مریم چمری، کارشناسی ارشد تغذیه
مصرف دانه بذر کتان باعث چربی سوزی و کاهش وزن می شود.
تا بحال هیچ مطالعه علمی ثابت نکرده که مصرف بذر کتان به تنهایی موجب کاهش وزن، چربی سوزی و یا کاهش اشتها می گردد. بذر کتان دارای چربی غیراشباع و امگا۳ می باشد و دارای میزان زیادی فیبر محلول و غیر محلول وویتامین E است، مطالعات فراوانی نشان داده اند که مصرف بذر کتان به همراه رژیم های کاهش وزن در کاهش شاخص های التهابی، روماتیسمی و بیماری های قلبی می تواند موثر باشد. تفسیر این مطلب به صورت اثربخشی دانه کتان در کاهش وزن کاملا نادرست می باشد.
انواعی از رژیم های خاص باعث چاقی یا لاغری بخش مورد نظر بدن می شود.
به صراحت میتوان گفت که تا بحال هیچ دارو یا روشی برای چاقی یا لاغری بخش خاصی از بدن ابداع نشده است. بطور طبیعی هیچ ماده غذایی خاصی باعث تاثیر ویژه بر بخش خاصی از بدن نمی شود و این موضوع ادعایی بیش نیست. توضیح این نکته ضروری بنظر می رسد که رژیم های غذایی به صورت هوشمندانه عمل نمیکنند، در واقع ژنتیک بدن هر فرد باعث ایجاد ساختار بدنی خاص آن فرد می شود بنابراین، در واقع چربی یک قسمت از بدن قابل جایگزینی با قسمت دیگر نیست. به همین دلیل در افرادی که رژیم کاهش وزن رعایت می کنند لاغری در تمام قسمت های بدن از جمله صورت رخ می دهد. در مورد داروها و کپسول های چاق کننده صورت هم می توان به این نکته اشاره کرد که معمولا این کپسول ها حاوی ترکیباتی از مخمر، ویتامین ها و مواد معدنی و عموما سیپروهپتادین و گاها" استریید و کورتون هستند که باعث نگهداری آب در بدن به ویژه صورت و افزایش سنتز چربی در تمام بدن از جمله صورت می شوند. از طرف دیگر مصرف کورتون باعث کاهش مقاومت بدن، پوکی استخوان و ..... در بدن می گردد.
اصولا در اثر اضافه وزن، چربی در قسمت های خاصی از از بدن ذخیره می شوند و اصولا تنها راه تغییر حجم چربی ها در مناطق خاصی از بدن اصلاح عادات غذایی غلط و داشتن یک سبک زندگی سالم همراه با غعالیت بدنی و ورزش مناسب می باشد که این مهم، مستلزم زمان خواهد بود.
مصرف زیاد روغن زیتون بدلیل دارا بودن خواص معجزه آسا هیج ضرری ندارد.
یکی از روغن های پیشنهادی برای مصرف روغن زیتون استاندارد می باشد، منتهی نباید فراموش کرد که همه انواع روغن های خوراکی به ازای هر گرم از آنها 9 کیلو کالری انرژی تولید می شود و روغن زیتون نیز در این قالب می گنجد.بنابراین میزان مصرف آن به ویژه زمانی که فرد در حال رعایت رژیم کاهش وزن است، کاملا محدودیت دارد و باید طبق نظر متخصص تغذیه مصرف شود. نوع اسیدهای چرب موجود در این روغن و خواص بیوشیمیایی آن باعث برتری این روغن نسبت به روغن های دیگر می شود، به طوری که این روغن دارای اسیدهای چرب با یک باند دوگانه (منو) است که باعث ساختار بیوشیمیایی بهتر این روغن نسبت به روغن های جامد می شود. از طرفی روغن زیتون به دلیل دارا بودن آنتی اسیدان هایی مثل پلی فنل ها و فلاونوییدها باعث کاهش پراسیداسیون چربی ها در بدن و در نتیجه کاهش استرس اکسیداتیو می شود. بنابراین سبب حفاظت بدن از آسیب رادیکال های آزاد می گردد، متعاقب آن موجب حفاظت بدن در برابر بیماری های قلبی و ... می شود.
رژیم موز باعث کاهش وزن سریع می شود.
واقعیت این است که در این رژیم، توصیه به مصرف 3 تا 5 موز در طول روز همراه با 3 تا 4 لیوان شیر کم چرب شده است، که افرادی که به شیر حساسیت یا عدم تحمل دارند، می توانند ماست را جایگزین شیر نمایند. ادعای این رژیم کاهش 4 کیلو گرم در عرض سه روز می باشد.
آنچه که به لحاظ علمی مسلم است این است که موز از میوه های پرپتاسیم محسوب می شود، همچنین دارای ویتامین B6 نیز می باشد. این میوه دارای مقدار زیادی کربوهیدرات است که به سرعت متابولیزه شده و در بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
کالری دریافتی حاصل از یک عدد موز 120 کیلو کالری است، یعنی نسبت به یک واحد میوه، دارای کالری بیشتری می باشد، بنابراین مقدار این میوه در رژیم عادی باید کنترل گردد و گرنه باعث افزایش وزن نیز می شود.این نکته قابل توجه است که دریافت انرژی حاصل از رژیم غذایی و انرژی مصرفی روزانه دارای اهمیت است و توازن این دو باعث حفظ وزن می شود. همانطور که عدم توازن این دو ، مقدرا وزن را به کاهش یا افزایش سوق خواهد داد. بنابراین کاهش کالری دریافتی روزانه با کم کردن تنوع گروه های غذایی، مشابه انچه که در این رژیم غذایی ادعا می شود، به سبب گنجاندن این میوه در رژیم غذایی نیست، بلکه به دلیل کم کردن انرژی حاصل از رژیم روزانه می باشد.
از طرفی با توجه به عدد اندیس گلایسمی موز، مصرف زیاد این میوه ریسک ابتلا به بیماری دیابت نوع دو، بیماری های قلبی عروقی و چاقی را می تواند افزایش دهد.
با این وصف، اگرچه موز حاوی مقادیر زیادی میکرو نوترینت مفید می باشد، ولی به طور قطع شامل همه ریز مغذی هایی که می توان از طریق مواد غذایی متنوع دریافت نمود، نخواهد شد. لذا تنوع غذایی در برنامه غذایی مورد توجه متخصصین تغذیه می باشد. از طرفی تعادل ریز مغذی ها نیز در بدن دارای اهمیت است و دریافت بیش از حد برخی از آنها مثل پتاسیم که در موز قابل ملاحظه است، می تواند منجر به یبوست یا بیماری های دیگر شود.
توجه داشته باشید که کاهش وزن های غیر متعارف و زیاد از حد مجاز علمی، به طور مسلم به دلیل کاهش چربی بدن نخواهد بود، بلکه این کاهش وزن های بیش از از حد در زمان کوتاه، می تواند ناشی از کاهش آب بدن باشد که طی زمان کوتاهی به طور قطع قابل برگشت می باشد.
این نکته را همیشه در نظر داشته باشید که متخصصین تغذیه کاهش وزن بیشتر از 3 تا 5 کیلو گرم در ماه را مجاز ندانسته، بنابراین توصیه نمی کنند.