تاثیر مناسبت‌ها بر افزایش وزن
بارها و بارها شاهد افزایش وزن و سایز مراجعین خود در پایان تعطیلات عید و مسافرت‌های تابستانی، ایام محرم و صفر و ماه مبارك بودیم كه كنجكاوی همه ما را برانگیخته بود لذا بر آن شدیم كندوكاوی به عمل آورده و علت‌یابی نماییم لذا به گروهی از دانشجویان ماموریت دادیم كه با تدوین یك پرسش‌نامه از مراجعه كننده‌ها علت افزایش وزن در طول یكی از مراسم‌های پیش گفت اطلاعاتی را جمع‌آوری و سپس یافته‌های خودشان را تحلیل و ارزیابی نمایند.
نتایج به دست آمده به قدری جالب و درخور تضمین بود كه مرا بر آن داشت كه این موضوع را با شما همراهان در میان بگذارم شاید باشند عزیزانی كه از جمله این گروه بوده باشند.
از 850 نفر كه مورد بررسی قرار داده شده بودند حدود پانصد نفر خانم و 350 نفر آقا بودند.
اكثریت افرادی كه در یكی از این رویدادها دچار چاقی و افزایش وزن و تشدید بیماریهای زمینه قبلی خود گردیده بودند در گروه‌های سنی دهه 3-5 (سی سالگی تا 50 سالگی) قرار داشتند و بطور متوسط میزان افزایش وزن در طول برگزاری مراسم و مسافرت و غیره در بین بانوان مابین 7/0 تا 3 كیلو گرم و در آقایان بین 9/0 تا 8/3 كیلوگرم گزارش شده بود.
گروه‌های سنی 18 تا 29 ساله تغییرات ایجاد شده نسبت به گروه‌های نام برده شده در سطور بالا مقدار كمتری را به وزن قبلی خود افزوده بودند و تفاوت چشم‌گیری نیز بین افراد مجرد با نامزدها یا ازدواج كرده‌ها به چشم می‌خورد.
در قبال پاسخ این سوال «مگر نمی‌دانستید كه تغییر ریتم خورد و خواب و شب‌زنده‌داری‌های مكرر پرخوری و پرنوشی‌های بی‌حساب و كتاب عدم تحرك و استراحت بیش از اندازه و روز خوابی‌ها طولانی مدت به افزایش انباشت چربی در بدنتان منجر خواهد شد.
جملگی بر این موضوع اشاره نموده بودند در قبال لذت كافی و حض وافری كه از خوردن و آشامیدن گپ و گفتگو و مصاحبت در جمع یاران و دوستان و آشنایان عایدمان می‌شود افزایش چند صدگرم یا احیاناً چند كیلویی اضافه وزن را با جان و دل پذیرا بوده و تصور می‌كردیم در فرصت‌های بعدی آنها را با افزایش فعالیت و كاهش میزان دریافت مواد غذایی پرانرژی جبران خواهیم نمود كه متاسفانه خیال باطلی بوده.
متاسفانه تمامی پرسش شوندگان در آن روزهای شور و شیدایی دید و بازدید‌ها و بدور هم جمع شدن‌ها به تنها موضوعی كه نیندیشیده بودند حفظ تناسب اندام و جلوگیری از افزایش وزن و شكستن رژیم درمانی خود و پیامدهای آن بودند
هشدار و تذكر برای پیشگیری از بروز این رویه در مراسم‌های آینده
البته درباره افزوده شدن نیم یا 2-3 كیلوگرم در كوتاه زمانی به وزن فعلی به صورت تئوری مشكلی تلقی نمی‌گردد ولی موضوع به همین جا ختم نمی‌شود. چرا كه این افزایش وزن و سایز تدریجی به طور مكرر در هر رخداد دیگری اتفاق می‌افتد حتی انرژی‌‌های انباشته شده گاهاً تا آخر عمر ذخیره شده می‌مانند و با هر تكرار جدیدی اعم از ایام عید و دید و بازدید یا مسافرت‌های داخلی و خارجی سیاحتی و زیارتی به میزان آن انباشته می‌گردد بنابراین در گروه‌بندی‌های عوامل افزایش دهنده وزن نقش چاقی‌های ناشی از این پیشامدهای مورد اشاره جایگاه ویژه‌ای را بخود اختصاص داده است.
