سال نو با طعم سلامت
فرا رسیدن سال نو همواره با اندیشهها و نگرشهای جدید به زندگی و رفتار و اخلاق فردی و اجتماعی همراه بوده است. بیایید انگیزه و تلاش امسالمان را تلاش در جهت ارتقاء سلامتی قرار دهیم. همانطور كه میدانیم تغذیه نقش ثابت شدهای در حفظ سلامتی دارد و رعایت نكردن اصول صحیح تغذیه زمینه را برای بروز بسیاری از امراض فراهم میسازد.
پس بیایید امسال بهترین هدیه الهی را كه همان سلامتی است با تغذیه صحیح حفظ نموده و تندرستی را به خود و خانوادهمان هدیه كنیم. در آغازین روزهای سال و با شروع دید و بازدیدها و مسافرتها ممكن است تغییراتی در برنامه غذایی و الگوی تغذیه تمامی خانوادهها رخ دهد. در همین رابطه باید نكاتی را مدنظر داشت تا شیرینی سال نو را با عوارض ناشی از تغذیه نادرست تلخ نكنیم. در ادامه به ذكر نكات تغذیهای در ایام نوروز پرداخته میشود...
كنترل وزن در مسـافـرتهای نوروزی
روزانه نیم تا یك ساعت پیادهروی داشته باشید.
از مصرف مواد غذایی چاقكننده مانند شیرینی و ... خودداری كنید.
در سر سفره مهمانی از غذاهایی مانند: سینه مرغ، سالاد و نان استفاده كنید، این روش باعث میشود زیاد روی وزنتان تاثیرگذار نباشد.
اگر سالاد در اختیار ندارید، چند عدد گوجه فرنگی، یك كاسه ماست و یك خیار، پیش از غذا میل كنید تا قسمتی از معدهتان پر شود، با این كار از غذا خوردن بیشتر جلوگیری میكنید.
توصیههایی برای رانندگان در هنگام مسافرت
در هنگام رانندگی از داروهایی كه موجب خوابآلودگی میشوند یا داروهای حاوی آنتیهیستامین جداً خودداری نمایید.
از مصرف غذاهای پرحجم كه در حین رانندگی موجب خوابآلودگی میشوند، احتراز كنید.
در هنگام رانندگی سعی كنید از مصرف مواد غذایی یا تنقلاتی كه موجب بیدقتی در رانندگی میشوند خودداری نمایید.
در هنگام رانندگی طولانی در فواصل مشخص توقف كنید و پس از كمی استراحت و صرف چای، با انرژی و شادابی بیشتر به رانندگی ادامه دهید و از رانندگیهای ممتد و طولانی و بدون توقف خودداری كنید.
در مسافرت، آب سالم همراه خود داشته باشید
آبهای آشامیدنی در بین راهها و سایر اماكن خارج از شهر ممكن است غیر بهداشتی و كلرزده باشند. به همراه داشتن آب آشامیدنی در ظروف بستهبندی شده و بهداشتی (آب معدنی) از توصیههای مناسب است.
غذاهای از شبمانده را دور بریزید
یكی از مشكلات رایج در مسافرتهای نوروزی مسمومیتهای غذایی میباشد. مصرف غذاهای از شبمانده منجر به این مشكل میشود، بنابراین سعی كنید از مصرف این غذاها خودداری نمایید و در صورت نیاز از غذاهای سبكی مانند نان و پنیر كه راحتتر در دسترس میباشند، استفاده كنید.
