نازلی سیدخویی؛ زیر نظر دكتر سعید حسینی
اعتیاد به مواد مخدر میتواند تاثیر نامطلوبی بر سلامت و وضعیت تغذیهای داشته باشد و سبب تغییر میزان دریافت مواد غذایی، مایعات و نمك، تغییر متابولیسم بدن و نوسانات وزن شود.
ماریجوانا (حشیش یا بنگ): در مطالعات بسیاری مشخص شده است كه ماریجوانا، باعث افزایش دریافت غذا و افزایش وزن میشود. حتی تك دوز آن (چه به صورت خوراكی و چه به صورت سیگار) باعث افزایش اشتها میگردد. اگرچه ماریجوانا، اشتها و دریافت غذا را در انسان زیاد میكند، ولی با كاهش كیفیت تغذیه در پسران نوجوان به همراه علایم كمبود تغذیهای همراه است.
هرویین: اعتیاد به هرویین سبب اختلال در تحمل گلوكز، تأخیر پاسخ انسولین به دنبال مصرف گلوكز خوراكی، كاهش قابل ملاحظه در پاسخ انسولین به تزریق وریدی گلوكز و افزایش چشمگیری در سطح هوگلوبین A1C میشود.
بنابراین واضح است كه مصرف هرویین، تحمل گلوكز و متابولیسم مواد واسطه را تغییر میدهد و دارای تاثیرات شدیدی بر روی عضلات اسكلتی، عملكرد كلیه و متابولیسم گلوكز میباشد.
مرفین: مرفین بر میزان لیپیدهای پلاسمای انسان موثر است و همانطور كه میدانید، بیماری عروق كرونر قلب، علت بسیاری از مرگ و میرهاست.
كوكایین: كوكایین یك ماده مخدر قوی است كه مستقیما بر مغز اثر میگذارد. اثرات كوتاهمدت مصرف كوكایین عبارتند از: كاهش اشتها، افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تنگی عروق خونی، افزایش درجه حرارت بدن و گشاد شدن مردمك چشم. اعتیاد به كوكایین میتواند منجر به فقر غذایی یا عدم تعادل مواد مغذی شود.
نیكوتین: نیكوتین باعث تغییر انتخابهای غذایی و تغییر وزن میشود. وزن بدن بعد از ترك سیگار، در دوسوم افراد زیاد میشود، كه این افزایش وزن بیشتر در مردان رخ میدهد تا زنان.
نیكوتین بر رشد جنین درونی رحم اثر میگذارد و وزن هنگام تولد نوزادان متولدشده از مادران سیگاری را كاهش میدهد.
تصحیح اختلالات تغذیهای ناشی از مصرف موادمخدر: تغییر انتخابهای غذایی و مصرف مواد غذایی به علت اعتیاد به كوكایین، نیكوتین، هرویین و ماریجوانا به ویژه بعد از ترك، باید توسط تعدیلات الگوی رژیم غذایی تصحیح شود.
اتخاذ یك الگوی غذایی متعادل میتواند به بازسازی ذخایر تغذیهای افراد كمك كند و از عوارض دریافت ناكافی مواد مغذی جلوگیری كند. مصرف مكملها با سطوح بالای ویتامین، مواد معدنی، D- فنیل آلانین، L-فنیل آلانین، L-تریپتوفان و L-گلوتامین سبب كاهش تمایل به موادمخدر و افزایش پذیرش شرایط در زمان ترك میشود.
برخی معتقدند كه این مزایا كه با بهبود تغذیه از طریق مكمل یاری ایجاد میشوند، میتوانند ناشی از تغییرات پپتیدهای اپوییدی مغز باشند. كه به صورت انتقالدهنده عصبی عمل میكنند. مكملها به ویژه افزودن تیروزین و تریپتوفان، به اصلاح تغییرات وارده بر مواد شیمیایی مغز كمك میكنند.