دكتر رضا راست منش
هوشیاری نسبت به آنچه که می‌خوریم و هوشیاری نسبت به سلامتی‌مان یک وظیفه است. اگر به خودمان احترام می‌گذاریم باید بدانیم به چه غذایی و چه انتخاب غذایی احتیاج داریم و در تامین آن بکوشیم.
هر ماه وزن خود را ثبت كنید
یكی از ساده‌ترین راه‌ها برای نظارت بر وزن، ثبت ماهانه وزن با یك ترازوی كالیبره است. ترازوی كالیبره یعنی ترازویی كه دقیق است و هر از چندگاهی دقت عدد توزین شده را با یك وزنه مشخص و معلوم صحه گذاشته‌ایم.
اگر در منزل خود نگاهی بیندازیم بعضا برگه‌های تاریخ گذشته و بی‌مصرف از قبض‌های پرداخت شده مربوط به سال‌ها قبل و یا مواردی شبیه به آن را پیدا می‌كنیم، ولی آیا هیچ برگه‌ای هست كه نشان دهد طی چند سال گذشته وزن شما چقدر بوده است؟ با این سوال ساده می‌بینیم كه بسیاری از ما حتی وزن چند سال گذشته خود را به دقت نمی‌دانیم، چه برسد به اینكه از تغییرات ماهانه آن مطلع باشیم. از طرف دیگر افرادی هم داریم كه هر روز چند بار خودشان را وزن كنند! در این افراط و تفریط به هیچ جایی نمی‌رسیم.
از ترازو و یادداشت استفاده كنید
اگر می‌خواهیم كار اصولی كنیم، باید همین امروز با خرید یك ترازو و یك یادداشت كار را شروع نماییم. معمولا تغییرات وزن ماهانه در حدود 1 تا 3 درصد كاملا طبیعی است، ولی تغییرات ناخواسته بیشتر یا كمتر از 5 درصد در سه ماه و یا بیشتر یا كمتر از 10 درصد در شش ماه جای بررسی و تامل دارد و اگر با این مورد برخورد كردید در قدم اول از خود بپرسید آیا طی این مدت مصرف غذا یا فعالیت بدنی من كم یا زیاد شده است؟
لباس‌های قبلی خود را بپوشید
راه دیگر نظارت بر وزن این است كه هر از چندگاهی لباس‌های چند ماه قبل یا چند سال اخیر را بپوشیم. این روش ساده‌ترین ولی شاید یكی از موثرترین شیوه‌های كنترل سایز بدن است.
به جای اینكه بعدا حسرت سایز بدن خود را بخوریم و در مورد قشنگی بی نظیر آن برای دوستان خوش باور خودمان داستان‌سرایی كنیم، این روش ساده را از این به بعد اجرا خواهیم كرد. احتمالا الان به این جمله می‌خندید و با خودتان می‌گویید نه! من همین امروز این كار را خواهم كرد!
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
حال، ممكن است از خود بپرسید اهمیت این موضوع چیست و چرا باید به موقع اقدام كنم؟ آیا مگر نمی‌توان چند ماه دیگر اقدام كرد؟ پاسخ این است كه صد البته هر زمان بخواهید، می‌توانید اقدام كنید و به قولی ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است، ولی كارتان سخت‌تر می‌شود به این معنی كه مغز هر چند وقت یكبار خودش را با وزن فعلی بدن هماهنگ می‌كند و اگر روی وزنی چند ماه پشت سر هم ثابت بماند و شما سعی نكنید وزن زیاد شده را كم كنید.
این بار مغز شما آن را به عنوان وزن طبیعی خودش قلمداد می‌كند و پس از گذر زمان شما باید برای یك كاهش وزن مشخص، تلاش بیشتری بكنید، چون مغز با فرمان‌هایی كه می‌دهد و تغییراتی كه در سیستم هورمونی اعمال می‌كند تلاش‌های شما را كم اثر می‌كند.
چرا باید به موقع اقدام كرد؟
دوباره، ممكن است از خود بپرسید اهمیت این موضوع چیست و چرا باید به موقع اقدام كنم؟ آیا مگر نمی‌توان چند ماه دیگر اقدام كرد؟ جواب بنده همان داستان ماهی كوچولو است! لباس خوب چون به خوبی به تن می‌شود می‌تواند توزیع اندازه‌ها و چربی‌های بدن را هم در بالا تنه و هم پایین تنه مثل یك زنگ خطر نشان دهد، چرا كه همیشه چاقی افراد از نوع چاقی شكمی نیست كه بتوان آن را از اندازه كمربند به موقع متوجه شد.
از كارشناس تغذیه كمك بگیرید
قدم بعدی و بهتر آن است كه این موارد را با یك كارشناس تغذیه در میان بگذارید. ولی اعم از اینكه خود می‌خواهید دست به كار شوید یا از یك كارشناس تغذیه كمك بخواهید باید اول از وزن ماه‌های گذشته خود مطلع باشید تا در صورت انحراف از وزن همیشگی و دلخواهتان بتوانید بدون فوت وقت اقدام كنید.
جمع‌بندی
از آنجاییكه خوش‌تیپی و خوش‌اندامی، موضوعی است كه هم با ژنتیك و هم سایز بدن ارتباط تنگاتنك دارد، می‌توانیم حداقل این خدمت را به نوجوانان و جوانان خودمان بكنیم كه با ثبت وزن ماهانه و سایز، بهترین وزن و سایزی كه در آن هم از دید خودمان و هم سایرین بهترین اندام را دارند در آستین داشته باشیم.
البته شما می‌توانید این خدمت را به خودتان هم بكنید. بدون در دست داشتن این ارقام و اعداد در انتخاب هدف گذاری مقدار مناسب كاهش وزن و انتخاب نوع ورزش دچار اشكال خواهیم شد و ممكن است این بار به جای اصلاح ابرو، چشم را بنوازیم!
فراموش نكنیم كه با موضوع سلامت رو به رو هستیم. تصمیم در مورد شیوه اصلاح تغذیه و كنترل وزن، یكی از مهم‌ترین تصمیم‌های زندگی شما برای حفظ سلامتی است. مبادا خودمان را از مشاوره كارشناسان تغذیه محروم كنیم.