بهداشت، كلید اصلی است
در مورد خطر باكتریها، از لحظه آمادهسازی غذا تا ذخیرهسازی آن، تمامی موارد بهداشتی را لحاظ فرمایید. همانطور كه گفته شد، مسمومیتهای غذایی ناشی از رشد باكتریهاست كه اغلب توسط دستهای ناپاك، سطوح و ظروف و نیز ناآگاهی ما در نحوه نگهداری مواد غذایی اتفاق میافتد. چنین فكر نكنید كه اگر یكبار غذایی را كه در محیط بیرون مانده، خوردهاید و مریض نشدهاید، دیگر بدن شما در برابر این گونه بیماریها مقاوم است، بنابراین همیشه احتیاط كنید و دستها، ظروف و وسایل پخت و پز غذا را خوب بشویید و خشك نمایید. برای اطمینان از تشخیص دمای غذا، از یك دماسنج دیجیتالی استفاده كنید و در هنگام حمل، مواد را در بستههای یخ نگهداری نمایید. مواد خام به خصوص گوشت را در ظرف جداگانهای قرار دهید.
مراقب مسمومیتهای غذایی باشید
در طول سفر از مصرف خامه، شیر، پنیر، سرشیر، ماست و كشك محلی خودداری كنید و به جای آنها از نوع حرارت دیده و پاستوریزه و در مورد شیر حتما از نوع استریل آن استفاده نمایید. برای اطمینان، كشك را به مدت 20 دقیقه قبل از مصرف حرارت دهید. مصرف ماست و دوغ كم نمك و پاستوریزه در هضم و خنثی نمودن آلودگیهای احتمالی به بدن كمك میكند.
روشهای پیشگیری از مسمومیت ناشی از قوطی کنسروها
قبل از جوشاندن قوطی کنسرو، درِ آن نباید متورم باشد. تورم نشاندهنده وجود میکروب است. البته قوطی معمولاً بعد از جوشاندن متورم میشود.
قوطی کنسرو را در ظرف محتوی آب قرار دهید، به طوری که آب کاملاً قوطی را احاطه کند. سپس آن را به مدت 15 دقیقه بجوشانید و مصرف کنید. باید توجه داشت که زمان 15 دقیقه از شروع جوشیدن آن محاسبه میشود، نه از زمانی که ظرف روی شعله قرار میگیرد.
هرگز قوطی کنسرو را مستقیماً روی شعله اجاق گاز قرار ندهید، زیرا عمل از بین رفتن میکروب و سم آن به طور کامل صورت نمیگیرد.
از مصرف کنسروهایی که لعاب داخلی قوطی خورده شده، خودداری کنید. قوطی کنسرو نباید زنگ زده و ضربه خورده باشد. همچنین از خرید کنسروهای فاقد شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت، تاریخ ساخت و انقضاء مصرف، خودداری کنید.
کنسروهایی که محتوی آنها تغییر رنگ، طعم و بو دادهاند را استفاده نكنید.
قوطی غذاهای کنسرو شده را در جاهای تاریک مانند کمد و کابینت نگهداری نمایید. از نگهداری قوطی کنسرو در یخچال و محیطهای مرطوب خودداری کنید.
باقیمانده محتوی کنسرو باز شده را در ظروف شیشهای در یخچال نگهداری و در عرض 4 ساعت مصرف كنید.
پیش از باز کردن در قوطی، سطح خارجی قوطی را به خوبی با مایع ظرفشویی بشویید و سپس در قوطی را باز کنید.
چه غذاهایی را برای سفر به همراه خود ببریم؟
برخی از مواد غذایی مانند میوهها، سبزیجات، نان، كراكرها، بیسكویتها و ... برای نگهداری نیاز به سرما ندارند، ولی مواد غذایی سریع فاسد شدنی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، شیر، تخم مرغ، خامه، پنیر فتای ایرانی و ... نیاز به سرما دارند. چنانچه غذاهای پخته شده را بیش از نیاز تهیه مینمایید، برنامهریزی كنید تا باقی مانده آن را در سردكن حاوی یخ در طول سفر حفظ كنید.
غذاخوریهای سالم را انتخاب كنید
انتخاب رستوران با غذاهای سالم در هر شهر كار سادهای نیست. در صورت امكان قبل از ورود به هر رستوران یا غذاخوری از كیفیت و سلامت غذای آن رستوران اطلاعات كسب نمایید.