راههای گریز و رهایی از هزار توی انگیزه‌های لذت‌جویی در رخداد‌های خاص و مراسم مختلف
حتم دارم شما بزرگواران نیز مثل همه آنهایی كه قبل از آغاز تعطیلات و سیر و سیاحت و یا سایر رویدادها با خودتان شدیداً و جداً عهد می‌نمائید كه این بار تحت هیچ شرایطی مقاومت خود را در قبال پرخوری و پرنوشی، لذت‌جویی و شب‌زنده‌داری و روز‌خوابی از دست نخواهید داد ولی بنده با تجربیات متعددی كه كسب كرده‌ام و پرونده‌هایی كه همه واقعیت‌ها را به صورت عریان و كامل و بطور ملموسی منعكس نموده‌اند پیش رو دارم به شما اطمینان می‌دهم؛
با چنین اراده آهنین و تضمین قاطعی كه در حال حاضر می‌اندیشید راه به جائی نخواهید برد پس پیشنهاد می‌نمایم كه واقع‌بین باشید و با اقدامات انعطاف‌پذیر قدم‌های كوچكی را در جهت تحقق اهداف قابل حصول و انجام‌پذیر بردارید یعنی به جای آنكه خودتان را از تمام نعمت‌های رنگارنگ و جورواجور ایام پیش گفت محروم نمائید اگر چهارچوبی را در جهت استفاده از هر كدام از خواسته‌های پایان ناپذیرتان معین نمایید و قطعاً نتایج ملموس‌تری را تجربه خواهید كرد.
مثلا در قبال برنامه‌های سیر و سفر و دید و بازدید‌های مورد علاقه‌تان حداقل زمانی را نیز برای حركت و فعالیت در نظر بگیرید و مرقوم دارید و در مرور و كنترل یادداشت‌های روزمره‌‌تان مشخص فرمایید آیا چنین برنامه‌ای را به انجام رسانیده‌اید یا خیر.
بطور قطع به یاد می‌آورید در سالهای گذشته چه سان عمل نموده‌اید و هیچگونه فرصتی برای تعدیل خورد و خوراك و زمان مشخص برای خواب و استراحت در شب‌ها و هیچ برنامه از قبل تدوین شده‌ای برای گذران روزهای‌تان به مورد اجرا نگذاشته بوده‌اید در فرصت‌هایی كه پیش رو دارید تمام اقداماتی را كه مفید و موثر می‌دانید در تقویم یا دریادداشت‌های روزانه خود درج نمایید مثلا بازدید از مناظر و چشم‌اندازهای دیدنی محل اقامت‌تان – پیاده‌روی در دشت و دمن و كوه و چمن، امساك در هله هوله‌ها و ناخنك زدن‌ها با مشغول داشتن خودتان به فعالیت‌های بدنی و به مدت چند دقیقه، در صورت تحقق یافتن این برنامه‌ها حتی می‌توانید ضمن لذت بردن در جمع دوستان و آشنایان و بهره‌مندی از سیر و سفرتان نه تنها به وزن و سایز بدنتان اضافه نشود حتی تراشیده‌تر و سرحال‌تر از آغاز سفر خود یا مراسم بجا آورده شده مراجعت فرمایید.
در گرد همایی‌های خانوادگی و صرف غذا به صورت دسته جمعی در محلی جلوس فرمایید كه فاصله زیادی از محل استقرار دیس، ظروف غذاهای رنگارنگ و دسرهای جورواجور داشته باشید و برای تعدیل اشتهای لجام گسیخته خود از سالاد یا سوپ‌های ساده به عنوان پیش غذا آغاز نمایید سپس در بین انواع غذاها فقط یك نوع آن را كه بیش از همه تمایل دارید به مقدار لازم و در حد اعتدال برای خود برگزینید و با آرامش كامل و با سرعت كم با استفاده از كارد و چنگال به جای چنگال و قاشق غذای خود را با مقادیر كمتری به دهن خود هدایت فرمایید.
