اتاق مشاوره تخصصي
يك آقاي 26 ساله اين پيام را به ايميل من ارسال نموده‌اند. استاد عزيز. من درست برخلاف خانم 28 ساله كه در شماره قبل والده محترم ايشان را راهنمائي كرديد. خوش‌خلق، مهربان، خوش اشتها و سازگار هستم و داراي قد 172 سانتيمتر و وزن 105 كيلوگرم مي‌باشم. است آيا غير طبيعي است چه بايد بكنم؟
دوست عزيز، حتماً خودتان هم واقفيد كه از آنچه بيان نموده‌ايد هيچكدام دليل بيماري يا ناهنجاري نمي‌باشد و تنها مشكل وزن زياد شما است به عبارت ديگر فربهي است اگر در نظر بگيريم كه آدم‌هاي چاق بيش از 6 برابر آدم‌هاي با وزن طبيعي دچار حمله قلبي مي‌شوند و چهل بار بيشتر از وزن طبيعي به ديابت نوع 2 و عوارض آن گرفتار مي‌آيند و نارسايي تنفسي پيدا مي‌كنند آن وقت بايد قبول كنيم كه چاقي نه تنها زمينه‌ساز بيماريهاي فراوان بلكه خود يك بيماري محسوب ميشود كه بايد به آن رسيدگي گردد. براي يافتن وزن طبيعي جداول فراواني وجود دارد كه برحسب جنس و سن و نژاد قدري متفاوت است و با يك فرمول معروف به دست مي‌آيد.
9/0 كيلوگرم به ازاي هر cm بيشتر از cm150+ kg45= وزن طبيعي زن
1 kg به ازاي هر cm بيشتر از cm150+ kg48= وزن طبيعي مرد
اين وزن براي افرادي است كه استخوان‌بندي متوسط دارند. در اين صورت طول قد تقسيم بر دور مچ حدود 10 است. براي افراد درشت استخوان اين نسبت كمتر از 9 و براي افراد با استخوان ريز، بالاي 11 است.
براي افراد درشت استخوان ده درصد بيشتر براي افراد ظريف اندام، ده درصد كمتر از وزن به دست آمده از اين فرمول، طبيعي تلقي ميشود.
مثلا مردي كه داراي قد 172 سانتيمتر و دور مچ او 17 سانتيمتر است،
Kg 70= 22+ 48 = وزن طبيعي، البته شايد اين فرمول تا حدي دشوار به نظر برسد و يك فرمول ديگر كه ساده‌تر مي‌باشد و براي بالغان راحت‌تر محاسبه ميشود، اندازه‌گيري BMI (شاخص توده بدني) است و آن عبارت است از وزن به كيلوگرم تقسيم بر طول قد به متر
BMI چاقي مفرط (مرضي) چاقي افزايش وزن وزن طبيعي وزن كم
بالاي BMI 35 35 30 24 18
بله دوست عزيز شما در مرز چاقي مفرط هستيد كه حتما بايد در اين زمينه به متخصص مراجع كنيد. اگر به موارد زير دقت كنيد خودتان راهكار درست را تشخيص مي‌دهيد و اگر باز هم دچار سرگرداني هستيد با من تماس بگيريد.
1- تقريباً تمامي موارد وزن اضافي در نتيجه كالري افزون به مصرف است و خيلي بندرت بيماريهاي هورموني يا متابوليك مسئول چاقي هستند.
2- سوزاندن كالري تنها از طريق ورزش است در مورد نوع ورزش بايد شرايط فرد را در نظر گرفت. ورزش‌هاي آبي از نظر متخصصان بهترين نتيجه را مي‌دهد حداقل 3 جلسه در هفته و به مدت 45 دقيقه در حدي كه به مدت 20 دقيقه سرعت ضربان قلب بيش از صد در دقيقه باشد.
3- بهترين راه كسب انرژي براي بدن استفاده از قندخون است. بنابراين ما پزشكان قند را چون پولي كه در جيب شماست محسوب مي‌كنيم و چربي‌خون پولي است كه در بانك است. آدم اگر در جيب پول نداشته باشد و يا كفاف مخارج او را ندهد (مصرف انرژي از طريق ورزش) به سراغ بانك مي‌رود! بسياري از بيماران سوال مي‌كنند كه نشاسته در اين مورد چگونه عمل مي‌كند؟ مي‌گويم نشاسته چون چك‌هاي بانكي است كه قابل تبديل به اسكناس است و به راحتي اسكناس خرج نمي‌شود. پس اگر مي‌خواهيد لاغر شويد از خوردن هرگونه مايعات شيرين (نوشابه، شربت، آب‌ميوه و...) خودداري كنيد و در حد ممكن نشاسته مصرف نكنيد (نان، برنج، ماكاروني، سيب‌زميني و...) مصرف سبزي و ميوه‌ها با شيريني‌كم (مثل خيار و گوجه‌فرنگي) كالري كمي به بدن مي‌رساند. به عنوان مثال: نان جو نصف نان گندم كالري دارد. مصرف پروتئين (گوشت و لبنيات) اگر افراط نشود آزاد است.
4- بسياري از بيماران از من سوال مي‌كنند چه غذائي باعث لاغري ميشود. به صراحت بايد بگويم تقريباً هيچ غذايي باعث لاغري نمي‌شود و آنچه موجب لاغري ميشود نخوردن است نه خوردن!
5- براي لاغر شدن چند توصيه ساده هم بايد در نظر گرفته شود.
الف) به مدت طولاني گرسنه نمانيد و ناگهان با ولع شروع به خوردن نكنيد! صبحانه را فراموش نكنيد و سعي كنيد بعد از غروب آفتاب هيچ غذايي نخوريد.
ب) وقتي آدم چاق ميشود تعداد سلول‌هاي چربي زياد نمي‌شود معني آن اين است كه هر فردي با تعدادي سلول چربي متولد ميشود كه اگر كالري اضافي دريافت كند در اين سلولها چربي جمع ميشود (سلولها بزرگ مي‌شوند) از اين‌رو شما نمي‌توانيد خودتان را با ديگران مقايسه كنيد چون آدم‌هايي به مراتب بيشتر از شما دريافت كالري دارند ولي چاق نمي‌شود. (يعني تعداد سلول چربي آنها كم است و استعداد چاقي ندارند).
ج) بعضي بيماران سوال مي‌كنند كه آيا با اين تدابير همه آدم‌ها لاغر مي‌شوند و به وزن طبيعي مي‌رسند بايد عرض كنم كه 85 درصد آدم‌هاي فربه به همين ترتيب لاغر ميشود ولي در چاقي مرضي (كه BMI بالاي 35 باشد.) ممكن است مصرف داروها و يا حتي اعمال جراحي لازم شود.