فست فودها هشدار جدی برای سلامتی هستند
بهترین فست فودها هم حتی اگر از روغن خوب و مواد غذایی تازه برای تهیه آنها استفاده شده باشد، باز هم چربتر، شورتر و فاقد ارزش غذایی (نسبت به انرژی که فراهم میکنند) هستند، بنابراین اگر میخواهید برای تنوع در رستوران غذا بخورید، سعی كنید انتخاب غالب شما فستفود نباشد. در فست فودها سیبزمینی سرخ شده سفارش ندهید!!! حتی برای فرزندانتان. فست فودها کنترل اشتهای شما را ضعیف میکنند. غذای کبابی را به جای سرخ شده سفارش دهید، البته کباب کوبیده را نیز باید با سایر انواع کباب جایگزین کنید. بیماران دیابتی، افراد دارای چربی و فشار خون بالا باید مصرف گوشت قرمز را تا 2 وعده در هفته محدود کنند. در انتخاب غذاهای خود ماهی را فراموش نکنید.
نوشیدنیهای سالم را جایگزین نوشابههای گازدار كنید
به جای نوشابه، میتوان از نوشیدنیهای سالم مثل آبمیوهها، شیر، دوغ كمنمك و انواع شربتهای خانگی كمشیرین استفاده كرد. این نوشیدنیها حاوی مواد مغذی مثل انواع ویتامینها و املاح هستند و حتی اگر هر روز مصرف شوند، مشكلی ایجاد نمیكنند.
اگر به سبزی و سالاد موجود در رستورانها اطمینان ندارید
چنانچه سبزی و سالاد به خوبی تمیز و ضدعفونی نشوند، میتوانند موجب بروز بیماریهای خطرناك و گاه غیرقابل علاج در انسان بشوند. پس چه باید كرد؟ مصرف نكردن این دسته از مواد خوراكی موجب بروز سوءتغذیه و یبوست در انسان میشود، ولی آیا در مسافرت میتوان از این مواد در رستوران استفاده كرد؟ مسلماً خیر. پس لازم است در طول سفر، انواع سبزیهای سالادی و سبزی خوردن را تهیه كرده و خودتان اقدام به شستشو و ضدعفونی كردن دقیق آن بنمایید و در وعدههای ناهار و شام از آن با اطمینان كامل استفاده كنید.
نفخ و دل درد در سفر
یكی از بیشترین مشكلاتی كه در سفر با آن مواجه میشویم نفخ و دل درد است كه گاهی كلافه كننده است. گشنیز و بادرنجبویه دو گیاه حاوی اسانس (رایحه) هستند كه میتوانند بطور موثر این مشكل را حل كنند. در صورتیكه این دو گیاه در دسترس نبودند محصول دارویی تهیه شده از آنها بنام قطره كارمینت (CARMINT) در تمام داروخانهها بدون نسخه عرضه میشود. مصرف این قطره از نوزادان تا افراد مسن مجاز است. زمان اثرگذاری كارمینت كمتر از 15 دقیقه بوده و لازم است قبل از مسافرت به تهیه آن اقدام كنید.
در صورتی كه به هنگام سفر دچار دلدرد، دلپیچه و نفخ شدید، مصرف عرق نعنا یا عصاره نعنا نیز مفید است. اسانس نعنا دارای خواص ضددرد، ضدمیكروب، ضداسپاسم و ضداحتقان بینی است.
تهوع و استفراغ در سفر
برای جلوگیری از تهوع و استفراغ در مسافرتها میتوان یك گرم پودر زنجفیل را چند ساعت قبل از مسافرت به همراه مایعات یا غذا مصرف نمود و یا برای اثر سریع و راحتتر آن میتوان از قطره آرومین (ARHEUMIN) كه بدون نسخه در داروخانهها عرضه میگردد، استفاده نمود. برای این منظور میتوان 50 قطره آرومین را در كمی آب، چای و یا مایعات و غذا حل نموده و نیم ساعت تا 45 دقیقه قبل از مسافرت میل كرد. این میزان برای یك روز كافی است و میتوان روزهای بعد آن را تكرار نمود.