در قبال هوس و میل خود جهت استفاده از دسرهای سرشار از قند و چربی و نوشیدنی‌های رنگارنگ گازدار و بی‌گاز از هویج پخته یا خام، لبوی پخته شده سالاد، یا چند قاشق ماست و خیار و سبزی معطر غنی شده با مغزها و كشمش استفاده نمایید سعی فرمایید در وسط غذا خوردن از مایعات استفاده نفرمایید و پس از خاتمه مراسم غذاخوردن در صورت احساس تشنگی از آب خالص با آب سبزیجات استفاده نمایید.
عكس‌العمل سریع و به موقع چاره‌ساز می‌باشد
اگر با وجود تمام برنامه‌ریزی‌ها و نقشه كشیدن‌های قبلی‌تان باز به دام دیو هوی و هوس افتادید در پایان مراسم یا اتمام مرخصی‌ها و دوران مسافرت اگر با ترازوی همیشگی‌تان بعد از تخلیه مثانه و روده‌ها و در حالت ناشتا چند كیلوگرم اضافه وزن جدید شما را به تصویر كشید! منتظر فرصت و اما و اگر‌ها نباشید خیلی سریع و زودهنگام یك برنامه غذایی تعدیل شده و فعالیت‌های بدنی قابل اجرا در منزل و محل كار و در فاصله منزل تا محل كار و در روزهای تعطیل و ساعت فراغت از كار روزانه را به صورت سیستماتیك و مرتب و منظم آغاز نمایید و با عدم حذف این یا آن گروه غذایی خاص و چشم‌پوشی از این یا آن وعده اصلی یا میان وعده‌های تعدیل كننده اشتها كار را بر خود مشكل‌تر ننمایید به جای آنها با تغییر روش پخت و گنجانیدن مواد غذایی حجیم ولی كم‌كالری بطور قطع نه تنها وزن اضافی خود را كاهش خواهید داد بلكه به سلامتی جسمی خود نیز دست خواهید یافت و از لجام گسیختگی ولع خوردن بی‌‌امان و تشدید ویارگونه میل به شیرینی و شكلات را مهار خواهید كرد توصیه‌های اثرگذار بر رفع انباشتگی چربی در ناحیه نشیمنگاه و رانها گرچه اجرای چنین برنامه‌ای نه تنها به كاهش قطر شكم و محیط نشیمنگاه و رانها منجر می‌گردد بلكه در قبال سایر فرم چاقی و انباشتگی‌های چربی بدن نیز تاثیرگذار می‌باشد مخصوصاً با تغییر در نوع و نحوه غذاخوردن یك برنامه فعالیت بدنی سبك نیز به مورد اجرا گذاشته شود.
نحوه استفاده از غذاهای شكم پركن كم كالری برای مهار اشتها و گرسنگی‌های زودهنگام
وعده ناهار و شام خودتان را با یك بشقاب سالاد تهیه شده از سبزیجات خام یا پخته یا مخلوطی از هر دو و اگر سبزیجات را تحمل نمی‌كنید از سوپ‌های ساده بدون چربی آغاز نمایید چون گیرنده‌های خاص در مسیر دهان، معده و روده‌ها وجود دارد كه تحت تاثیر حجم غذای دریافتی علایم سیری را ارسال می‌دارند.
