آزاده دهقانی‌کری بزرگ : دانشجوی دکتری تخصصی سیاست‌های غذا و تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تبریز
تحریریه زندگی آنلاین : ویتامین D چه استفاده‌هایی دارد؟
ویتامین D مکملی است که در طولانی مدت برای پیشگیری و درمان اختلالات مربوط به استخوان تجویز شده است، در سال‌های اخیر به عنوان یک استراتژی بالقوه برای پیشگیری از سرطان و بیماریهای قلبی عروقی در نظر گرفته شده است. در برخی کشورها، ارزیابی معمول وضعیت ویتامین D در بیماران در مراقبت‌های اولیه و استفاده از مکمل‌های ویتامین D به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. مطالعات اکولوژیکی میزان کمتر مرگ و میر ناشی از سرطان و بیماریهای قلبی عروقی را در مناطقی که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند نسبت به مناطقی که کمتر در معرض آفتاب قرار دارند نشان می‌دهد. چنین مواجهه‌ای برای سنتز پوستی ویتامین D ضروری است. مطالعات آزمایشگاهی وجود گیرنده‌های ویتامین D را در بسیاری از بافت‌ها نشان داده و مسیرهای محتمل ویتامین D را که ممکن است مربوط به سرطان و بیماریهای قلبی عروقی باشد پیشنهاد کرده است و مطالعات مشاهده‌ای ارتباط بین سطوح سرمی پایین 25 هیدروکسی ویتامین D و افزایش خطر ابتلا به سرطان و بیماریهای قلبی عروقی را نشان داده است. با این وجود، مشخص نیست که آیا مکمل ویتامین D از سرطان یا بیماریهای قلبی عروقی جلوگیری می‌کند، زیرا چنین نتایج نمی‌تواند علیت را ثابت کند. به عنوان مثال، مطالعات مشاهده‌ای ممکن است با فعالیت بدنی در فضای باز (که با قرار گرفتن در معرض نور خورشید ارتباط دارد)، چاقی (که ممکن است زیست‌فراهمی 25-هیدروکسی ویتامین D را کاهش دهد)، وضعیت تغذیه کلی و سایر عواملی که ممکن است ارتباطات محافظتی نادرست ایجاد کند، ایجاد سردرگمی کند.
بیشتربخوانید:
کمبود ویتامین D خطر کدام بیماری ها را افزایش می دهد؟
اثرات ویتامین D
متاآنالیز داده‌های کارآزمایی تصادفی نشان می‌دهد که ویتامین D نسبت به میزان مرگ و میر ناشی از سرطان (در مقابل نسبت به میزان ابتلا به سرطان) از فواید بیشتری برخوردار است. موسسه پزشکی قبلاً به همین نتیجه رسیده بود و آزمایشات جدیدی از ویتامین D (در مقادیر حداقل دو برابر میزان توصیه شده رژیم غذایی فعلی 600 تا 800 IU در روز برای سلامت استخوان) را خواستار شد تا تعادل فایده و خطر را روشن کند.
در یک کارآزمایی بزرگ پیشگیری اولیه، مکمل ویتامین D3 (با دوز 2000 IU در روز) منجر به کاهش قابل توجهی از سرطان‌های تهاجمی از هر نوع یا ترکیبی از حوادث قلبی عروقی (سکته قلبی، سکته مغزی و مرگ به دلایل قلبی عروقی) نسبت به دارونما شده است. این مداخله ویتامین D و امگا 3 همچنین منجر به کاهش تعداد کل مرگ و میر ناشی از سرطان یا بروز کمتر در سرطان سینه، پروستات یا روده بزرگ نسبت به دارونما نشد. اثرات بر اساس سطح سرمی 25- هیدروکسی ویتامین D در سرم متفاوت است. استفاده از ویتامین D در هیچ یک از نقاط پایانی قلبی عروقی ثانویه یا میزان مرگ و میر ناشی از هر علتی در گروه کلی یا در زیر گروه‌ها، تفاوت قابل توجهی ایجاد نکرد. اثرات بر اساس سطح سرمی 25 - هیدروکسی ویتامین D در سرم متفاوت است.