اسـهـال در سفر
برای درمان اسهال در سفر، چای بنوشید. چای حاوی 10 درصد تانن است. از این رو یك داروی طبیعی درمان اسهال به شمار میرود. از آنجایی كه افراد معمولاً در مسافرتها به دلیل شرایط جوی به اسهال مبتلا میشوند، استفاده از چای خشك برای رفع آن مؤثر است. برای این منظور میتوان روزانه حدود 1 قاشق سوپخوری از آن را در چند نوبت مصرف نمود.
یبـــوســـت در سفر
گیاه «سنا» دارای خواص ضدیبوست میباشد. میزان مصرف روزانه برگ سنا برای افراد بزرگسال، بین نیم تا یك گرم است كه میتوان بر روی آن حدود یك استكان آب ریخته و حدود ده دقیقه جوشاند. سپس صاف كرده و میل نمود. بهترین زمان مصرف شب هنگام است. گرچه میتوان این محلول تلخ را با نبات یا عسل شیرین كرد ولی تلخی آن كاملا از بین نمیرود. در مصرف سنا نباید زیادهروی كرد چرا كه ممكن است باعث اسهال شدید گردد. همچنین نباید از سنا به طور ممتد و طولانی استفاده كرد چون باعث تنبلی روده میگردد. بهتر است پس از مصرف به مدت دو هفته، یك یا دو هفته مصرف آن را قطع نماییم. نكته قابل توصیه دیگر اینكه؛ سنا در افراد كمتر از ده سال مصرف نشود.
با توجه به اینكه در سالهای اخیر برای رفع یبوست از سنا به طور وسیع در جهان استفاده میشود، صنایع داروسازی قرص آن را تهیه نمودهاند و این محصول به شكل قرص در ایران در حال تهیه و در داروخانهها موجود میباشد. قرص سنا را میتوان بین 2-1 عدد در روز مصرف كرد كه از نظر مزه شبیه به جوشانده این گیاه نیست.
همچنین در صورت بروز یبوست، مصرف گیاه اسفرزه نیز مفید است. دانههای اسفرزه دارای 10 درصد موسیلاژ است كه در اثر هیدرولیز تولید دگزیلوزان، آرابینوز، دگالاكتوز و دگالاكتورونیك اسید میكند. دانههای اسفرزه را در آب قرار دهید تا پوسته خارجی آن متورم شده و یك لایه موسیلاژی در اطراف هسته ایجاد كند. مصرف 1 قاشق چایخوری تخم اسفرزه كه 3 بار در روز خورده شود و هر بار2 لیوان آب ولرم با آن نوشیده شود، بسیار ملین است.
سرماخوردگی در سفر
در مواقع سرماخوردگی، ترنجبین را میتوان به آب گرم اضافه كرد و پاها را در آن قرار داد. در مواقع دنداندرد هم آن را بجوید و موقع گلودرد آن را غرغره كنید. همچنین برای درمان سرماخوردگی در مسافرت میتوانید آن را با آب گرم، لیمو و عسل مخلوط نموده، میل كنید. میزان مصرف آن تا 3 گرم در روز بلامانع است (2 گرم آن یكجا مصرف شود. همچنین میتوان در دفعات متعدد، سه نوبت 1 گرمی از آن استفاده نمود). مصرف آن در افراد باردار و شیرده باید با احتیاط باشد.
گزیدگی حشرات در سفر
برای دفع حشرات در سفر پمادهای مختلفی در بازار موجود است، اما اگر بخواهید میتوانید مقداری جوشانده تنباكو را بر روی پوست (دست و پاها) بمالید. با این كار حشرات به شما نزدیك نمیشوند. در صورت گزش حشرات، پیاز را قطعهقطعه كنید و بر روی محل گزش قرار دهید تا فوراً بهبود یابد. همچنین از بارهنگ یا بادرنجبویه نیز میتوانید برای گزیدگی حشرات استفاده كنید.
