ما همیشه به دلیل گرسنگی غذا نمی‌خوریم بلکه گاهی تبلیغات زیاد و پوستر‌های غذایی را که می‌بینیم عامل روی آوردن‌مان به غذاهاست. علاوه بر این، بسیاری از عوامل دیگر که هیچ ارتباطی با معده خالی ندارد، اشتهای ما را تحریک می‌کند. افزایش مصرف غذا و افزایش وزن ناشی از آن بر سلامت ما تأثیر می‌گذارد. تغییرات اشتها مطابق با سن افراد بروز می‌کنند و دانستن مراحل مختلف این تغییرات به ما کمک می‌کند رژیم غذایی بهتری داشته باشیم و با مشکلاتی مانند افزایش وزن مقابله کنیم. در این مطلب شما را با دوره‌های مختلف اشتها و گام‌هایی که با توجه به آن‌ها می‌توانید برای سلامتتان بردارید آشنا می‌کنیم.
بیشتربخوانید:
ویتامین‌هایی که اشتهایتان را کاهش می دهد
دوره اول: از تولد تا ۱۰ سالگی
عادات غذایی که در این سنین ایجاد می‌شوند تا بزرگ سالی ادامه پیدا می‌کنند. اگر والدین احتیاط به خرج ندهند، یک کودک چاق احتمالاً در بزرگ سالی هم چاق خواهد بود. عادت دادن کودکان به غذا‌هایی با طعم‌ها، بافت‌ها و رنگ‌های مختلف در این سنین اهمیت زیادی دارد. تکرار مزه‌ها و آشنایی با غذا‌ها در یک فضای مثبت می‌تواند به کودکان در خوگرفتن به مواد غذایی ناآشنا، اما مهم مانند سبزیجات کمک کند. کودکان باید بتوانند خودشان تاحدودی اندازه غذایشان را کنترل کنند. مجبور کردن آن‌ها به این‌که بشقابشان را تمام کنند باعث می‌شود توانایی غذا خوردن براساس اشتها و محرک‌های گرسنگی را از دست بدهند و در سال‌های بعد دچار پرخوری شوند.
دوره دوم: ۱۰ تا ۲۰ سالگی
در دوران بلوغ، تأثیرات هورمونی افزایش اشتها را به همراه دارد. این دوره از نظر تعیین عادات غذایی در آینده فرد بسیار مهم است و هرگونه رابطه یک نوجوان با غذا، در سلامت و رشد او تاثیر گذار است. بدون راهنمایی مناسب، نوجوانان معمولا به غذا‌های ناسالم روی می‌آورند و عواقب مصرف این غذا‌ها تا بزرگ سالی ادامه پیدا می‌کند.
دوره سوم: ۲۰ تا ۳۰ سالگی
در این دوره تغییراتی که در شیوه زندگی فرد (دانشگاه، شغل، ازدواج) به عنوان یک بزرگ سال ایجاد می‌شود می‌تواند باعث افزایش وزن شود. در این مرحله خاص، بدن هنگام گرسنگی سیگنال‌های قوی برای مصرف غذا ارسال می‌کند، اما سیگنال‌هایی که هنگام سیری برای خودداری از مصرف ارسال می‌شود بسیار ضعیف هستند. در یک مطالعه نشان داده شد علت این موضوع، وجود عوامل جسمی و روانی متعدد تاثیرگذار براشتهاست که باعث می‌شود فرد حتی اگر گرسنه نباشد به خوردن غذا ادامه دهد. در این مرحله، یادگیری گوش دادن به زبان بدن وقتی دیگر احساس گرسنگی نمی‌کند، اهمیت زیادی دارد. انتخاب غذا‌های سرشار از فیبر و پروتئین به‌جای محصولات حاوی قند و چربی به ایجاد احساس «سیر شدن» کمک می‌کند.
بیشتربخوانید:
9غذایی که اشتهایتان را کم می کند
دوره چهارم: ۳۰ تا ۴۰ سالگی
در این مرحله از زندگی، اثرات استرس کم‌کم خودشان را نشان می‌دهند. مشخص شده است که مشکلات دوره بزرگ سالی تغییرات اشتها را به همراه دارد: یا پرخوری شدید ایجاد می‌شود یا اشتها کاهش زیادی پیدا می‌کند. برخی خصوصیات شخصیتی، مانند کمال گرایی بر رفتار‌های غذایی تأثیر می‌گذارند، زیرا این خصوصیت‌ها اغلب اضطراب به همراه دارند. در این مرحله، تغییر هر نوع عادت بد غذایی، چه در محیط کار و چه در خانه اهمیت دارد. یکی از رویکرد‌های مهم، جایگزین کردن میان وعده‌های پرکالری با غذا‌های سالم و تازه است. شناخت موقعیت‌هایی که باعث ایجاد استرس می‌شوند و جلوگیری از بروز آن‌ها نیز به تقویت تمایل فرد برای مصرف مواد غذایی سالم کمک می‌کند.
دوره پنجم: ۴۰ تا ۵۰ سالگی
در این دوره، تغییر دادن چیز‌هایی که در دوره‌های قبل تغییر نکرده است، بسیار دشوار خواهد بود. عقل حکم می‌کند که رژیم غذایی و تمرینات ورزشی متعادل داشته باشید، اما در واقعیت، شما همچنان رژیم ناسالمی دارید و پرخوری میکنید. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، در این مرحله است که مشکلات سلامت ناشی از عادات غذایی ناسالم مانند فشار خون و کلسترول بالا و دیابت خودشان را نشان می‌دهند. قبل از آشکار شدن این علایم و برگشت ناپذیر شدن آن‌ها باید تغییراتی در جهت تقویت سلامت ایجاد شود.
بیشتربخوانید:
بااین گیاهان دارویی اشتهایتان را سرکوب کنید
دوره ششم: ۵۰ تا ۶۰ سالگی
از ۵۰ سالگی به بعد، توده عضلانی به‌تدریج و به طور پیوسته کاهش می‌یابد. دانشمندان این پدیده را «سارکوپنیا» می‌نامند. مصرف کمتر از حد مورد نیاز مواد مغذی، عدم فعالیت جسمی و یائسگی می‌تواند این روند را تسریع کند. در این مرحله حفظ رژیم غذایی سالم و غنی از پروتئین بسیار ضروری است. با این حال، وعده‌های غذایی ساده که پاسخ گوی نیاز‌های غذایی افراد نیستند، اغلب به دلیل کمبود وقت یا از دست دادن اشتها، جایگزین وعده‌های حاوی پروتئین می‌شوند.
دوره هفتم: ۶۰ تا ۷۰ سالگی
در دوران پیری، بدن شکننده می‌شود و وزن به دلیل کاهش اشتها و حس گرسنگی به طور غیرارادی کاهش پیدا می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد در این مرحله، غذا خوردن، بیش از هر چیز صرفا یک تجربه اجتماعی است. همراه نبودن خانواده و کاهش نیروی درونی مانع لذت بردن از غذا می‌شود. عوامل دیگری مانند دشواری جویدن و سایر بیماری‌ها به این شرایط دامن می‌زند. در این مرحله، حفظ تغذیه مناسب با هدایت متخصصان برای طولانی شدن امید به زندگی ضروری است.
