برلیانت بزرگمهر؛ مشاور تغذیه و رژیم‌درمانی
مسافرت با وجود تنوع و لذتی كه در بردارد، در زندگی انسان تغییراتی ایجاد می‌كند كه این تغییرات چنانچه به درستی برنامه‌ریزی نشده باشند ممكن است زیان‌هائی برای سلامت انسان در بر داشته باشند.
در این مقاله تغییراتی كه مسافرت در زندگی و تغذیه‌ی انسان ایجاد می‌نماید و اثراتی كه این تغییرات بر سلامت شخص به جا می‌گذارد را مرور می‌كنیم.
مصرف غذا در رستوران‌ها موجب محرومیت افراد از غذاهای سالم و مطمئن خانگی می‌شود.
معمولا در تهیه‌ی غذاهای رستوران‌ها چون در حد وسیع و برای جمعیت زیادی تهیه می‌شوند، نكات تغذیه‌ای و احتمالا بهداشتی به طور كامل رعایت نمی‌شود.
بنابراین چنانچه در ایام نوروز در رستوران غذا صرف می‌كنید باید در انتخاب رستوران دقت كنید و مكان‌هایی را برای غذا خوردن انتخاب كنید كه قابل اعتماد باشند.
پرخوری، بدخوری و ریزه‌خواری از مشكلات دیگری است كه در مسافرت‌های نوروزی گریبانگیر اشخاص می‌شود. بسیاری از افراد تصور می‌كنند كه شاد زیستن و لذت بردن از اوقات زندگی مترادف با پرخوری و زیاده‌روی در مصرف مواد غذائی است.
اما انباشتن دستگاه گوارش از غذا یا تنقلات و نیز ریزه‌خواری و مكرر غذا خوردن، موجب احساس سنگینی و پری در دستگاه گوارش شده و نفخ، ترش كردن، اسهال و اختلالات گوارشی ایجاد خواهد كرد.
همچنین پرخوری، بدخوری و ریزه‌خواری موجب افزایش چربی‌های نامطلوب خون مانند كلسترول تام، LDL ،VLDL و تری گلیسیرید می‌شود كه عوارض قلبی- عروقی را در پی خواهد داشت.
در مسافرت‌های نوروزی ممكن است مصرف فرآورده‌های شیری به خصوص شیر كاهش یابد. این امر نیز به سلامت افراد به خصوص كودكان، نوجوانان، خانم‌های باردار، مادران شیرده و سالمندان لطمه خواهد زد.
یكی از بزرگ‌ترین اشكالاتی كه در مسافرت‌های نوروزی برای بیشتر افراد پیش می‌آید، كمبود تحرك، ورزش و پیاده‌روی است.
كمبود تحرك و استفاده مداوم از اتومبیل به هیچ‌عنوان مفید نیست و می‌تواند عوارض و اختلالات زیادی را از جمله افزایش وزن، یبوست، اختلال در رشد كودكان و نوجوانان، پوكی استخوان در سالمندان، احساس رخوت، خستگی، كوفتگی و سستی در پی داشته باشد.
در سفرهای نوروزی ممكن است دسترسی به سبزی و سالاد چندان آسان نباشد. بهتر است در سفرهای نوروزی، سبزی خوردن و سبزی‌های سالادی را شخصا خریداری و شست‌و شو داده، تمیز و ضدعفونی نمائید تا از ارزش تغذیه‌ای آن استفاده كرده و ضمنا از عوارض ناشی از آلودگی‌های میكروبی و انگلی سبزی‌های آلوده در امان باشید.
عارضه‌ی مهمی كه معمولا در مسافرت‌ها گریبانگیر افراد شده و بیشتر اشخاص از آن شكایت دارند یبوست است كه علل اصلی بروز آن عبارت است از: كمبود تحرك، عدم استفاده از سبزی و سالاد و سایر مواد حاوی فیبر غذائی، كمبود مصرف آب آشامیدنی و ...
برای آن‌كه در طول سفرهای نوروزی، از روحیه‌ای شاد و آرام برخوردار باشید و از تعطیلات خود احساس رضایت كرده و لذت ببرید لازم است در برنامه‌ی غذائی خود تجدیدنظر كرده و از موادی كه در فعالیت سلول‌های عصبی و سلامت سیستم عصبی نقش دارند به مقدار بیشتری استفاده نمائید.
سبزی‌های تازه، فرآورده‌های شیری، انواع میوه‌ها، غلات سبوسدار، حبوبات، گوشت، مرغ و ماهی از منابع غنی ویتامین‌های گروه B هستند و در حفظ سلامت اعصاب نقش مهمی به عهده دارند.
البته در مصرف گوشت قرمز به علت دارا بودن كلسترول زیاد نباید زیاده‌روی شود. مواد حاوی ویتامین C از قبیل مركبات، كیوی، گوجه‌فرنگی و سبزی‌های تازه نیز در سلامت سیستم عصبی و احساس شادابی و نشاط نقش مهمی دارند.
توجه داشته باشید كه هرگز بدون مصرف صبحانه روز خود را شروع نكنید زیرا نخوردن صبحانه یكی از عوامل مهم افت قند خون است كه موجب بروز عوارض عصبی از قبیل بی‌حوصلگی، افسردگی، عصبانیت، پرخاشگری و غیره می‌شود. از بی‌خوابی و شب بیداری‌های طولانی نیز پرهیز نمائید.
با تنظیم برنامه‌ی غذائی منظم و صحیح و پیروی از عواملی كه در حفظ سلامت انسان مؤثر است می‌توانید سفرهای نوروزی شاد و پرباری داشته و از تعطیلات خود لذت ببرید.