اگر رژیم كاهش وزن دارید، در میهمانیهای نوروزی مراقب باشید
افرادی که تحت رژیم کاهش وزن هستند مراقب باشند که «هر چه رشته بودند، پنبه نکنند!» برخلاف کاهش وزن که غالباً زمان بر است و نیازمند دقت در رفتارهای تغذیهای، افزایش وزن معمولاً با بیاحتیاطیهای ناآگاهانه و گاه آگاهانه در غذاخوردن به تندی رخ میدهد. شما میتوانید با رعایت جانب اعتدال هم از ایام نوروز و دید و بازدید لذت ببرید و هم مراقب سلامت خود باشید. کافی است از مشاور تغذیه خود راهنمایی بخواهید.
اگر در ایام نوروز علیرغم مراعات مقدار مصرف غذا در وعدههای اصلی، باز هم دچار افزایش وزن شدید، بیتردید در مصرف تنقلات زیادهروی کردهاید! بسیاری از افراد که نگران افزایش وزن خود هستند و در وعدههای اصلی با کاستن از مصرف «برنج» (که آن را عامل اصلی افزایش وزن و فربهی میدانند!) به خیال خود به نوعی مراقب غذای خود هستند ولی در عوض در مصرف ته دیگ با مقادیر متنابهی آب خورش مضایقهای ندارند و غالباً در فواصل بین وعدههای اصلی نیز دچار «ریزهخواری» و «ناخنک زدن» میشوند. بدین ترتیب هم در وعدههای اصلی و هم در بین وعدهها کالری بیشتری را وارد بدن خود میکنند.
اول میوهها، بعد مغز دانهها و در آخر شیرینیها!
در میهمانیها بهترین گزینهها از آنچه به شما تعارف میشود به ترتیب میوهها، مغز دانهها و سرانجام در پایینترین رتبه شیرینیها است. به یاد داشته باشید که میوهها هم انرژی دارند و در صورتی که بیش از نیاز مصرف شوند، انرژی اضافه آنها میتواند به شکل توده چربی در بدن انباشت شود. حتی خیار که غالباً به عنوان یک ماده غذایی بیکالری شناخته میشود، اندکی انرژی (هر 100 گرم خیار با پوست 15 کالری) دارد. از سویی دیگر انرژی موجود در «یک مشت» مغز بادام تقریباً با انرژی موجود در «پنج مشت» برنج پخته برابر و شاید هم اندکی بیشتر است! بنابراین، حتی در مصرف این غذاهای سالم یعنی میوهها و مغز دانهها نیز جانب اعتدال را رعایت کنید.
در میهمانیها، همه آنچه را كه برداشتهاید نخورید
از آنچه به شما تعارف میشود، بردارید ولی همه آنچه را که برداشتهاید نخورید! اگر میخواهید در تعطیلات عید دچار افزایش وزن نشوید و در عین حال از خیل تعارفهای میهماندار در امان باشید، با برداشتن میوه، یکی دو عدد شیرینی و اندکی آجیل نگذارید باب تعارفات معمول و پافشاری میهماندار به خوردن آنچه روی میز پذیرایی است، باز شود. در عوض در طی گفتگو و لذت بردن از دید و بازدید با نوشیدن چای، اندکی میوه و مختصری آجیل گذر اوقات را برای خود لذت بخشتر کنید. مطمئن باشید که آنچه برداشته ولی دست نخورده باقی گذاشتهاید، به هیچ روی دور ریخته نمیشود!
اگر در یک روز دید و بازدیدهای مکرر دارید، در هر میهمانی تنها یکی دو نوع از خوردنیها را با رعایت اعتدال میل کنید.
