برای تهیه سویق برنج، آرد برنج و سبوس آن را جداگانه تفت داده و الک کرده و مخلوط می‌کنند و یا برنج سبوس دار را آرد کرده و تفت داده و سپس دوباره آسیاب و تفت می‌دهند.
خواص سویق برنج
مفید برای درد شکم
درمان اسهال
درمان تهوع
بهترین چاق کننده
درمان خونریزی روده (در صورت مصرف با پیه گاو)
طرز تهیه سویق عدس
عدس سبوس ندارد و برای تهیه سویق آن عدس را دو بار آسیاب و بعد آرد آن را تفت داده و الک می‌کنند.
خواص سویق عدس
رفع تشنگی
تقویت معده
درمان مشکلات صفرا
بهبود شکم درد
آرامش دهنده هیجان خون
خاموش کننده حرارت بدن
کاهش دهنده خون عادت ماهیانه زنان
کاهش کلسترول خون
از سویق عدس می‌توانید در خورشت‌ها استفاده نمایید و از مزایای آن بهره‌مند شوید.
طرز تهیه سویق سنجد
برای تهیه سویق سنجد هسته سنجد را از گوشت آن جدا کرده و سپس هسته را آسیاب کرده و جداگانه تفت داده و الک می‌کنند. سپس گوشت سنجد را آسیاب و تفت داده و الک می‌کنند. سپس پودر تفت داده هسته و گوشت سنجد را مخلوط می‌کنند. یا اینکه سنجد را با هسته آسیاب و الک کرده و بدون روغن تفت می‌دهند.
خواص سویق سنجد
درمان نرمی استخوان و پوکی استخوان و تقویت و استحکام استخوان‌بندی در کودکان و بزرگسالان
خارج کردن رطوبت ازبدن
درمان یرقان
از بین برنده التهاب مفاصل و دردهای آرتروز
تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سرماخوردگی
مقوی و موثر در رشد
افزایش دهنده شیر مادر
طرز تهیه سویق سیب
برای تهیه سویق سیب میوه سیب را ورقه ورقه و خشک کرده و سپس آن را آسیاب کرده و بعد در ماهی تابه یا دستگاه تفت می‌دهند تا رنگ آن تغییر نماید.
خواص سویق سیب
درمان تب
درمان خون بینی و خونریزی بدن
پاکسازی سموم بدن
درمان مارگزیدگی و عقرب گزیدگی
طرز تهیه سویق نخود
برای تهیه سویق نخود، آن را آسیاب کرده و بدون روغن و با شعله متوسط مدتی تفت می‌دهند. نخود دیر تفت میخورد و اگر به سویق تبدیل شود دیگر نفاخ نیست و طعم خوبی دارد.
خواص سویق نخود
مقوی
برطرف کننده مشکلات و ضعف کمر
کمک به درمان زود انزالی
طرز تهیه سویق بادام
برای تهیه سویق بادام آن را آسیاب کرده و تفت می‌دهند.
خواص سویق بادام
مغذی و چاق کننده
طرز تهیه سویق کدو تنبل
برای تهیه سویق کدو تنبل، آن را پوست گرفته و حلقه می‌کنند و حلقه‌ها را خشک کرده و آسیاب می‌کنند و سپس تفت می‌دهند.
خواص سویق کدو تنبل
درمان بیش فعالی کودکان
درمان مشکلات مغزی
تقویت کننده عقل
برای تهیه سویق به، این میوه را حلقه حلقه کرده و سپس خشک و آسیاب می‌کنند و با حرارت بسیار کم تفت می‌دهند.
خواص سویق به
تقویت کننده قلب و معده
طرز تهیه سویق گاورس
گیاه گاورس یا جاورس که در زبان فارسی ارزن نام دارد. گاورس باید آسیاب و تفت داده شود.
خواص سویق گاورس
مفید برای کارکردن شکم
درمان اسهال در صورت مصرف با زیره (برای درمان اسهال به اندازه نیاز (حداقل دو قاشق) سویق را با یک لیوان آب زیره پخته شده مصرف کنید)
طرز تهیه سویق مخلوط کامل
این سویق از ترکیب سویق‌های گندم، عدس، سبوس گندم، جو، نخود، جوانه گندم به دست می‌آید.
خواص سویق مخلوط کامل
مهار طبع
از بین برنده دلشوره
خشک کردن رطوبت معده
تقویت قوای جنسی
درمان کم خونی
تقویت زنان باردار
درمان لاغری و ضعف بدن
درمان مشکلات پوکی استخوان
خواب‌آور
درمان اسهال
درمان دردهای مفصل
طرز تهیه سویق کودک
سویق کودک از مخلوط انواع سویق مانند سویق برنج، گندم، جو، سنجد، عدس تهیه می‌شود. برای ریزتر و نرم‌تر شدن ذرات سویق آن را با شیر ترکیب و کمی شکر نی شکر به آن اضافه می‌کنند.
خواص سویق کودک
رشد بهتر کودک
حفظ سلامتی و تقویت بدن کودک
ترکیب مقداری از آن با شیر جایگزین بسیار مناسبی برای شیر خشک و سرلاک
کمک به وزن گیری کودک
کمک به استخوان‌سازی کودک
برای راحت‌تر خوردن این سویق توسط کودکان آن را با عصاره مجاز و مورد تایید میوه‌ها ترکیب می‌کنند.
مناسب مصرف سویق برای کودکان نصف قاشق غذاخوری سویق با شیر است. دقت کنید که سویق نباید به اندازه سرلاک برای کودکان استفاده شود.
می‌توان سویق را با خرما، شیر و یا عسل مخلوط کرد و ناشتا به کودک داد.
