روشهای ساده برای پیشگیری از سردرد
افراد زیادی در سرتاسر دنیا دچار سردردهای مداوم و مزمن میشوند. برخی از آنها از لحظه تولدشان مستعد سردرد به دنیا میآیند. كشف عللی كه باعث ایجاد سردردهای مختلف میشوند ممكن است به شما در پیدا كردن روش درمان و تا حدودی پیشگیری كمك كند تا بتوانید درد را كمی كاهش دهید. به طور كلی دو نوع سردرد اصلی وجود دارد: سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه. سردردهای اولیه سردردهای جزئی هستند (مثل سردردهای عصبی) كه اغلب به دلیل اضطراب و تشویش به وجود میآیند. این نوع سردردها گاهی ملایم هستند و گاه دو طرف سر به شدت درد میگیرد. سردردهای ثانویه در اثر بعضی بیماریها مثل بیماریهای عفونی، تومور مغزی، ضربه مغزی و مننژیت ایجاد میشوند.
برای جلوگیری از درد باید از علت آن آگاه شد. عوامل رایج سردرد عبارتند از:
مصرف مواد غذایی حاوی تیرامین بالا، مثل ماست، سركه، سس سویا
مصرف مواد غذایی دارای سولفیت، مثل میوههای پلاسیده
مصرف الكل به خاطر داشتن اتانول كه باعث كم شدن آب بدن شده و با ایجاد اتساع در شریانهای خونی ایجاد سردرد میكند.
مصرف گوشتهای دودی، هات داگ و گوشتهای آماده
این غذاها مواد نگهدارنده دارند تا به محصولات گوشتی رنگ صورتی بدهند و موجب سردرد میشوند. در میان افرادی كه سردرد دارند، میگرنیها درد بیشتری را متحمل میشوند. درد شدید معمولا در یك طرف به وجود میآید و با حالت تهوع، استفراغ، حساسیت زیاد به نور و صدا و سایر علائم همراه است. عوامل زیادی موجب حمله میگرن میشوند؛ مثل تغییر هورمون، تغذیه نامناسب یا سوء تغذیه، خواب نامناسب، استرس، آب و هوا و تغییرات ارتفاعی. استفاده از مسكنها، مثل ایبوپروفن و استامینوفن، كمك زیادی به كاهش سردرد میكند؛ اما در مصرف آنها نباید زیادهروی كرد، چرا كه ممكن است علائم سردرد را تشدید كنند. به هنگام سردردهای میگرنی فرد حاضر است دست به هر كاری بزند تا از شر این درد خلاص شود.
توصیه
ما به بیماران و افرادی كه دچار این سردردهای شدید میشوند، توصیه میكنیم:
روی پیشانی یك پارچه سرد بگذارید.
در یك اتاق تاریك و آرام دراز بكشید.
دو عدد بالش در دو طرف سر خود بگذارید تا سرتان تكان نخورد.
صدا، نور و بوها را به حداقل برسانید.
از مطالعه و همچنین رانندگی خودداری كنید.
درمان
از مصرف MSG یا نمك اسید گلوتامیك خودداری كنید. MSG به عنوان چاشنی در برخی از مواد غذایی مثل پنیرها، چیپسها و آجیلها استفاده میشود. برخی افراد به این طعمدهندهها حساسیت دارند و به سردرد دچار میشوند. این سردرد در اثر گشاد شدن عروق خونی و تحریك عصبهای مغزی به وجود میآید. اگر در اثر چنین چاشنیهای غذایی دچار سردرد میشوید، هنگام سفارش غذای چینی در رستوران، حواستان را جمع كنید؛ چرا كه این چاشنیها در غذاهای چینی بیشتر استفاده میشوند. بیشتر غذاهای فرآوری شده و بستهبندی شده نیز حاوی این چاشنی غذایی هستند؛ بنابراین قبل از مصرف به برچسب مواد غذایی توجه كنید و اگر كلماتی مثل پروتئین هیدرولیزه، گلوتامیك و كاسینیت روی برچسب آنها مشاهده نمودید، از خریدشان صرفنظر كنید.
آمینها و نیتراتها را حذف كنید
برخی شكلاتها، محصولات پر قند، بستنی و مغز گردو كه جزء غذاهای سنگین محسوب میشوند، برای افرادی كه از میگرن رنج میبرند، بسیار مضرند. شكلاتها حاوی نوعی تركیب آمین به نام فنیل اتیل آمین هستند كه سبب انقباض و انبساط ناگهانی عروق خونی شده منجر به سردرد میشوند. بدترین نوع آمینها در این زمینه تریآمین است كه در پنیر كهنه، شاه ماهی و جگر وجود دارد. سایر آمینهای غذایی، در ایجاد سردرد تاثیری ندارند. نیتراتها تركیباتی هستند كه معمولا در محصولات گوشتی فرآوری شده مثل هاتداگها، گوشتهای نمك سود و سالامی وجود دارند و موجب گشاد شدن رگهای خونی و در نتیجه سردرد میشوند.