اصول صحیح پذیرایی میان وعدهها
از میوه تازه یا سالاد میوه به جای شربت و بستنی استفاده كنید.
از كشمش، خرما و یا توت خشک به جای قند یا شكلات در کنار چای استفاده کنید.
علاوه بر چای سیاه کمرنگ میتوانید با چای سبز به پذیرایی خود تنوعی سلامتی بخش بدهید.
در صورت سرو آجیل از انواع بینمک استفاده کنید.
جهت ایجاد تنوع در ذائقه و به عنوان جایگزینی برای انواع تنقلات شیرین ناسالم و شیرینیجات، مصرف میوههای خشک مانعی ندارد.
نکاتی در هنگام خرید میوه
در هنگام تهیه میوه بهتر است انواع تازهتر و فاقد هر نوع لهشدگی یا لکههای نشانگر رسیدگی زیاده از حد را انتخاب کنید. دقت داشته باشید که میوهها دو نوع هستند. برخی انواع میوهها باید در زمان جدا شدن از درخت به طور کامل رسیده باشند و در طی دوره نگهداری فرآیندهای مربوط به رسیدگی در این میوهها متوقف میشود (میوههای غیرکلایماکتریک). در حالیکه برخی دیگر از میوهها را میتوان در شرایطی که هنوز نرسیدهاند، از ساقه درخت جدا نمود و در طی دوره نگهداری فرآیندهای رسیدن در این میوهها قابل انجام بوده و میوه به حد کامل رسیدگی خود میرسد (میوههای کلایماکتریک). گیلاس، خیار، انگور، پرتقال و آناناس مهمترین میوههای غیرکلایماکتریک و سیب، موز، هلو و گلابی مهمترین میوههای کلایماکتریک هستند، بنابراین شما میتوانید میوههای کلایماکتریک را در حالیکه هنوز رسیده کامل نیستند، خریداری کنید و با تنظیم عواملی نظیر دمای محیط، فرآیندهای رسیدگی آنها را در طی مدت نگهداری تنظیم نمایید.
نکاتی در مورد نگهداری میوهها
از مهمترین تغییرات نامطلوب که با کاهش کیفیت میوه همراه است، میتوان به قهوهای شدن، از بین رفتن و کاهش ویتامین C بر اثر فرآیند اکسیداسیون و تغییرات در رنگ، طعم، عطر و بافت میوه اشاره کرد.
فراموش نکنید که صدمات مکانیکی، تغییرات شدید درجه حرارت، برخی مواد شیمیایی و عوامل بیولوژیکی باعث تسریع روند فساد و خراب شدن میوه میشوند، به عنوان مثال دود وسایل نقلیه در مقادیر زیاد موجب بروز علائم سوختگی در بافت گیاهی میشود.
کاهش درجه حرارت، موجب کاهش سرعت اغلب تغییرات نامطلوب در میوه شده و فساد را به تاخیر میاندازد. از طرف دیگر، باید در بهکارگیری فرآیند سرد کردن و نگهداری میوهها در محیط سرما دقت کرد تا از سرمازدگی میوه جلوگیری شود.
نكاتی برای خرید و نگهداری آجیلها
مغز دانهها در همه فصلها یافت میشوند. هنگام خرید آجیلها دقت كنید که این فرآوردهها فاقد شکاف، ترکخوردگی و کپکزدگی باشند. بهتر است این فرآوردهها را از بین اقلام تازهتر تهیه کنید. نگهداری طولانی مدت و ماندگی در آجیلها موجب چروکیدگی سطحی و کاهش کیفیت مغزدانهها خواهد شد.
آجیلها را میتوان در یک مکان سرد و خشک برای مدت چند ماه نگهداری کرد، البته در طی این مدت باید بسته آجیلها به طور دورهای برای جستجوی علائم فساد ناشی از آلودگی به کپک و یا آفات، کنترل شود. البته بهتر است برای نگهداری آجیلها در مدت طولانیتر از یخچال و یا فریزر استفاده شود.
