مواد غذايی پرخطر را بشناسيد
سبزیجات پر برگ
اگر چه سبزیجات پر برگ همچون اسفناج و كاهو و امثالهم دارای خواص تغذیهای بیشماری هستند، ولی در رتبه اول پر خطرترین مواد غذایی نیز جای دارند.
با توجه به یافتههای این سازمان، در بین سالهای 1990 تا 2009، 24 درصد از بیماریهای ناشی از مواد غذایی به دلیل مصرف این سبزیجات بوده است. سارا كلاین، كارشناس ایمنی مواد غذایی در مركز علوم منافع عمومی معتقد است كه این سبزیجات در مزارع بزرگی رشد و پرورش مییابند كه احتمال ابتلا به آلودگی اشرشیا وجود دارد. این آلودگیها میتواند از طریق كود حیوانات و یا آب آلوده به درون گیاه نیز نفوذ كند. دكتر سارا كلاین توصیه میكند كه به جای خرید سبزیهای بستهبندی شده و آماده خودتان شخصاً این سبزیجات را خریداری و آنها را به دقت تمیز و ضد عفونی كنید.
ماهیها و تنها
در مورد خطر ناشی از مقدار زیاد جیوه در ماهیها بهطور گستردهای در رسانهها تبلیغ میشود. اما به بیماریهای ناشی از مواد غذایی كمتر اشاره میشود؛ در حالی كه به گزارش CSPI ماهیها، سومین عامل بیماریهای ناشی از مواد غذایی هستند كه در سالهای 1990-2009، 2341 مورد از موارد گزارش شده را شامل می شده اند. آلودگی ماهیها مربوط به نوعی سم به نام «Scombrotoxin» است. در صورتی كه ماهی پس از صید طی مراحل حمل و نقل و یا فرآیند شدن در جای خنك نگهداری نشود، شرایط برای ایجاد این سم مهیا میگردد. دكتر شویل معتقد است كه حتی با پخت و پز ماهی در شرایط مناسب، این سم از بین نخواهد رفت. برای كاهش خطر، تنها راه، خرید صحیح است. ماهی را از مكانهای معتبر بخرید كه مطمئن هستید تازه بوده و در دمای 40 درجه و یا كمتر نگهداری شده است. ماهی تن خام ذخیره شده نیز قبل از پخت و پز باید در دمای پایین ومناسب نگهداری شود.
گوشت و مرغ
سالانه بین 20 تا 30 درصد از بیماریهای مربوط به مواد غذایی، ناشی از گوشت و مرغ است. به گزارش USDA، هنگام پخت گوشت و مرغ حتماً باید به دما توجه داشته باشید و از دماسنج استفاده كنید. برای پختن گوشت گاو، بره، گوساله و استیك دمای 160 درجه سانتیگراد، برای پختن گوشت مرغ و بوقلمون 165 درجه سانتیگراد و برای كبابی كردن گوشتها 160 درجه سانتیگراد كافی است.
تخممرغ
به گفته مركز علوم منافع عمومی (CSPI)، در بین سالهای 1990 تا 2009، از جمله علل بیماریهای ناشی از مواد غذایی، مصرف تخممرغ و عمدتاً به دلیل سالمونلا بوده است. تخممرغ به راحتی میتواند آلوده شود. اگر مرغ آلوده به بیماری باشد، در حالی كه هنوز تخممرغ داخل بدن مرغ است، میتواند آلوده شود و یا حتی آلودگی را میتوانند از محیط و لانه كسب كنند. برای اینكه از خودتان و به خصوص كودكان و یا افراد مسن محافظت كنید، همین الان سری به یخچال خود بزنید و از سلامت تخممرغهای داخل آن مطمئن شوید. شریل لاپتوویسكی، افسر امور مصرفكنندگان بینالمللی NSF (بهداشت عمومی و ایمنی) توجیه میكند كه تخممرغ را مانند سایر مواد غذایی در سبد خرید روزانه خود قرار دهید و تازه خریداری كنید. اما این تنها راه ایمنی نیست و چگونگی پخت آن نیز مهم است. به گفته وزارت كشاورزی امریكا (ASDA)، زرده و سفیده تخممرغ بهتر است كاملاً سفت و با حرارت مناسب پخته شود. دكتر آدامز میگوید، برای اطمینان بیشتر بهتر است از تخممرغهای پاستوریزه شده استفاده كنید؛ زیرا طی فرایند پاستوریزه كردن، گرما هر گونه باكتری و ویروسها را از بین خواهد برد.
سیبزمینی
در میان بیماریهای گزارش شده در سالهای 1990 تا 2009، 3659 مورد مربوط به سیبزمینی و شایعترین آنها سالمونلا بود. متخصصان میگویند مشكل به خود سیبزمینیها مربوط نمیشود، بلكه به ظروفی كه سیبزمینیها در آن ریخته میشوند، ارتباط دارد و بیشترین احتمال بیماری، ناشی از خوردن سالاد الویه است كه به روش صحیح نگهداری نمیشود. این سالاد را هیچ گاه بیرون از یخچال قرار ندهید، اگر قرار است آن را برای مدتی، حتی كوتاه بیرون از یخچال نگهداری كنید، حتماً ظرف سالاد را درون یك ظرف یخ قراردهید. به جای استفاده از سسهای خانگی، حتماً از سسهای مایونز كارخانهای استفاده كنید؛ زیرا به دلیل مواد نگهدارنده، مدت بیشتری سالم میمانند و به احتمال زیاد، دیرتر باكتری تولید میكنند. باب گرامینا، استاد علوم مواد غذایی در دانشگاه كرنل میگوید، همین مشكل به صورت مشابه برای پوره سیبزمینی و سیبزمینی پخته شده نیز وجود دارد و در صورتیكه محل نگهداری آنها گرم باشد، موجب بیماری میشوند. این گونه غذاها باید به محض تهیه خورده شوند و یا در جای خنگ نگهداری شوند.
