تحريريه سلامت
دانستن اينكه چه نوع نوشيدني سالمتر است، كار سختي است. اين روزها انواع و اقسام نوشيدنيها با طعمدهندههاي طبيعي يا مصنوعي، با ويتامين يا بدون ويتامين در بستهبنديهاي مختلف عرضه ميشوند؛ حتي آبها نيز با طعمهاي مختلفي فروخته ميشوند. اما انتخاب سالم، يعني انتخاب كمترين كالري به همراه طبيعيترين اجزاي تشكيلدهنده و كمترين مواد افزودني، و براي آنكه بدانيد هر فرد به چقدر مايعات در طول روز نياز دارد و پاسخ بسياري سوالات ديگر در اين زمينه را دريابيد، مقاله زير را بخوانيد:
لازم نيست كه حتماً هر روز هشت ليوان آب بنوشيد.
هيچ قانون ثابتي مبني بر نوشيدن روزانه هشت ليوان آب وجود ندارد. متخصصان تغذيه و پزشكان ميگويند خانمها بايد هر روز 5/11 فنجان و آقايان 5/15 فنجان آب بنوشند؛ اما 20 درصد از اين مقادير از طريق غذاها تأمين ميشود؛ پس اگر هر روز حدود 9 فنجان آب بنوشيد، كافي است اما نبايد زياد خود را درگير اين اندازهها كنيد. بعضي از روزها برحسب ميزان فعاليتي كه در طول روز داشتهايد، نياز به آب بيشتري داريد؛ در ضمن نوع تغذيه، وضعيت آب و هوايي و برخي عوامل ديگر در ميزان مايعات دريافتي افراد تأثير ميگذارند.
نوشيدن قهوه و يا هر نوع نوشيدني كافئيندار ديگر باعث از بين رفتن آب بدن نميشود.
طي چند سال اخير، دانشمندان تحقيقاتي را در زمينه كافئين و تأثيرات آن انجام دادهاند كه نشان ميدهد كافئين ارتباطي با تشديد ادرار ندارد و به همان اندازه آب ادرارآور است. بنابراين كافئين باعث كاهش مايعات بدن از طريق ادرار نميشود؛ يعني هشت ليوان نوشيدني كافئيندار به اندازه هشت ليوان مايعات ديگر، بدن را مرطوب ميكند.
آب به تنهايي باعث كاهش وزن نميشود.
به تمام افرادي كه به اشتباه فكر ميكنند با نوشيدن آب زياد ميتوانند وزن كم كنند و لاغر شوند، بايد گفت كه تا به حال هيچ مدرك و دليل علمي مبني بر ارتباط ميان نوشيدن آب و احساس سيري ارائه نشده است. متخصصان تغذيه ميگويند آب تنها زماني در كاهش وزن مؤثر است كه بخشي از يك غذاي پر حجم، سبزيجات و سوپ باشد. مثلاً خانمهايي كه به جاي خوردن غذاهاي پر كالري، سبزيجاتي مثل براكلي ميخورند، با مصرف كمتر كالريها، كاهش وزن پيدا ميكنند. غذاهاي پر آب هميشه زياد به نظر ميرسند؛
به طوري كه ذهن فريب ميخورد. گاهي اوقات برخي افراد گرسنگي را با تشنگي اشتباه ميگيرند و به جاي نوشيدن آب، غذا ميخورند و به همين دليل بيشتر چاق ميشوند. برعكس، افرادي كه با احساس گرسنگي به سراغ نوشيدن آب ميروند، به دليل دريافت كالري بسيار كمتر لاغر ميشوند. نوشيدن يك نوشيدني بدون كالري به شما كمك ميكند تا به غذا حمله نبريد و با اشتهاي بسيار زياد غذا نخوريد و از همين راه ميزان غذاي دريافتي شما كنترل ميشود.
منتظر نمايند تا بعد از احساس تشنگي آب بنوشيد.
مكانيزم تشنگي معمولاً وقتي كه بدن 2-1 درصد دچار كمآبي ميشود، شروع شده و نشانه آن كاهش تعرق بدن است. بدن ما هميشه مقدار مشخصي سديم در خون حفظ ميكند. در مورد مايعات نيز همينگونه است. وقتي اين تعادل به هم ميخورد، حسگرهاي تشنگي در مغز پيغام هشدار ميدهد كه زمان نوشيدن مايعات است و بايد هر چه زودتر اين نياز برطرف شود. كمآبي واقعي با از دست رفتن 2 درصد از وزن بدن رخ ميدهد؛ اما با ديدن علائمي مثل سردرد، حالت تهوع و احساس سرگيجه، پيش از اين حالت، ميتوانيد اقدام به رفع آن كنيد. بنابراين در طول روز بهطور مداوم و پياپي آب بنوشيد (به جاي اينكه سه ليوان آب را يكجا بنوشيد و تا چند ساعت ديگر آب ننوشيد.