در خرید سمنو دقت كنید
از جمله موادی كه برای سفره هفت سین تهیه میشود، سمنو است كه درعین خوشمزه بودن، ارزش تغذیهای نسبی قابل توجهی نیز دارد و در تهیه آن از جوانه و آرد گندم استفاده میشود كه با پخت آرام به ماده غذایی خوشمزهای تبدیل میگردد. برای خرید، بهتر است توجه شود كه سمنو مانده نباشد. متاسفانه از روی ظاهر سمنوی خریداری شده به راحتی نمیتوان در مورد تازگی آن قضاوت نمود؛ به ویژه آنكه معدودی از دست فروشان ممكن است سمنوی زمانمندی را عرضه كنند كه برای جلوگیری از خشك شدن سمنوی اطراف ظرف، گاه گاه آن را هم زده و به فروش برسانند، بنابراین اگر فرصت طبخ این غذای سالم و خوشمزه را ندارید و مایل به خرید آن هستید، از سلامت و بهداشتی بودن آن اطمینان حاصل نموده و سپس به خرید آن اقدام نمایید.
برای جلوگیری از تحلیل عضلات طی ایام نوروز چه باید کرد؟
اگرچه تغذیه نقشی غیرقابل انکار در رشد توده عضلانی دارد، اما فعالیتهای ورزشی هدفمند، بهترین و مهمترین عامل رشد عضلات هستند. بر این اساس طبق الگویی که اغلب متخصصین طب ورزشی توصیه می کنند، تلاش کنید هر هفته، حداقل دو روز را به فعالیت ورزشی اختصاص دهید تا از تحلیل عضلات جلوگیری شود. این برنامه تمرینات بهتر است تا حد امکان مطابق با شرایط تمرینی اصلی رشته ورزشی شما باشد.
در مورد نقش مواد غذایی در تحلیل عضلات، باید متذكر شد كه تركیبات اصلی كه نقشی از آنها در پیشگیری و یا كنترل تحلیل عضلانی ذكر شده است، اغلب از گروه تركیبات ازته و مواد پروتئینی هستند. به عنوان مثال میتوان در چنین شرایطی مصرف مقادیر كافی پروتئین را در نظر داشت، اما نباید فراموش كرد كه مهمترین اصل (پس از فعالیت بدنی) در پیشگیری از تحلیل عضلات، تامین نیاز به انرژی میباشد.
در واقع زمانی كه بدن شما میزان انرژی مورد نیاز خود را دریافت نكند، به ناچار از تركیبات موجود و ذخیره شده در بدن برای تامین انرژی استفاده خواهد كرد كه توده عضلانی بخش مهمی از آن را تشكیل میدهد، بنابراین از دریافت انرژی به میزان نیاز خود اطمینان یافته و از مصرف تركیبات كربوهیدراتی هم غفلت نكنید.
بر اساس شواهد موجود مواد غذایی كربوهیدراتی (نشاستهایها) دارای اثری مهار كننده در مصرف پروتئینها میباشند، البته نباید فراموش كرد كه مصرف كربوهیدرات با افزایش ذخایر گلیكوژنی، طراوت و شادابی بیشتری به توده عضلانی شما خواهد داد. بهتر است تلاش كنید تا كربوهیدرات مورد نیاز خود را از منابع طبیعی آن كه برای یك ورزشكار مناسب و مطلوب است، نظیر غلات كامل، انواع ماكارونی و پاستا و آبمیوههای طبیعی تامین كنید.