جوانه
جوانهها در تهیه بسیاری از سالادها و یا ساندویچها مورد استفاده قرار میگرفتند تا اینكه FOA 2022 مورد بیماری ناشی از مصرف جوانه و سالمونلا و E-Coli را گزارش داد. به تمامی مصرفكنندگان توصیه میكنیم از خوردن جوانهها خودداری كنند؛ چرا كه هنوز راهحلی برای تولید جوانه سالم در صنایع به دست نیامده است كه این موضوع به نوع رشد آنها مربوط میشود. درصورت مصرف نیز، هیچگاه آنها را به صورت خام استفاده نكنید؛ زیرا پاتوژنها و میكروبها به راحتی وارد آنها میشوند و طی فرایند رشد، كل جوانه آلوده میشود. حتماً قبل از مصرف، آنها را بخیسانید و به دقت بشویید و البته در جای خنك نگهداری كنید.
پنیر
2761 مورد از بیماریهای گزارش شده در میان سالهای 1990 تا 2009، ناشی از مصرف پنیر بود. از این بیماریها میتوان به سادگی و با اجتناب از خرید پنیر و شیر غیر پاستوریزه، پیشگیری كرد. در هنگام خرید پنیر و شیر حتماً به برچسب پاستوریزه آن دقت كرده و پس از خریداری آنرا در ظرف خودش داخل یخچال نگهداری كنید. پنیرهای نرم، مثل پنیر فتا و یا پیتزا نباید بیش از دو ساعت بیرون از یخچال نگهداری شوند. در مورد پنیرهای نرم روستایی، یك نگرانی دیگر نیز وجود دارد و آن نوعی باكتری به نام لیستریا است كه امكان دارد پس از فرایند پاستوریزاسیون به پنیر منتقل شود. به زنان باردار توصیه میشود از مصرف این نوع پنیر در دوران بارداری خودداری كنند، زیرا عفونت میتواند به راحتی به جنین نیز منتقل شود و عوارض جدی و خطرناكی در پی داشته باشد.
بستنی
دكتر كلین میگوید در بیشتر بیماریهای ناشی از مصرف بستنی، علت، بستنیهای خانگی بود كه خود خانوادهها آنها را با شیر طبیعی و تخممرغ خام درست میكنند. در میان سالهای 1990 الی 2009، 2594 مورد بیماری، ناشی از مصرف بستنی بوده است. بهتر است زنان باردار از خوردن بستنی خودداری كنند؛ زیرا لیستریا در فلز و ظروف نگهداری بستنی به سرعت رشد میكند و از آنجا كه این ظروف به دقت شسته نمیشوند، این باكتری خطرناك روی آنها باقی خواهد ماند. اگر تمایل دارید در منزل بستنی تهیه كنید، حتماً از تخممرغ و شیر پاستوریزه استفاده نمایید.
گوجهفرنگی
بر خلاف سایر فرآوردههای خام كه معمولاً طی فرایند در معرض آلایندهها قرار میگیرند، گوجهفرنگی از زمان رشد و لحظهای كه در مزرعه وجود دارد، در معرض خطر آلودگی است و سالمونلا به راحتی از طریق ریشه میتواند از داخل تركهای كوچك پوست یا ساقه گیاه به آن نفوذ كند. براساس آمار، در میان سالهای 1990 تا 2009، بیش از 3292 مورد از موارد گزارش شده بیماریهای ناشی از مواد غذایی به دلیل مصرف گوجهفرنگی بوده است. گوجهفرنگی ممكن است در مراحل مختلف، از مزرعه تا خانه و شستشو و حمل و نقل و برداشت و ... دچار آلودگی شود. برشهای گوجهفرنگی میتوانند به راحتی سالمونلا و یا دیگر پاتوژنها را در خودشان رشد دهند؛ بنابراین حتماً قبل از مصرف، آن را به دقت بشویید. همچنین از خرید گوجههای ترك خورده خودداری كنید و گوجههای ترك خورده و گوجههای سالم را در یك ظرف نگهداری نكنید و اضافه و مانده گوجهها را حتماً در یخچال قرار دهید.
توتها
3300 بیماری ناشی از مصرف توتها، به خصوص توتفرنگی و تمشكهای وارداتی گزارش شده است كه عمدتاً به دلیل Cyclospera (یك بیماری انگلی رودهای) است. توتها به راحتی در هنگام چیده شدن توسط كارگرها و فرآیند شدن، میتوانند به میكروبها و باكتریها آلوده شوند. آنها را حتماً به محض خرید به دقت بشویید و در ظرف مناسب و داخل یخچال قرار دهید. (آنها را روی قفسه بالای گوشت خام نگذارید).