دکتر رضا راست منش؛ دكتراي تغذیه و رژیم درمانی
در این مطلب به 3 رژیم متداولی که افراد دارای اضافه وزن انها را امتحان کردهاند اشاره میکنیم و به اشکالات اساسی هر یک از آنها میپردازیم و در خاتمه درباره رژیم مدرن، صحیح، کارآمد و مهمتر از همه بیخطر میگوئیم.
رژیم دكتر فیل
دكتر فیل مکگرا یكی از روانشناسان بالینی در تگزاس است که روی افراد دارای اضافه وزن تحقیقاتی انجام داده است او میگوید کاهش وزن با تغییر روانی به تدریج به تغییر در عادات تغذیهای منجر خواهد شد. مشکلی که افراد بلافاصله پس از شروع رژیمهای معمولی پیدا میکنند، وسوسه برای خوردن است که یکی از عوامل شکست برای کاهش وزن است. همچنین عقیده دارد كه افراد به دلیل ترس نمیتوانند احساسات مربوط به بیشخواری خود را بیان كنند. اگر مردم برای زندگی خود برنامهی منظمی داشته باشند و هفت راهكار موفقیت در رژیم وی را دنبال كنند، شانس بیشتری برای موفقیت در کاهش وزن خواهند داشت. در این رژیم بر تغذیه سالم و داشتن انتظارات واقعی از زندگی نیز تأكید شده است. یكی از مسائل مورد توجه، تعادل در مصرف بعضی از محصولات غذایی رژیم دكتر فیل است. در این رژیم غذایی بر مصرف گروههای غذایی خاصی تأكید نشده و فقط توصیه شده كه فرد روش تغذیه صحیح را در كنار تمرینات ورزشی اجرا كند.
اشکالات رژیم دکتر فیل
یكی از رژیمشناسان دانشگاه بِركلی كالیفرنیا اظهار داشته كه توصیههای دكتر فیل اصلاً ابتكاری نیستند و فقط توصیه عمومی محسوب میشوند. البته این حقیقت كه فرد لازم است 24 ساعت شبانه روز و هفت روز هفته قوی باشد وراهکارهای ارائه شده برای تغییر رفتار چندین ساله برای کاهش وزن، نکات مثبتی هستند اما بعضی از راهكارهای كنترل تغذیه و احساسات به نظر راحت میرسند، ولی كنترل آنها بهصورت عملی، فرد را با مشكلات زیادی مواجه میكند.
رژیم بر اساس گروههای خونی
اشکالات رژیم بر اساس گروه خونی
این رژیم از نظر علم امروزی، بسیار پیش پا افتاده است چون انسانها ژنتیک و پیچیدگی زیادی دارند وصرفا با گروه خونی نمیتوان رژیم غذایی آنها را تعیین نمود وپیروی از رژیم گروه خونی هیچگاه تنوع ندارد. همچنین وقتی سن افراد بالا میرود شرایط پزشكی خاصی برای آنها ایجاد میشود. بیماریهایی از قبیل دیابت، افزایش فشار خون و بیماریهای قلبی باعث میشوند فردی كه گروه خونی O دارد از مصرف زیاد از حد گوشتها اجتناب كرده و مصرف میوهجات و سبزیجات خود را افزایش دهد. با استفاده از این رژیم اگر تغییری در غذاها ایجاد نشود ممكن است برای فرد مشكلات جدی بهوجود آید. مصرف لبنیات در كسانی كه عدم تحمل لاكتوز دارند، بدون توجه به گروه خونی، مشكل ایجاد میكند. محدودیت مصرف لبنیات نیز باعث دریافت كم كلسیم و مشكلات ناشی از آن میشود.
رژیم كانادایی
تب رژیم كانادایی متاسفانه همه جا را گرفته، در حالیكه این روش برای كاهش وزن سریع است وخاص ورزشكارانی بود كه برای آماده شدن در رقابتهای كشتی یا بوكس و نظایر آن ناگزیر بودند سریعا وزن كم كنند و خودشان هم میدانستند كه این كاهش وزن، به علت غلط بودن متد، موقتی است و وزن از دست رفته دوباره برخواهد گشت و بدن هم نسبت به رژیمهای کاهش وزن بعدی مقاومتر هم خواهد شد. از آنجاییكه این روش مبتنی بر افزایش مصرف پروتئینها و كاهش شدید مصرف كربوهیدراتهاست، نهایتا بعد از یك مدت كوتاه، فرد از این نحوه خوردن خسته شده و تمایل پیدا میکند تا به شیوه قبلی خوردن یعنی مصرف كربوهیدراتها و نشاستهها برگردد و این احتمال هم وجود دارد كه میل و ولع به خوردن نشاسته از گذشته هم بیشتر شود. به هر حال، حتی اگر مصرف نشاسته توسط فرد به سابق برگردد، به دلیل به هم خوردن تعادل آنزیمها و هورمونهایی كه سوخت و ساز نشاستهها و پروتئینها را تنظیم میكنند، حتی اندك مقدار مصرف نشاسته، باعث افزایش وزن ناگهانی وزن خواهد شد.
