زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مسمومیت با‌ طعم ‌فـلزات

فلزات سنگین (سرب، کادمیم، جیوه وآلومینیوم) به طور طبیعی به مقدار جزئي در پوسته یا قشر زمین وجود دارند. با استفاده از صنعت مدرن این فلزات از زمین استخراج و در اشکال مختلف متمرکز شده و سپس در سراسر محیط پراکنده می‌‌شود. در بیش از یک قرن گذشته، غذاها، آب وهوا با این فلزات آلوده شده‌اند. با ورود این فلزات به غذا و در نهایت به بدن، در سیستم عضلانی اسکلتی، کبد وکلیه‌ها تجمع می‌یابند. بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته ساکنین شهر‌ها به طور متوسط میزان فلزات سنگین بیشتری در بدنشان دارند. تماس با فلزات سنگین حتی در مقادیر کم (به علت سمیت قوی)منجر به پیدایش بیماری‌هايي از جمله فشار خون بالا و اختلال یادگیری در کودکان مي‌شود. این مقاله به اختصار به معرفی برخی از  فلزات سنگین وعوارض ناشی از آلودگی با آن‌ها  می‌پردازد.

آلومـینـیوم

 منابع اصلی آلودگی با آلومینیوم:  ظروف غذایی (از دیگ‌ها وماهی تابه‌های آلومینیومی، به ویژه برای سبزی‌های پخته، میوه‌ها ودیگر غذا‌های اسیدی که مقادیر زیادی رسوب آلومینیومی از ظروف وارد غذا می‌شود، استفاده نکنید)، لوازم خانگی و صنعتی.  آنتی اسید‌های حاوی آلومینیوم  قوطی‌های آلومینیومی   خوش‌بو کننده‌ها، دارو‌های ضد افسردگی، مواد آرایشی و خمیر دندان‌ها   آرد سفید تصفیه‌شده (ترکیبات حاوی آلومینیوم اغلب برای سفید کردن آرد به کار می‌رود).

 افزودنی‌های ضد کلوخه شدن نمک، ادویه‌جات و بیکینگ پودر

اثرات بالقوه تماس با مقادیر کم آلومینیوم:  اختلالات سیستم عصبی مرکزی و اختلال حافظه که ممکن است خطر بیماری آلزایمر را افزایش دهد.  اختلال در متابولیسم استخوان (ممکن است استخوان‌ها را تضعیف کند وخطر پوکی استخوان را افزایش دهد).  سمیت کبدی وکلیوی  ممکن است آلومینیوم در مفاصل تجمع یابد وباعث آرتریت شود.

  سرب

  منابع اصلی آلودگی با سرب:  مواد غذایی که از مکان‌های نزدیک شهر‌ها، مکان‌های صنعتی یا جاده‌های شلوغ به دست می‌آید.  رنگ‌هاي شيميايي(نقاش‌های مسن‌تر سرب بيشتری در بدنشان دارند)، گرد وغبار خانه‌ها   لوله‌کشی سربی (رسوبات سربی درون لوله‌کشی آب آشامیدنی )  دود صنعتی حاصل از سوختن ذغال سنگ  صنعت سفالگری و شیشه‌آلات که در آن از لعاب شیشه یا رنگ حاوی سرب استفاده می‌شود  باتری ماشین و رنگ موهای مشخص جوهر‌ها  شیر حاصل از حیواناتی که در علفزار‌های دارای مقادیر سرب چرا می‌کنند غذا‌های کنسروی (در بعضی از مراحل کنسرو کردن سیلانت‌های سربی {درزگیر } به کار می‌رود).