طرز تهیه سویق مخلوط افزایش وزن
این نوع سویق از ترکیب سویق‌هایی مانند گندم، جو، عدس، نخود، شکر قهوه ای، سبوس گندم، جوانه گندم، سویا و سایر افزودنی‌های مجاز تهیه شده است.
خواص سویق مخلوط افزایش وزن
چاق کننده
رفع گرسنگی
انرژی‌زا
رشد استخوان
بهبود ضعف و ناتوانی جسمی
نیرومندسازی دستان
برای چاق شدن روزانه دو یا سه قاشق غذاخوری، از سویق به صورت خشک یا محلول در شیر استفاده کنید. طول دوره درمان یا چاق شدن با سویق ۴۰ روز است.
طرز تهیه سویق مخلوط کاهش وزن
این نوع سویق از مخلوط سویق‌هایی مانند جو، سبوس جو، زنجبیل، زیره سیاه، تخم کتان و سایر افزودنی‌های مجاز تهیه شده است.
خواص سویق مخلوط کاهش وزن
کاهش اشت‌ها
لاغری بدون عوارض
تسویه خون
تقویت قلب
برای لاغری یک قاشق غذاخوری از این سویق را صبح ناشتا یا نیم ساعت قبل از هر وعده مصرف کنید.
طرز تهیه سویق مخلوط ورزشکاران
این نوع سویق از ترکیب سویق‌هایی مانند گندم، جو، عدس، سویا، نخود، جوانه گندم، پودر مالت جو تهیه شده است.
خواص سویق مخلوط ورزشکاران
تقویت کننده عمومی بدن
تقویت سیستم دفاعی بدن
جلوگیری از پوکی استخوان
تقویت حافظه
جلوگیری و درمان یبوست
بهترین جایگزین فولیک اسید و قرص آهن
خواص سویق در روایات
در روایات نیز خواص زیادی برای سویق عنوان شده است که در ادامه این بخش از نمناک بنا به درخواست شما کاربران محترم، به آن می‌پردازیم. علاّمه مجلسی می‌گوید: از [گفته] کلینی چنین برمی آید که «سویق»، درصورتی که در روایات، همراه با قیدی [مانند جو ]نباشد، به معنای «سویق گندم» است.
امام صادق (ع) می‌فرمایند: سویق و روغن زیتون گوشت را می‌رویاند و استخوان را تقویت می‌کند و پوست را نازک می‌کند و عمل همبستر شدن را زیاد می‌کند. (المحاسن، احمد بن محمد بن خالد البرقی، ج ۲، ص ۴۸۸)
به نقل از علی بن سلیمان: نزد امام رضا علیه السلام کلّه پاچه خوردیم. پس سویق خواست. گفتم: من سیر شده ام. فرمود: «اندکی از سویق، کلّه پاچه را هضم می‌کند و دوای آن است. (مکارم الأخلاق، جلد ۱، صفحه ۳۵۴)
الإمام الباقر علیه السلام: سویق، چه قدر پُربرکت است! اگر انسان در حالی که سیر است، آن را بخورد، غذا را گوارش می‌دهد و اگر در حالی که گرسنه است، بخورد، او را سیر می‌سازد. سویق، چه نیکو توشه‌ای در سفر و در حضر است. (طبّ الأئمّة لابنی بسطام، صفحه ۶۷)
الإمام الصادق علیه السلام: بازوانش پُرتوان می‌شود. (الکافی، جلد ۶، صفحه ۳۰۶)
امام صادق علیه السلام: سویق، تلخه را از تن، و بلغم را از معده، کاملاً جدا می‌کند و هفتاد گونه بلا را دور می‌سازد. (الکافی، جلد ۶، صفحه ۳۰۶)
در روایتی از شخصی به نام خضر آمده است: نزد امام صادق (ع) بودم، مردی از اصحاب ما نزد امام آمد و عرض کرد فرزندان ما وقتی متولد می‌شوند نقص و ضعف دارند، امام فرمودند چرا سویق استفاده نمی‌کنید، زیرا استخوان را تقویت می‌کند و گوشت می‌رویاند. (المحاسن، احمد بن محمد بن خالد البرقی، ج ۲، ص ۴۸۸)
الإمام الکاظم علیه السلام: سویق خشک و آب گوشت گاو، پیسی را از میان می‌برند. (الکافی، جلد ۶، صفحه ۳۱۱)
مقدار مصرف تمام سویق‌ها
صبح ناشتا یک تا سه قاشق غذاخوری سویق را به صورت خشک داخل دهان ریخته شود و همراه با آب دهان مصرف شود یا با مقداری کمی آب ولرم مخلوط کرده و میل کنید.
نکاتی درباره مصرف سویق
مصرف سویق برای تقویت زنان باردار و وزن گیری جنین در سه ماه پایانی بارداری موثر است اما استفاده بی‌رویه و کنترل نشده از سویق می‌تواند باعث اضافه وزن بیش از حد مادر، جنین در بارداری شود.
اکثر سویق‌ها به جز سویق گندم و جو نقش دارو دارند و نباید استفاده از آنها را تبدیل به عادت غذایی کرد.
بیشتر از دو یا سه قاشق سویق روزانه مصرف نکنید.
مردان بهتر است سویق را با خرما، شیر و عسل مصرف کنند. مصرف سویق همراه با آب و شکر در مردان موجب تضیعف قوای جنسی می‌گردد.
در صورت داشتن بیماری خاصی قبل از مصرف سویق با پزشک خود مشورت کنید.
با توجه به مزاج خود از سویق‌های مناسب و مورد نیاز استفاده کنید.
سویق همراه خرما و شیر وعده سحری مناسبی در ماه رمضان است.
