مینا عبدالهی و نیاز محمدزاده هنرور
همانگونه که چاقی و اضافه‌وزن بیش از حد مشکلات عمده‌ای برای سلامتی افراد ایجاد می‌کند، لاغری بیش از حد نیز می‌تواند تهدید‌کننده حیات فرد باشد. از جمله علل احتمالی لاغری می‌توان مصرف مقادیر ناکافی غذا، فعالیت زیاد مانند ورزش، سوء‌جذب، مصرف غذاهای ناصحیح، استرس روانی یا احساسی را نام برد.
بهرحال افراد لاغر باید از لحاظ پزشکی مورد بررسی قرار گیرند تا در صورت وجود علل پاتولوژیكی ایجاد كننده لاغری درمان‌های مناسب در این زمینه صورت گیرد.
میان‌وعده‌های پیشنهادی برای افزایش انرژی دریافتی در افراد لاغر
*میان‌وعده‌هایی که سبب افزایش دریافت حدودا 500 کیلوکالری در روز می‌شوند
1- 1 لیوان غلات صبحانه + 1 عدد موز + 1 لیوان شیر کامل + 1 تکه نان تست + 1 قاشق کره بادام زمینی
2 - 8 عدد کراکر نمکی + 30 گرم پنیر + 1 لیوان بستنی
3- 6 عدد بیسکویت تهیه شده از گندم + 2 قاشق غذاخوری کره بادام‌زمینی + 1 لیوان آب پرتقال + 2 قاشق غذاخوری کشمش
*میان‌وعده‌هایی که سبب افزایش دریافت حدودا 1000 کیلوکالری در روز می‌شوند
1- 1 لیوان ماست تهیه شده از شیر کامل + 1 تکه نان + 60 گرم پنیر + 1 عدد سیب + یک چهارم از یک پیتزای پنیر + 1 عدد موز کوچک
2 - صبحانه فوری با شیر کامل + 1 لیوان پنیر روستایی + نصف لیوان آب آناناس + 1 لیوان آب سیب + 6 عدد بیسکویت تهیه شده از گندم + 1 گلابی
*میان‌وعده‌هایی که سبب افزایش دریافت حدودا 1500 کیلوکالری در روز می‌شوند
1- 2 تکه نان + 2 قاشق غذاخوری کره بادام زمینی + 1 قاشق غذاخوری مربا + صبحانه فوری با شیر کامل + 4 عدد بیسکویت تهیه شده از گندم + 1 لیوان ماست تهیه شده از شیر کامل + سه چهارم لیوان از بادام زمینی بو داده + 1 لیوان نکتار زردآلو
2- فرنی + صبحانه فوری با شیر کامل + 1 لیوان غلات خشک + 1 موز + 1 لیوان غلات خشک + 1 لیوان شیر کامل + 1 لیوان آب پرتقال + 4 قاشق غذاخوری کشمش + 1 شیرینی + 2 قاشق غذاخوری پنیر خامه‌ای + 2 قاشق غذاخوری مربا
توجه، توجه!
باید در نظر داشته باشیم افزایش مصرف تنقلات و غذاهای چرب، راهی مفید و علمی برای افزایش وزن نمی‌باشد. تنقلات حاوی مقدار زیادی چربی‌های اشباع شده می‌باشند. اگر شما می‌خواهید افزایش وزن پیدا کنید و کالری بیشتری را وارد بدن خود نمایید، بهتر است از غذاهایی که برای بدن شما مفید می‌باشند، استفاده کنید. به‌صورت كلی برای افزایش وزن، افراد لاغر بهتر است:
1- آجیل و دانه‌ها را بعنوان میان‌وعده‌های مفید در طول روز مصرف نمایند، چرا كه آجیل‌ها علاوه بر تامین انرژی دارای چربی امگا- 3 و فیبر می‌باشند.
2- برای افزایش توده عضلانی و عدم تجمع چربی در بدن، می‌توانند همراه رژیم غذایی مناسب ورزش را نیز در برنامه روزانه خود وارد نمایند.
3- تنوع(یعنی از گروه‌های غذایی مختلف استفاده کنید) و تعادل(به مقدار کافی از هر گروه غذایی استفاده کنید) را در برنامه غذایی خود رعایت کنند.
4- از كره بادام زمینی در مقادیر متعادل در وعده صبحانه استفاده نمایند، علاوه بر این در صورت عدم ابتلا به آلرژی از خود بادام زمینی نیز می‌توانند، استفاده نمایند.
5-میوه‌های خشك می‌توانند انتخاب مناسبی برای میان‌وعده‌ها بویژه برای افراد شاغل در نظر گرفته شوند.
6- تخم‌مرغ را در حد متعادل مصرف نمایند، زیرا تخم‌مرغ منبع پروتئینی و مفیدی می‌باشد، لذا استفاده از آن در پخت غذاها و یا در وعده صبحانه برای افراد لاغر می‌تواند مفید واقع گردد.
7- وعده‌های غذایی كوچك و مكرر در طول روز داشته باشند چرا كه این روش در افراد كم‌اشتها می‌تواند در افزایش دریافت غذایی موثر واقع گردد.
8- پیاده‌روی‌های كوتاه‌مدت در هوای آزاد را قبل از وعده‌های غذایی اصلی برای افزایش اشتها در برنامه روزانه خود در نظر بگیرند.
9- شیر را با مغزها و مقادیر متعادل عسل و جوانه گندم مخلوط نمایند، این روش می‌تواند منجر به افزایش دریافت انرژی در افراد لاغر گردد.
10- میوه‌ها و مقادیر متعادل سبزیجات را در میان‌وعده‌ها مصرف كرده و از مصرف سالاد، آب و سایر نوشیدنی‌ها قبل از وعده غذایی اصلی پرهیز نمایند.
11- در مصرف خامه، كره و سایر چربی‌ها زیاده‌روی ننمایند، چرا كه این امر منجر به ایجاد اختلال در سلامتی افراد می‌گردد.
رژیم غذایی برنامه‌ریزی شده و منظم
همانگونه که ذکر شد یکی از علل لاغری عدم مصرف مکفی مواد غذایی می‌باشد. اگر لاغر هستید و قصد دارید وزن خود را افزایش دهید، باید یک رژیم غذایی برنامه‌ریزی شده و منظم داشته باشید و وعده‌های غذایی را طبق برنامه و با آرامش صرف کنید و از مصرف غذا با سرعت و عجله پرهیز کنید.
فرد لاغر حتی اگر گرسنه هم نباشد، باید به خوردن تشویق شود. افراد لاغر باید روزانه حدود 500 تا 1000 کیلوکالری انرژی اضافی دریافت کنند، لذا علاوه بر وعده‌های اصلی غذایی، جهت افزایش انرژی دریافتی میان‌وعده‌ها هم باید به برنامه غذایی روزانه فرد اضافه شوند. این میان‌وعده‌ها باید حاوی مواد مغذی کافی باشند.
نكته
برنامه غذایی به منظور افزایش وزن بدین معنی نمی‌باشد که هرچه می‌خواهیم بخوریم، بلکه باید همیشه تنوع و تعادل را، چه در رژیم افزایش وزن و چه در رژیم کاهش وزن، رعایت کنیم وانتخاب‌های صحیح غذایی را همواره مدنظر قرار دهیم.