اثرات بالقوه تماس با مقادیر کم سرب:  سردرد، خستگی، تحریک‌پذیری، بی اشتهایی و اسهال افسردگی و بی‌خوابی افزايش احتمال ابتلا به  سرطان، فشار خون بالا و بیماری قلبی

 جیوه

منابع اصلی آلودگی با جیوه:  آمالگام برای موارد پرکردن در دندانپزشکی

 آفت‌کش‌ها، قارچ‌ها ومواد زائد صنعتی  ماهی وصدف حاصل از آب‌های آلوده که دارای جیوه هستند.  برخی اثرات بالقوه تماس با مقادیر کم جیوه

 اختلالات روانی، سردرد و اشکال در تمرکز و افزایش خطر سرطان  اگر جنین  در رحم مادر در معرض جیوه قرار بگیرد، عوارضی چون فلج مغزی، عقب افتادگی ذهنی و نقایص مادرزادی را ایجاد خواهد کرد.

کادمیم

منابع اصلی آلودگی با کادمیم:  پوشش‌های فلزی (کادمیم یک ماده ضد خوردگی) برای سطل‌های فلزی، قوطی‌های حلبی، سینی‌های مخصوص یخ یخچال‌ها و مخازن آب 

 استعمال سیگار (یک منبع مهم که حدود 20میکروگرم در هر سیگار کادمیم وجود دارد). عموما میزان کادمیم در افراد سیگاری پنج برابر بیشتر از غیر سیگاری‌ها است.  حشره‌کش‌ها  غذا‌های خاص: قهوه فوری، غذا‌های کنسروی، ژلاتین، بعضی از نوشیدنی‌های کولا، قلوه یا کلیه حیواناتی که داروهای ضد کرم حاوی کادمیم دریافت کرده اند.  ماهی وصدف حاصل از آب‌های آلوده   رنگدانه‌ها (به خصوص رنگ‌های قرمز و زرد )

 اثرات تماس با مقادیر کم کادمیم: ممکن است موجب افزایش فشار خون و سرطان شده و عملکرد سیستم ایمنی را مختل کند.

نقـش تغذيه

 در این قسمت با توجه به نقش تغذیه در رابطه با این موضوع به بیان نکاتی در خصوص غذا و آب می‌پردازیم.

بیشترین آلودگی مرتبط با آب مربوط به لوله‌های آب قدیمی ساختمان است که از سرب یا گالوانیزه پوشیده شده با کادمیم می‌باشند که بايد موارد زیر را رعايت كرد:  آب‌های سبک، فلزات سنگین بیشتری حاصل از لوله‌های فلزی را نسبت به آب‌های سخت در خود نگه می‌دارند (فایده دیگر آب‌های سخت این است که از کلسیم و منیزیم بیشتری برخوردار است).  اگر لوله‌کشی آب  قدیمی است، برای پخت و پز يا آشاميدن از شیر‌های آب داغ استفاده نکنید (آب داغ رسوبات بیشتری از فلزات لوله‌ها را در خود دارد.)  قبل از استفاده آب برای نوشیدن، به خصوص در صبح یا بعد از دوره‌های زمانی که از لوله‌های آب استفاده نشده، لوله‌های آب را ابتدا کمی باز کنید تا آب درون لوله‌ها به جریان بیفتد.

در رابطه با غذا‌ها نیز رعایت نکات زیر لازم می‌باشد:

 از مصرف غذا و نوشیدنی‌های حاصل از باغ‌ها و تاکستان‌های نزدیک جاده‌های پرترافیک خودداری کنید.  از مصرف محصولاتی که در هوای آزاد نزدیک جاده‌های پرترافیک در معرض دید قرار می‌گیرند، بپرهيزيد.  از پختن غذا در دیگ‌ها و ماهیتابه‌های آلومینیومی خودداری کنید و ظروف استیل بدون رنگ یا دیگ‌های با لعاب مینا را جایگزین آنها نمايید.  از مصرف غذا‌های کنسروی، به ویژه غذاهای اسیدی، مثل میوه‌ها وگوجه فرنگی بپرهيزيد.  لبه‌های بطری‌ نوشیدنی‌هایی را که به تازگی مورد استفاده قرار داده‌اید، به دقت پاک کنید تا حتي كمي از اثر سرب فویل، اطراف درب بطری باقی نماند.