دكتر احمدرضا درستی
گاهی از اوقات، درد نوعی واکنش در مقابل تورم قسمتی از بدن است که در اثر نوعی آسیبدیدگی به وجود آمده است. تورم یک فرایند طبیعی است. واکنشهای کوتاه تورمی (که معمولا در اثر نوعی ضربه یا پیچخوردگی ایجاد میشوند)، ممکن است دردناک باشند؛ اما در عین حال بسیار مفید نیز هستند.
اگر این واکنشها از طریق سیستم ایمنی صورت نگیرند، نشانه خوبی نیستند؛ زیرا واکنش سیستم ایمنی نشان میدهد که آن نقطه آسیب دیده رو به بهبود بوده و در عین حال راه نفوذ عفونتها نیز بسته است، اما ورمهای مفصلی مزمن (مانند آرتروز روماتيسمی)، نشاندهنده نوعی بیماری و اختلال در سلامت و رشد ماهیچهها است.
درست است که داروها در کاهش این ورم موثر هستند، اما مواد غذایی که شما مصرف میکنید نیز بیتاثیر نیستند. در ادامه، مواد غذایی را به شما معرفی میکنیم که میتوانند مایه آرامش شما را فراهم کنند.
ماهی سالمون
احتمالا همه شما تا کنون دانستهاید که اسیدهای چرب امگا3 موجود در ماهی سالمون برای قلب مفیدند، زیرا ضدالتهاب هستند، اما این اسیدها در سایر نقاط بدن نیز فعالیت میکنند و اگر التهابی در سایر مناطق بدن وجود داشته باشد، این اسیدها با آن مبارزه میکنند و در نتیجه درد را کاهش میدهند.
نتایج یکی از تحقیقات در این زمینه نشان میدهد که اسیدهای چرب امگا 3 حساسیت مفاصل را در بیماران مبتلا به آرتروز روماتیسمی، کاهش داده و تولید عناصر تورمزا را کنترل میکنند. امگا 3 موجود در ماهیهای سالمون، کولی، قزلآلا و ساردین با تولید آنزیمهای ضد درد باعث کاهش درد میشود.
به اين اسيدهای امگا3، اسیدهای چرب ضروری میگویند؛ زیرا وجود آنها برای سلامت بدن لازم است، البته بدن ما خود به خود این اسیدها را تولید نمیکند؛ به همین دلیل ما باید این مواد را از طریق تغذیه دریافت و تامین کنیم.
امگا 3 را از طریق موادی همچون بذرکتان و گردو نیز میتوان کسب کرد، اما امگا 3 که از این راه کسب میشود، باید ابتدا به اسید تبدیل و بعد جذب شود؛ اما امگا 3 بدست آمده از طریق ماهیهای آب سرد، خیلی راحتتر جذب میشود؛ زیرا لازم نيست که این فرایند تبدیلی صورت بگیرد.
توصیه میشود 2 وعده ماهی برای سلامت هر چه بیشتر قلب در هفته مصرف شود. با پیروی از این توصیهها، میتوانید هر چه بیشتر از خواص ضد التهابی این ماهیها بهرهمند شوید.
روغن زیتون
یکی از مواد غذایی ضد التهاب و کاهش دهنده درد روغن زیتون است. روغن زیتون میتواند تاثیرات بلند مدت در کاهش درد و التهاب داشته باشد. عملکرد ترکیباتی که در روغن زیتون وجود دارد، مشابه عملکرد ترکیبات موجود در برخی از مسکنها است.
بسیاری از داروهایی که امروزه برای کاهش درد استفاده میشوند، در واقع برگرفته از مواد موجود در طبیعت هستند. برای مثال تاثیر آسپرین، همانند خاصیت پوست درخت بید است که از قرنها پیش مورد توجه بوده است، اما افرادی که به تاثیرات داروی آسپرین نیاز دارند، حاضر نیستند به جای مصرف این دارو، چوب درخت بید را بجوند.
محققان مدعی هستند که مصرف طولانی مدت روغن زیتون در کاهش درد میتواند تاثیری همچون داروهای شیمیایی داشته باشد با این تفاوت که مصرف روغن زیتون عوارض جانبی (مانند بیماریهای کلیوی) ندارد، اما نکتهای که باید به آن توجه داشته باشید این است که روغن زیتون باید با کیفیت بوده و به صورت خام (پخته نشده) مصرف شود.
سرمایهگذاری بر روغن زیتون با کیفیت، بسیار مهم و با ارزش است. هر چه روغن پر رنگتر بوده و بوی آن بیشتر باشد، خاصیت آن بیشتر است.
زنجبیل
درحالیکه قرنها است از زنجبیل برای درمان انواع بیماریها مانند سرماخوردگی و دلدرد استفاده میشود، تحقیقات اخیر نشان میدهند که مصرف این ماده پس از ورزش کردن، میتواند درد مفاصل و ماهیچهها را تا 25 درصد کاهش دهد.
برخی محققان معتقدند زنجبیل میتواند در کاهش درد ماهیچهها پس از ورزش، همانند برخی مسکنها و ضد التهابها مانند آسپرین و پروفن عمل کند. زنجبیل التهاب بیماران مبتلا به آرتروز را نیز کاهش میدهد. میتوانید زنجبیل را رنده کرده و به غذای خود اضافه کنید یا میتوانید تکههای آن را در آب جوش ریخته و 10 دقیقه صبر کنید و سپس با کمی عسل میل نماييد.
گیلاس
گیلاس یا هر نوع میوه قرمز، بنفش و آبی رنگ دیگر مانند شاهتوت، توت فرنگی و انگور قرمز، میتواند به دلیل دارا بودن ماده ای به نام آنتوسیانین (که دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضد التهابی است)، در کاهش درد موثر باشد.
گیلاس با التهابات ناشی از آرتروز، بیماری قلبی و سرطان مبارزه میکند. آنتوسیانینها در التیام بخشیدن به درد از طریق از بین بردن رادیکالهای آزاد مربوط به التهاب و سد کردن راه آنزیمهای مولد التهاب بافتی، بسیار موثرند. رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که به سلولهای بدن آسیب میرسانند. آنتوسیانینها اثر این مولکولها را خنثی کرده و از آسیب رسیدن به سلولها جلوگیری میکنند.
برخی از رادیکالهای آزاد در بدن ما از طریق فعالیتهای مربوط به سوخت و ساز ایجاد میشوند. از جمله منابع دیگر رادیکالهای آزاد میتوان به سیگار، دود، اشعه خورشید و آلودگی هوا اشاره کرد. آنتی اکسیدانهایی كه با مصرف میوهها و سبزیجات وارد بدن ما میشوند میتوانند با این رادیکالها مبارزه کنند.
برای شروع، میتوانید گیلاس تازه یا منجمد را به برنامه غذایی خود اضافه کنید یا اینکه از گیلاس خشک استفاده کنید.