جلوی هله هوله خوری كودك خود را بگیرید
همان طور كه بزرگترها نباید هله هوله بخورند، بچهها هم از این قاعده مستثنی نیستند. در افراد بزرگسال معمولاً پیشنهاد میشود به دلیل جلوگیری از افزایش وزن از خوردن هله هوله امتناع كنند، اما گاهی این باور اشتباه در برخی پدران و مادران وجود دارد كه از آنجا كه مصرف هله هولهها با افزایش وزن در ارتباط است پس شاید مصرف این گونه مواد غذایی برای كودكان كم وزن مفید باشد. اما باید به یاد داشته باشید كه هرزهخوری میتواند جلوی اشتهای كودك را بگیرد، بنابراین از دادن خوراكیهای هله هوله در بین وعدههای غذایی به كودك خود خودداری كنید.
به خصوص نباید برای تشویق كردن، آرام كردن یا دلداری دادن كودكان از خوراكیهای كمارزش استفاده كنید. معده كودكان حجم كمی دارد و پر شدن آن با غذاهای كم ارزش باعث میشود اشتهای آنها به غذای اصلی كاسته شود و در نتیجه مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نكنند. به عبارت سادهتر، میتوان گفت شكم كودك شما ممكن است با دریافت هله هوله سیر شود، اما سلولهای بدن كودك مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نكرده و گرسنگی سلولی وجود خواهد داشت. از آنجا كه رشد كودك روند سریعی دارد ادامه یافتن این موضوع میتواند زمینهساز سوء تغذیه كودك باشد.
حتما صبحانه میل کنید
دیر برخاستن از خواب بدترین شیوه استفاده از تعطیلات است، وقتی دیر از خواب بیدار میشوید غالبا صبحانه نمیخورید و یا صبحانه صحیحی میل نمیكنید. برای صبحانه صحیح یک راهنمای ساده به شما معرفی میکنیم:
سعی کنید تنوع رنگهای سفید، سبز و قرمز را از مواد غذایی طبیعی در انتخاب صبحانه خود در نظر بگیرید. رنگهای مختلف نشان دهنده ویتامینها، مواد معدنی، فیتوکمیکالها و فیبر میباشند. وقتی شما فیبر و میوه را در صبحانه خود میگنجانید، به افزایش تدریجی قند خون کمک میکنید. در انتخاب صبحانه از لبنیات كمچربی استفاده کنید، نان سبوسدار استفاده نمایید و اگر دسترسی به نان سبوسدار ندارید، برای خود غلات صبحانه خانگی با کمی گندم و جو پخته شده همراه با شیر و چند عدد کشمش و گردو تهیه کنید. سبزی خوردن، خیار،گوجه فرنگی و یک عدد میوه حتما سر سفره صبحانه خود بگذارید.
صبحانه شما نیز باید تنوع داشته باشد، بنابراین از حلیم بدون روغن، عدسی، تخم مرغ با سبزیجات و عسل در روزهای مختلف استفاده کنید. چند قاشق سمنو نیز میتواند هر از چند گاهی سهم خوبی از صبحانه شما باشد. پس اگر عادت به صبحانه خوردن نداشتید، تنبلی را کنار بگذارید و از فرصت تعطیلات برای ایجاد عادت صبحانه خوردن استفاده کنید و اگر این عادت را داشتید، نگذارید تنبلی و خواب بیش از حد در تعطیلات این عادت را از شما جدا کند.
ارزیابی کیفی و کمی تغذیه در پایان روز
یکی از روشهایی که به شما در تداوم برنامه غذایی صحیح در تمام ایام کمک میکند، محاسبه و ارزیابی نحوه غذا خوردن خود در پایان شب است. البته منظور این نیست که قلم و کاغذ و ماشین حساب بردارید و انرژی دریافتی را محاسبه نمایید، اما سعی کنید نحوه و ترکیب غذا خوردن خود را با هرم غذایی که با آن آشنایی دارید و نکات تغذیهای اشاره شده، مقایسه کنید. فایده این کار این است که اگر یک روز ناپرهیزی کرده باشید، به خود هشدار میدهید که طی روزهای آتی دقت بیشتری در انتخابهای خود داشته باشید و برای انتخابهای غذایی و ورزش روزهای آینده خود کمی تفکر و برنامهریزی مناسب کنید.