تغذیه و سکسکه
سكسكه چیزی است كه بیگمان همه در طول زندگی خود با آن مواجه شدهاند. هقهقهای بیامانی كه در صورت تداوم، فرد را مستأصل میكند و در مواردی حالت بیماری به خود میگیرد. در زبان لاتین به سكسكه، Singulyus اطلاق میشود كه از لغت SINGULT به معنی تلاش برای نفس كشیدن در حین هقهق مشتق شده است. سكسكه همچنان بهعنوان یكی از اسرار پزشكی باقی مانده است و تا به حال، نقش و عملكرد مفیدی برای آن شناخته نشده است. تقریباً همه ممكن است دچار سكسكه شوند اما بروز سکسکه در مردان بیشتر از زنان است. جالب است بدانید که حتی جنینی كه در رحم مادر است به دلیل مایع آمنیون ممکن است سکسکه کند. سکسکه در شیرخواران به خاطر ورود هوا به معده كودك، در هنگام شیرخوردن به وجود میآید. انبساط ناگهانی معده به خاطر حجم زیاد هوا، موجب انقباض دیافراگم میشود و سكسكه را در پی دارد. این حالت در نوزادان زیاد دیده میشود و احتمالا به خاطر این است كه پرده دیافراگم، هنوز بهطور كامل رشد نكرده است، اما خود به خود و عموما در دو ماهگی كاهش مییابد.
تعریف:
سكسكه عبارت است از انقباضات غیر ارادی و مكرر عضله دیافراگم و عضلات تنفسی بین دندهای. در نتیجه این انقباضات، هوا به سرعت به درون ریهها کشیده میشود و دریچه واقع در بالای حنجره (glottis) با صدا بسته میشود و ایجاد صدای سکسکه میكند .در ایجاد سكسكه دیافراگم و عصب فرنیك (عصبی كه دیافراگم را به مغز وصل میكند) نقش دارند.
معمولاً در حین سكسكه، صدایی تند و سریع كه در اثر حركت غیر ارادی عضلات دیافراگم و متعاقب آن بسته شدن سریع تارهای صوتی پدید میآید، شنیده میشود.
سكسكه معمولاً یك مشكل گذرا و خوش خیم است. با این حال، همین عارضه ساده، در صورتی كه بیش از حد ادامه پیدا كند، میتواند آزار دهنده و ناتوان كننده باشد.
علل سكسكه طولانیمدت:
خاطر نشان میشود که اگر سکسکه طولانیمدت باشد یا بهطور مکرر رخ دهد، به یكی از علل زیر میتواند باشد:
اورمی، خوردن یا آشامیدن مواد داغ یا تحریککننده، بیماریهای پرده جنب، ذاتالریه، مصرف الكل، مصرف بعضی از داروها، اختلالات معده، مری، روده یا لوزالمعده، بارداری، تحریک مثانه، هپاتیت، انتشار سرطان از قسمتی از بدن به کبد یا بخشی از پرده جنب، انجام عمل جراحی بهخصوص روی شکم و علل عاطفی.
درمان سكسكههای كوتاهمدت:
بهطور معمول سکسکه به هیچ درمان پزشکی نیاز ندارد و خود به خود برطرف میشود. البته ممکن است اقدامات زیر موثر باشد (این روشها فقط برای درمان سكسكههای موقت و كوتاه مدت موثر است؛ سكسكه طولانیمدت باید تحت بررسی پزشكی قرار گیرد):
جویدن یخ یا نان خشک
غرغره کردن با آب یا محلول شستشوی دهان
گاز زدن لیموترش یا خوردن یک تکه زنجبیل تازه
بوئیدن موادی که بوی نافذی دارند
گفته میشود که مصرف زیتون سبز باعث قطع کامل سکسکه در افراد میشود. یك قاشق چای خوری شکر، بستنی و یا روغن زیتون نیز در قطع سکسکه، میتواند موثر باشد. روشهای درمان سكسكه متنوع هستند و درمانهای غیردارویی معمولاً بر روشهای تحریك ناحیه حلق و بینی مبتنی میباشند. بو علی سینا مصرف دمکرده پونه را برای رفع سکسکه موثر میدانست. از سایر دم کردهها میتوان به جوشانده پوست سبز پسته و جوشانده نعنا اشاره کرد.
پیشگیری:
پرهیز از پر خوری
آهسته غذا خوردن و عدم صحبت کردن در حین خوردن غذا
عدم نوشیدن مایعات به خصوص نوشیدنیهای گازدار در بین غذا
مصرف وعدههای غذایی در حجم کم و دفعات زیاد
عدم دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا
عدم مصرف زیاد ادویههای محرک به خصوص فلفل تند
کاهش استرس روانی
عدم مصرف نوشیدنی داغ بلافاصله بعد از نوشیدنی خیلی خنک
بلع هوای بیش از اندازه (پرخوری و با سرعت غذا خوردن) و تغییر دمای ناگهانی معده (مصرف نوشیدنی داغ بلافاصله بعد از نوشیدنی خیلی خنک) سکسکه را تشدید میکند.