بهاره عسگری؛ کارشناس ارشد تغذیه
در صورتی كه مصرف مواد غیرطبیعی در فردی كه سن وی بیش از 24-6 ماه باشد، به مدت یك ماه یا بیشتر مشاهده شود، فرد مبتلا به پیكا میباشد. این قبیل مواد ضدتغذیهای عبارتند از: نشاسته، خاك، گل رس، خاكستر، گچ، مهر نماز، پودر لباسشویی، مو، صابون، خمیر دندان، قهوه، پلاستیك، خاكستر سیگار، سكه، ذغال، سر كبریت سوخته، ته سیگار، كاغذ و ...
عواملی مانند كمبود احتمالی تغذیهای فرد نسبت به مواد مغذی از قبیل آهن، مس، روی، قحطی و گرسنگی، سوءتغذیه ناشی از كمی مصرف مواد غذایی، عوامل فرهنگی، خرافات و اعتقادات، فشارهای اجتماعی، اختلالات عصبی، تسكین سوزش مری، اختلالات مغزی از قبیل «اوتیسم»، عقبماندگی ذهنی، وسواس و اسكیزوفرنی، در افرادی كه سابقه بیماری صرع دارند، بارداری و عوامل وراثت باعث روی آوردن افراد به خوردن مواد غیرعادی میشود.
فردی كه پیكا دارد با مشكلاتی از قبیل مسمومیت با سرب، مشكلات رودهای، انسداد یا سوراخ شدن روده، صدمه به دندان، عفونت انگلی، قارچی و باكتریایی روبهرو است.
درمان
رفتاردرمانی، ممانعت فیزیكی، برانگیختن بیزاری در فرد نسبت به مصرف مواد غیرغذایی، دارودرمانی و آموزش گسترده به فرد در خصوص عوارض و پیامدهای جانبی استفاده از مواد غیرمغذی.
خاكخواری
علت خاكخواری را به كمخونی ناشی از فقر آهن در افراد نسبت دادهاند كه با علایمی از قبیل رنگپریدگی، خستگی مزمن، ضعف، ریزش مو، ناخنهای نازك و شكننده و قاشقی شدن ناخنها، زبان قرمز و تحلیل آن بدون ایجاد چین و چروك، نسبت خیلی پایین آهن به TIBC در خون و غلظت پایین هموگلوبین همراه است. خاكخواری علاوه بر اینكه غیرمغذی میباشد، میتواند مشكلات بهداشتی فراوانی را ایجاد نماید.
علت خاكخواری
در برخی مطالعات به نظر میرسد كه خاكخواری پیامد كمخونی فقر آهن میباشد، یعنی هر فردی كه كمخونی (آنمی) دارد، تمایل به خوردن خاك دارد. برخی عقیده دارند كه افراد مبتلا، به ویژه خانمها، در دوران بارداری كمبود آهن پیدا كرده و به طور غریزی برای جبران كمبود آهن به خوردن خاك روی میآورند كه در این خصوص باید گفت آهن موجود در خاك غیر قابل جذب است، زیرا به صورت «فریك» است و كمپلكسهایی ایجاد میكند كه جذب آن برای بدن مشكل میشود و در حقیقت پیكا خود باعث كمخونی فقر آهن میشود. همچنین موادی مثل گل رس، باعث جلوگیری از جذب آهن نیز میشود.