چون سیری ناشی از چنین روش تغذیه‌ای دیری نمی‌پاید بهتر است بعد از تعدیل و تسكین احساس گرسنگی شدید توسط روش‌های توصیه شده در بند یك در تكمیل اقدامات آغاز شده خود از منابع حاوی پروتئین حیوانی یا گیاهی ( یا تلفیقی از هر دو) وعده‌های غذایی میل شده را تكامل بخشیده و سیری طولانی‌مدتی را بدین طریق فراهم آورید. مثل یك تكه ماهی یا گوشت یا تكه پنیر كم‌چربی یا با استفاده از دانه‌ها و مغزها و تلفیق غلات با حبوبات، پروتئین لازم را فراهم می‌سازد.
بهره‌گیری از غذاهای تهیه شده با منابع حاوی كربوهیدرات‌های دارای GI یا شاخص گلایسمی پایین می‌باشند و اغلب از فیبرهای محلول و نامحلول سرشار هستند كه سریعاً سطح قندخون را افزایش نمی‌دهند و باعث آن نمی‌گردند كه به سرعت سطح انسولین خون در گردش افزایش یابد. همانطوری كه اطلاع دارید تحریك لوزالمعده به ترشح انسولین تحت تاثیر افزایش سریع خون نه تنها باعث آن می‌گردد كه با حضور افزون‌تر شده خود در جریان خون خروج چربی‌ها را مانع گردیده و تجزیه و حذف مصرف آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلكه با هدایت سریع گلوكز خون به داخل سلول‌ها موجب افت ناگهانی قندخون شده و مغز را وادار به صدور دستور گرسنگی كاذب و ایجاد ولع شدید به خوردن مواد شیرین می‌نماید. در صورتی كه منابع حاوی تركیبات قندی دیر رهش به كندی و در فاصله طولانی منابع قندی خود را در اختیار بدن از طریق مكانیسم‌های هضم و جذب طولانی مدت در مسیر گردش خون قرار می‌دهد.
اگر از جمله افرادی می‌باشید بنا به ضرورت كاری و فعالیت‌های روزانه می‌باید غذای خودتان را در خارج از منزل صرف نمایید به این مسئله توجه شما را جلب می‌نمایم در هیچ كجا قادر نخواهید بود كه غذای قابل رقابت با غذای خانگی به دست آورید مطمئن باشید بدترین غذای تهیه شده در منزل از بهترین غذاهای عرضه شده حتی در گرانبها و لوكس‌ترین محل‌های عرضه غذا ارزشمندتر و سالم‌تر و مفیدتر می‌باشد تا چه رسد به غذاهای پر نعمت و پربركتی كه با دست توانای كدبانوی خانه تهیه و تقدیم می‌گردد. پس توصیه نماییم اگر برایتان مقدور می‌باشد حتماً از غذاهای تهیه شده در منزل در طول سفر یا محل كارتان استفاده نمایید كه هم از بعد سلامتی و هم از نظر اقتصادی كاملا به صرفه و صلاح خانواده محترمتان می‌باشد.
اگر به هیچ عنوانی نمی‌توانید نیاز وعده غذایی خارج از خانه را با خود همراه داشته باشید بهتر است از غذاهای كم‌كالری و از سوپ‌های ساده جهت پیش‌غذا و یا سبزیجات پخته بدون افزودن سس‌های خامه‌ای یا حاوی مایونز سفارش بدهید و خودتان با روغن زیتون و آب‌لیمو یا سركه و كچاپ (كه اغلب در روی میز‌ها قرار داده شده‌اند) شخصا سس مورد علاقه‌تان را آماده و چاشنی بزنید و به جای سفارش سیب‌زمینی سرخكرده از سیب‌زمینی‌های تنوری یا آب‌پز یا ماكارونی‌های بدون سس و برنج بدون خورشت و روغن سفارش نمایید. جداً از فست‌فودها fast food ها برحذر باشید و بجای نوشابه آب معدنی سفارش دهید.
اگر برای شما چنین سفارشاتی مقدور نیست و یا خجالت می‌كشید، هنگام سفارش غذا دستور دهید نصف غذای شما را در ظروف یكبار مصرف مناسب قرار بدهند تا باقی‌مانده غذا را در هنگام خروج برای وعده بعدی به همراه خود ببرید.