آيا ميتوانيد هر چقدر كه دلتان ميخواهد آب بنوشيد؟
نوشيدن آب اگر بسيار سريعتر از عملكرد كليهها صورت بگيرد، باعث بر هم خوردن تعادل الكتروليتها در خون، همچنين تورم مغز، حملات ناگهاني و كما ميشود. در سال 2007 يك زن كاليفرنيايي، در اثر نوشيدن 2 گالون آب در عرض سه ساعت بدون ادرار كردن، جان خود را از دست داد. البته نوشيدن مقدار بسيار زياد آب نيز علائم هشداردهنده و خطراتي به دنبال دارد؛ اما اگر ميخواهيد با نوشيدن آب فراوان دچار مشكل نشويد، بهتر است هيچگاه حجم زيادي از آب را به يكباره ننوشيد و آن مقدار را به طور متناسب در چند نوبت بنوشيد تا در عملكرد كليهها نيز اختلالي ايجاد نشود.
هر زمان كه ورزش ميكنيد نياز به نوشيدني ورزشي نداريد.
نوشيدنيهاي ورزشي براي زماني كه ورزشهاي سخت و سنگين به مدت يك ساعت يا بيشتر انجام دادهايد و يا تعرق بسيار زيادي كردهايد، توصيه ميشود؛ ولي در يك ورزش ساده، مثل يك پيادهروي 30 دقيقهاي، حدود 170 كالري ميسوزانيد.
حال آنكه دو فنجان نوشيدني انرژيزا حاوي 100 كالري است و به همين راحتي، بخش زيادي از كالري را كه سوزاندهايد، هدر ميدهيد. بنابراين هر ورزشي نياز به استفاده از نوشيدنيهاي انرژيزا ندارد.
نوشيدن آب خنك به هيچوجه بهتر از نوشيدن آب گرم نيست.
يكي ديگر از تصورات اشتباه در مورد كاهش وزن اين است كه بدن با دريافت آب خنك بيشتر فعاليت ميكند و متابوليسم آن تسريع ميشود؛ اما هيچ نوع دليل علمي براي اثبات اين گفته وجود ندارد. تغيير مكانيزم بدن با نوشيدن آب سرد و گرم بسيار جزئي و كوچك است؛ اما اگر طعم آب سرد را ترجيح ميدهيد، بهتر است كه به آب كمي يخ اضافه كنيد. براي افزايش سرعت متابوليزم بدن ورزش كردن ايده بسيار بهتري است.
در يك روز معمولي، به طور متوسط بدن ما حجم نسبتاً زيادي آب را از دست ميدهد. تا از اينراه سموم را دفع كند. در هر صورت همه ما بايد هر روز بيشتر از مقدار آبي كه از دست ميدهيم، آب بنوشيم و اين مقدار بستگي به سن و سال، مقدار فعاليت روزانه و متابوليسم داخلي بدن دارد. به طور روزانه سه ليتر آب يا ساير مايعات مقدار مناسبي است.
سعي كنيد نوشيدنيهاي ديگر را جايگزين آب نكنيد. بهتر است هر روز سه ليتر آب بنوشيد. اما اكثر مردم بيشتر قهوه، چاي و نوشابه مينوشند تا آب.
مواد غذايي به دو بخش تقسيم ميشوند: مواد پر آب و مواد كم آب
غذاهاي كم آب مثل تخممرغ، ماهي، ماكاروني، دانهها، حبوبات، نان، سيبزميني، گوشت و پنير و ... و غذاهاي پر آب شامل ميوهها و سبزيجات ميباشند، اما در ميان ميوهها نيز ميوههاي كم آب و پر آب وجود دارند (ميوههاي پر آب مثل انگور و ميوههاي كم آب مثل موز). بيشتر مواد غذايي كه مردم آنها را مصرف ميكند؛ جزء غذاهاي كم آب هستند و به همين دليل بدن H2O مورد نياز خود را براي گوارش دريافت نميكند. بنابراين بايد در برنامه غذايي خود مايعات و آب بيشتري بگنجانيد. برخي از مشكلات و بيماريها در اثر كم آبي بدن ايجاد ميشوند؛ مثل يبوست و مشكلات گوارشي، برونشيت مزمن، آسم، بيماريهاي پوستي و ...
بهتر است هنگام غذا خوردن كمتر آب و مايعات ديگر بنوشيد؛ چرا كه باعث عدم گوارش غذا ميشود.
در ماههاي گرم سال نياز به نوشيدن آب بيشتر داريم. علاوه بر آن، نورخورشيد نيز باعث كم آبي پوست ميشود و براي مرطوب نگهداشتن و حفظ رطوبت بايد از كرم ضدآفتاب استفاده كرد.
نيم ساعت قبل و 5/2 ساعت بعد از خوردن غذا آب ننوشيد تا فرايند گوارش به خوبي انجام شود.
هر روز صبح بعد از بيدار شدن از خواب دو ليوان آب بنوشيد تا كم آبي بدن در طول شب جبران شود.