مداد
وقتی كه دچار استرس میشوید، به طور ناخودآگاه فك و دندانهایتان را به هم فشار میدهید. این كار به ماهیچهها فشار وارد میكند و سردردتان را بیشتر میكند. راهحل چیست؟ یك مداد را بین دندانهایتان قرار دهید، ولی آن را گاز نگیرید. اینكار خود به خود باعث آرامش فك و لثهها و عضلات دهان میشود و از درد بیشتر جلوگیری میكند.
میوهها و سبزیها
استفاده از میوهها و سبزیها را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. برای آنكه مطمئن شوید بدن شما به اندازه كافی ویتامین و آنتیاكسیدان دریافت میكند، میتوانید از قرصهای مولتی ویتامین نیز استفاده كنید.
وان آب گرم برای پاها
وان آب گرم با كمی پودر خردل (یك قاشق چایخوری) میتواند داروی معجزهآسایی برای رفع سردرد باشد؛ زیرا باعث میشود خون در تمام قسمتهای بدن، به خصوص مغز جریان یابد. از طرفی، خردل پوست را تحریك میكند و باعث میشود توجه شما از سردرد به پوستتان جلب شود.
روغن ماهی مصرف كنید
چندی پیش در دانشگاه سین سیناتی تحقیقاتی در مورد كپسولهای روغن ماهی و تاثیر آن در كاهش شدت میگرن انجام شد و با پلاسبوها مقایسه گردید. این تحقیقات به مزایای استفاده از اسیدهای چرب امگا-3 در ماهی پرداخت و نتایج نشان داد مصرف روزانه 2 انس روغن ماهی تاثیر زیادی در كاهش سردرد دارد.
زنجفیل
این گیاه خوشبو حاوی مادهای به نام ترومباكسان A2 است كه از ترشح مادهای كه موجب گشادی رگهای خونی میشود، جلوگیری میكند. به عبارت دیگر، زنجفیل كمك میكند تا خون به طور عادی و طبیعی در بدن جریان یابد و این مهمترین مساله در پیشگیری از سردرد است. مقداری زنجفیل تازه را در آبمیوه و یا چای بریزید و نوشجان كنید.
برطرف كردن كم آبی بدن
60 درصد از وزن بدن را آب تشكیل میدهد؛ پس كاملا مشخص است كه خشك شدن سلولها در اثر كم آبی میتواند عواقب ناخوشایندی در پی داشته باشد. اگر به سلولهای عصبی به میزان كافی آب نرسد، سردرد بروز میكند. باید روزانه حتماً 8- 10 لیوان آب بنوشید. نفسهای عمیق بكشید و اگر ورزش میكنید، از این مقدار هم بیشتر آب بنوشید. وجود آلودگیهای صوتی، مثل صدای گریههای شدید، صدای بلند ضبط و تلویزیون نیز میتوانند ایجاد سردردهای حاد كنند؛ لذا با استفاده از گوشگیر خود را از شر برخی صداهای مزاحم نجات دهید.
صاف بنشینید
حالتهای نادرست فیزیكی باعث تحریك و وارد آمدن فشار به عضلات و در نتیجه عصبها میشود كه میتواند به سردرد بینجامد. افرادی كه به طور مرتب با كامپیوتر سر و كار دارند، معمولا در حالتی مینشینند كه سرشان كمی جلوتر از بدن قرار دارد. به ازای هر اینچی كه سر شما جلوتر از بدنتان باشد، به اندازه 10 پوند به عضلات بالای كمر و گردن فشار وارد میشود. سعی كنید این عادت را در خودتان ایجاد كنید كه همیشه صاف و راست بنشینید و چشمهایتان در راستای شانهها باشد. اگر تمرین كنید، مدتی بعد این حالت برایتان بسیار عادی میشود.
به مقدار كافئین مورد مصرف خود توجه كنید
اگر زیاد قهوه بنوشید (مثلا روزانه 3-4 فنجان پر و حتی بیشتر) میزان كافئین دریافتی شما باعث ایجاد و تشدید سردرد میشود. از طرفی ترك یكباره این عادت نیز موجب سردرد میشود؛ بنابراین بهتر است حجم كافئین مصرفی خود را آرام آرام كم كنید تا به حد طبیعی برسد. نوشیدن روزانه یك فنجان قهوه بسیار مناسب است و حتی میتواند از سردرد شما نیز پیشگیری كند.
منیزیم
مصرف روزانه 200- 400 میلیگرم منیزیم از وارد آمدن فشار به عضلات جلوگیری میكند؛ اما هنگام مصرف مكمل مورد نظر توجه داشته باشید كه دستكم 200 میلیگرم منیزیم فعال داشته باشد. منیزیم بیش از آنكه خاصیت درمانی داشته باشد، خاصیت پیشگیریكننده دارد. برای جلوگیری از سردردهای قبل از قاعدگی كه قابل پیشبینی هستند، مقدار منیزیم دریافتی خود را كمی افزایش دهید. افرادی كه به مشكلات كلیوی دچار هستند، قبل از مصرف مكملهای منیزیم حتماً با پزشك خود مشورت كنند.