نتایج با توجه به BMI احتمال تأثیرات متفاوت بر میزان بروز سرطان را افزایش می‌دهد، در حالی که شرکت‌کنندگان با وزن طبیعی که ویتامین D دریافت کرده بودند نسبت به افرادی که دارونما دریافت کرده بودند شیوع کمتری داشتند. آزمایشات قبلی ویتامین D که دوزهای 400 تا 1100 IU در روز را با یا بدون کلسیم تجویز می‌کردند، درمجموع، هیچ فایده قابل توجهی از نظر بروز سرطان نشان نداد، اما از نظر میزان مرگ و میر ناشی از سرطان، فواید قابل توجهی دارد. یک کارآزمایی 4 ساله که روزانه ویتامین D (2000 IU) به علاوه کلسیم (1500 میلی‌گرم) را در برابر دارونما برای پیشگیری از سرطان در 2303 زن در نبراسکا مورد آزمایش قرار داد، 30 درصد کاهش قابل توجه، اما ناچیز را در ارتباط با مداخله فعال نشان داد.
مطالعه ارزیابی 3.3 ساله ویتامین D، که ماهیانه ویتامین D 100000 IU را برای پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی در 5110 شرکت‌کننده در نیوزلند در برابر دارونما آزمایش کرد، نتایج بی‌اثر بر سرطان را گزارش کرد.
بیشتربخوانید:
هر آنچه باید درمورد ویتامین دی بدانید
مکانیسم‌های احتمالی پیش‌بینی شده برای اثرات مفید ویتامین D
داده‌های حاصل از مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات روی حیوانات از مکانیسم‌هایی پشتیبانی می‌کند که به موجب آن ویتامین D ممکن است کارسینوژنز را مهار کرده و پیشرفت تومور را کند نماید، از جمله افزایش تمایز سلولی، مهار تکثیر سلول‌های سرطانی و اثرات ضد التهابی، تنظیم سیستم ایمنی، پرواپوپتوزیک و آنتی‌آنژیوژنز.
ویتامین D ممکن است تهاجم تومور و تمایل به متاستاز را کاهش داده و منجر به کاهش میزان مرگ و میر ناشی از سرطان شود. در بین بیماران مبتلا به سرطان، سطح بالای 25 هیدروکسی ویتامین D در تشخیص یا درمان با بقای طولانی‌تر مرتبط است. مطالعات مشاهده‌ای نشان می‌دهد که ویتامین D ممکن است محافظت بیشتری در برابر مرگ ناشی از سرطان نسبت به توسعه اولیه سرطان آشکار بالینی داشته باشد، هر چند روابط معکوس بین سطوح 25 هیدروکسی ویتامین D و سرطان روده بزرگ دیده شده است. علاوه بر این، با توجه به تأخیر طولانی برای توسعه سرطان، پیگیری طولانی‌مدت برای اطمینان کامل از اثرات بالقوه ضروری است. اخیراً، میزان بیماریهای قلبی عروقی در بین شرکت‌کنندگانی که به طور ماهیانه از ویتامین D با دوز بالا استفاده می‌کردند، کمتر از افرادی که دارونما دریافت کرده بودند، نبود. با این حال، تشخیص میزان مرگ و میر ناشی از هر علتی، در صورت وجود، ممکن است نیاز به پیگیری طولانی‌تری داشته باشد. تحقیقات قبلی به مکانیسم‌های احتمالی اشاره کرده است که از طریق آنها مکمل ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در شرکت‌کنندگان با وزن طبیعی نه دارای اضافه وزن یا چاق کاهش دهد. به نظر می‌رسد که هورمون پاراتیروئید در سطوح پایین
25 - هیدروکسی ویتامین D در افراد دارای اضافه وزن و چاق سرکوب می‌شود که با اختلالات هورمونی مرتبط با چاقی که منجر به استفاده کمتر از مکمل می‌شود، همراه است. در مطالعات مشاهده‌ای، سطح 25 هیدروکسی ویتامین D در سطوح بیشتر از 30 نانوگرم در میلی‌لیتر (75 نانومول در لیتر) با خطر کمتر برای سرطان (حداقل سرطان روده بزرگ)، اما بین 20 تا 25 نانوگرم در میلی‌لیتر برای بیماریهای قلبی عروقی در ارتباط است.
بیشتربخوانید:
ویتامین دی داروی کرونا نیست
نتیجه‌گیری
به طور خلاصه، مصرف روزانه ویتامین D با دوز بالا به مدت 5 سال در بین بزرگسالان سالم، با وجود فواید بسیاری که دارد، اما به طور کلی میزان بروز سرطان یا حوادث قلبی عروقی عمده را کاهش نمی‌دهد.