نقش ورزش در رژیمهای كاهش وزن
رژیمهای كنونی اصرار دارند از ورزش به عنوان شرط ضروری كاهش وزن، استفاده حداكثری ببرند. اولویت با ورزشهای هوازی است نه غیر هوازی. تازه ورزش نباید اجباری باشد بلكه باید اختیاری باشد. بعضی ورزشها نه تنها وزن را كم نمی كنند بلكه ممكن است باعث افزایش وزن هم بشوند. هیچ كسی منكر این نیست كه اگر فردی ورزش مناسبی را با رعایت اصول علمی (مانند گرم كردن پیش از ورزش و...) انجام دهد و ورزش متناسب با فیزیك و فیزیولوژی بدنش انجام دهد، از فواید سلامتی بخش ورزش بهره مند میشود؛ ولی فواید سلامتی بخش الزاما به معنی كاهش وزن نیست. یعنی ممكن است عضله فردی كه ورزش انجام میدهد قوی تر شود، تنفسش بهتر شود، اعتماد به نفسش هم بهتر شود، جریان خونش بهتر شود و اتفاقات مفید دیگری هم بیفتد ولی وزن كم نشود كه هیچ بلكه بیشتر هم بشود. بعضی از ورزشها مخصوصا ورزشهای بیهوازی عضله میسازند و عضله جدیدا شكل گرفته وزن دارد. این وزن جدیدا شكل گرفته با وزنی كه ما با مشقت با كمك كمخوری در رژیمهای كنونی كم میكنیم، سر به سر میشود و بعضا وزن حتی افزایش هم مییاید. رژیمهای مدرن، اجرای ورزش را به صورت دلخواهی آزاد میگذارند تا از نظر روانی اگر فرد ورزش كرد و خسته و خمیر شد، توقعات آنچنانی از رژیم نداشته باشد و با خود بدین شكل كنار بیاید كه من این ورزش را به میل شخصی خودم و صرفا برای سلامتی انجام میدهم و حساب سلامتی عمومی را با سلامتی خاص ناشی از كاهش وزنش جدا میكند.
رژیمهای مدرن چه ویژگیهایی دارند كه آنها را از بقیه انواع برنامهها متمایز میكند
اگر به برنامههای رژیمی مختلف كه در دنیا متداول است نگاه كنید، متوجه میشوید كه این برنامهها هرچند وقت یكبار، مقدار غذای برنامه غذایی را كم میكنند؛ طوری كه در دفعات چندم، دیگر مراجعه كننده از گرسنگی ملول میشود و یا از خوردن غذاهای خام و آب پز و نظایر آن دلزده میشود. مزیت رژیم تجویز شده مدرن این است كه معمولا مقدار غذای رژیم را كم نمی كنیم؛ بلكه معمولا مقدار غذای رژیم را تقریبا ثابت نگه میداریم و بعضا با كمك ویتامینها و گاهی اوقات قرصهای گیاهی و یا دمنوشهای گیاهی سوخت و ساز را افزایش میدهیم. طبیعتا بعضی افراد ممكن است به خاطر شرایط شان نتوانند ویتامین و قرص گیاهی مصرف كنند. اگرچه ظاهر رژیمهای مدرن مشابه است ولی با كمك روشهای علمی، مسیر كاهش وزن را به سرانجام میرسانیم. اساس رژیمهای مدرن، هماهنگی هوشمندانه ساعت مصرف قرصها و ویتامینها و بعضا دمنوشهای گیاهی بر اساس شرایط بدن است. اگرچه ظاهر رژیمها مشابه است ولی نكته ظریف، تشخیص تفاوتهای جزیی بین افراد است كه تشخیص آن تنها و تنها به عهده متخصص تغذیه است..