سیده سارا حكیم؛ كارشناس ارشد تغذیه از دانشگاه تهران
تغذیه و جراحی دهان
بعد از جراحی دهان، فرد به یك تغذیه مناسب برای بهبود التیام جراحات ناشی از جراحی نیاز دارد. اگر غذا به میزان كافی مصرف نشود، فرد دچار كاهش وزن خواهد شد و التیام زخم‌های او بسیار به طول خواهد انجامید. كاهش وزن هنگامی كه فرد نیاز به دریافت كالری و پروتئین بیشتری دارد، یك عامل خطر محسوب می‌شود. دریافت مواد مغذی كافی مانع ایجاد عفونت می‌شود.
در ساعات اولیه پس از جراحی دهان، تمركز اصلی باید روی توقف خونریزی و رساندن مایعات و غذاهای نرم به بدن بیمار و تسكین درد باشد.
عمل جراحی، خوردن غذا را برای چند روز محدود می‌نماید تا زخم‌های دهان التیام یابند، بنابراین رژیم غذایی فرد باید شامل مصرف غذاهای مایع و نرم باشد. این نوع غذا مانع باز شدن بخیه‌ها و تسریع در التیام زخم‌ها می‌شود.
انواعی از غذاها كه بعد از جراحی قابل استفاده می‌باشند:
سوپ‌ها: غذاهایی كه از خامه تهیه می‌شوند و به صورت سوپ می‌باشند، مانند خامه قارچ، خامه بروكلی و خامه جوجه قابل استفاده می‌باشند، اما قبل از مصرف آنها باید مطمئن شویم كه سوپ داغ نیست، زیرا بعد از این نوع جراحی افراد فقط می‌توانند غذاهای ولرم را تحمل نمایند.
میوه‌ها: پوره شیر و موز، گلابی، هلو یا میوه‌های میكس‌شده دارای مقدار مناسبی از ویتامین‌ها می‌باشند كه در دوران نقاهت بعد از جراحی دهان قابل مصرف می‌باشند، اما باید از مصرف میوه‌های اسیدی مانند پرتقال و گریپ‌فروت اجتناب نمود.
سبزیجات: در مراحل اولیه بهبود بعد از جراحی دهان، سیب زمینی نرم‌شده كه به حالت رقیق‌شده درآمده است به آسانی بلعیده می‌شود. خامه نخودفرنگی كه با اضافه نمودن نخودفرنگی و شیر گرم به میكسر و رسیدن آن به حالت مایع تهیه می‌شود نیز غذای مناسبی می‌باشد.
لبنیات: محصولات لبنی مانند ماست و شیر موجب افزودن كلسیم به غذا می‌شوند. پنیر كاتج (روستایی نرم) نیز كه در میكسر همراه شیر به صورت رقیق‌شده درمی‌آید، یك غذای خوب برای افزودن كلسیم می‌باشد.
نوشیدنی‌ها: نوشیدن چای، زخم‌های ناشی از جراحی دهان را التیام می‌بخشد. اضافه نمودن مقداری عسل و آنتی‌بیوتیك‌های طبیعی به كاهش خطر عفونت دهان كمك می‌نماید. خرده‌های یخ، مقدار زیادی آب، نوشیدنی‌های سرد و آبكی به تسكین درد كمك می‌نمایند و بلع آنها نیز در دهان آسان است.
در شروع رژیم درمانی تهیه لیست غذاهایی كه بعد از جراحی دهان نباید آنها را مصرف نمود بسیار مهم می‌باشد. این دسته از افراد باید از غذاهای تند، شیرینی‌های قالبی یا غذاهای بسیار داغ یا بسیار سرد، كرانچی‌ها و غذاهای چسبنده و لزج اجتناب نمایند.
غذاهای نرم به آسانی هضم می‌شوند و بهترین غذا بعد از جراحی دهان می‌باشند.
در روز عمل جراحی نیز مصرف غذاها همراه با آب، چای و آبمیوه بسیار مهم است.
تغذیه‌درمانی در دیابت بی‌مزه
دیابت بی‌مزه یك بیماری نادر است كه علت آن اختلال در غده هیپوفیز یا در كلیه‌ها می‌باشد كه در این حالت هورمون آنتی‌دیورتیك وجود ندارد و یا كلیه‌ها قادر به پاسخ به این هورمون نمی‌باشند (دیابت بی‌مزه نفروژنیك)، اما در دیابت ملیتوس هورمون انسولین به اندازه كافی ترشح نمی‌شود و یا سلول‌های بدن قادر به پاسخگویی به این هورمون نمی‌باشند كه علت آن می‌تواند ارثی، استرس، چاقی و بارداری و یا استفاده از داروها باشد.
هر دو نوع دیابت همراه با احساس تشنگی، پرادراری و پرنوشی می‌باشند، اما در دیابت بی‌مزه حجم ادرار بیشتر بوده و ادرار فرد رقیق‌تر و تقریباً بی‌رنگ است.
یكی از موثرترین روش‌ها برای كنترل دیابت بی‌مزه نفروژنیك، رژیم غذایی با سدیم پایین می‌باشد. محدودیت دریافت سدیم منجر به تأثیر بیشتر داروهای كلروتیازید كه در این بیماری به كار می‌روند خواهد شد.
توصیه دریافت سدیم برای افراد سالم 500 میلی‌گرم در روز می‌باشد، اما در افراد دچار فشار خون بالا توصیه دریافت سدیم، 240 میلی‌گرم در روز است...
برای خواندن بخش دوم- دانستنی‌های تغذیه- اینجا کلیک کنید.
