زهرا جمشيدی، زير نظر: دكتر محمدرضا وفا
نوجوانی یکی از دورههای پرهیجان و در عین حال چالش برانگیز در تکامل انسان است. نوجوانی به عنوان دورهای از زندگی که بین 12 و 19 سالگی قرار میگیرد دورهای از تغییر شکلهای چشمگیر فیزيولوژیکی، روانشناختی و ذهنی است که منجر به تبدیل شدن یک کودک به یک بالغ میشود. الگوی تدریجی رشد که کودکی را توصیف میکند به رشد و تکامل سریع تغییر شکل پیدا میکند که جوانب سلامتی هم فیزیکی و هم روانی را تحت تاثیر قرار میدهد. تغییرات در عملکردهای ذهنی و احساسی به نوجوانان این اجازه را میدهد که همچنانکه رشد میکنند مستقلتر شوند.
عادات غذایی که در مقایسه با دیگر گروههای سنی بیشتر در میان نوجوانان دیده میشود شامل دریافت نامنظم وعدههای غذایی، دریافت بیش از حد تنقلات، بیرون از خانه غذا خوردن (بهویژه در رستورانهای فست فودی)، تحت رژیمهای غلط قرار گرفتن و حذف وعدههای غذایی میباشد. فاکتورهای متعددی منتهی به عادات غذایی ذکر شده میشود از جمله کاهش تاثیر خانواده، افزایش تاثیر همسالان، در معرض برخی رسانهها قرار گرفتن و افزایش مسئولیتها که از وقت زمانی نوجوانان برای غذا خوردن با خانوادهها کم میکند. بسیاری از نوجوانان نسبت به اهمیت تغذیه و اجزای یک رژیم غذایی سالم آگاه هستند؛ اما با این وجود ممکن است موانع زیادی تا رسیدن به موفقيت داشته باشند.
غذا و بدن شما
شرایط عجیب و مضحکی در جریان است؛ امروزه دختران بیشتری تحت رژیم غذایی هستند و در عین حال دختران بیشتری نسبت به گذشته دچار اضافه وزن هستند. اجازه دهید با واقعیت روبهرو شویم، بسیاری از ما رابطه عذابآوری با غذا داریم. اما دوست نداشتن بدنتان- عدم توانایی در لذت بردن از غذا بدون حس گناه- لذت را از زندگی خارج میکند. شما و دوستانتان این قدرت را دارید که به این حس بد پایان دهید. در این نوشتار به 6 روش کمک کننده در ایجاد حس خوب نسبت به خودتان و غذا اشاره میشود.
تنها زمانی غذا بخورید که گرسنه هستید
شما هر روز با وسوسه غذا روبه رو میشوید. غذا یک بخش بزرگی از مراسم تولد، تعطیلات و وقت گذراندن با دوستان است. شما تحت رژیم غذایی قرار میگیرید و این اوضاع را بدتر میکند. شما خود را محروم میکنید و گرسنگیِ بدنتان را نادیده میگیرید. اما کافی است برای یک ثانیه مقاومت و احتیاط خود را کنار بگذارید و ناگهان هیچ جواب ردی به بستنی بسیار بزرگ شکلات و گردو وجود نخواهد داشت.
این را بدانید که شما بسیار فراتر از ظاهرتان هستید
برخی از دختران به اشتباه دریافتهاند که آنچه آنها در ظاهر به نظر میرسند بسیار مهمتر از آنچیزی است که قادر به انجامش هستند! به آنها گفته شده است که به اندازه کافی زیبا یا به اندازه کافی لاغر نیستند تا بتوانند به اهداف خود دست یابند، به عنوان مثال در رسیدن به شغل مورد علاقه شان.
واقعیات درست در مورد نارساییهای خوردن را یاد بگیرید
به زبان آسان و ساده، وسواس در مورد غذا، یا غذا نخوردن برای سلامتی شما خوب نیست. اما اگر کمی از سطح پایینتر برویم، مسئله اصلاً در مورد غذا نیست؛ مسئله در مورد چگونگی حس شما در مورد خودتان است. چنانچه شما ظاهر خود را دوست نداشته باشید و یا از آنچه هستید رضایت نداشته باشید، کاهش وزن راه حل مشکل شما نخواهد بود.
به میزان انرژی و زمانی که صرف نگرانی در مورد سایز خود کردهاید توجه کنید. چنانچه غذا یا حس بد نسبت به بدنتان تمام آن چیزی است که شما میتوانید به آن فکر کنید، حتماً با کسی که به آن اعتماد دارید، همچون پزشک، مشاور مدرسه، یا مادرتان در میان بگذارید. چنانچه نمی خواهید با کسی که شما را میشناسد صحبت کنید، وب سایت «انجمن ملی نارساییهای خوردنNational Eating Disorders Association» اطلاعات بسیاری را در اختیارتان میگذارد.
از رژیمهای یویو اجتناب کنید
درست است، مطمئناً رژیم معجزهگر هفته میتواند چندین کیلوگرم از وزن چربیهای شما را ذوب کند اما در طی چندین ماه وزنتان به نقطه شروع و گاهی بیشتر از آن برمیگردد. به اعتقاد برخی از متخصصین رژیم گرفتن به شکل یویو، بسیار بدتر از حمل مقدار کمی وزن اضافه است. درواقع با رژیم گرفتن به شکل یویو شما در طی زمان وزن بیشتری اضافه میکنید و چاقتر خواهید شد.
تحت تاثیر برنامههای رسانههای گروهی قرار نگیرید
کار مشکلی است که به بازیگران و مدلهای تلویزیونی نگاه كنيد و در مورد آنچه در آینه میبینید حس بدی نداشته باشید. واقعیت این است که بیشتر مدلها و بازیگران هالیوودی خود واقعیشان نیستند؛ فتوشاپهای کامپیوتری کیفیت عکسها را ارتقاء داده و مدلها بلندتر، لاغرتر و فریبندهتر به نظر میرسند. سعی کنید از هر نوع رسانه مختل کننده تصور ذهنی شما از بدنتان، دوری کنید.
به اساس و پایهها برگردید( تنها زمانی بخورید که گرسنه هستید )
این نکته را کمی قبلتر ذکر کردیم، آسان نیست اما خوردن در زمان گرسنگی امکانپذیر است. یادداشتی از آنچه میخورید، چرا میخورید و حستان پس از خوردن تهیه کنید. درک اینکه چرا غذا میخورید بخش مهمی از تغذیه سالم است. وصل کردن نقاط بین خوردن و گرسنگی قدم اول در برداشت واقعی از بدنتان است. نکته بسیار مهمتر این است که بدانید به هنگام خوردن مقدار غذا یک مسئله است و نوع غذاها مسئله بسیار مهمتر است.
برای مثال خوراکیهای چرب و حاوی چربی یا خوراکیهای شیرین اثر بسیار گستردهتری بر فرآیند چاقی و اختلالات متابولیک دارند در حالی که مصرف مقادیر بیشتر و یا زیادتر میوهها، سبزیها و صیفیهای تازه و کامل و نه آب آنها اثر قابل توجهی بر وزن شما ندارد و احساس سیری بسیار خوب ایجاد می کند.