دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه
شایع‌ترین بیماری مربوط به لثه، التهاب لثه یا ژنژویت است كه غالبا ناشی از یک عفونت است.
اگر ژنژویت پیشرفت كند و درمان نشود، باعث واكنش‌های التهابی پریودونتیوم (بافت‌های احاطه كننده و پشتیبان دندان‌ها شامل، لیگمان، پریودونتال، استخوان آلوئولار و لثه) می‌شود كه لثه‌ها، دندان‌ها و استخوان‌ها را درگیر می‌كنند.
علائم ژنژویت
ژنژویت باعث تورم لثه‌ها و ایجاد كیسه‌های تجمع یافته از پلاك در اطراف دندان‌ها می‌شود. لثه‌ها قرمز و بسیار حساس می‌شوند، در صورت پیشرفت بیماری، لثه ملتهب و دردناك می‌شود و گاه خونریزی میكند.
این بیماری باعث بوی بد دهان، آبسه، سایش و تحلیل استخوان‌های فك می‌شود.
درمان‌های رایج ژنژویت
مشاوره با دندانپزشك به هنگام مشکوک بودن نسبت به بیماری لثه ضروری است.
مسواك زدن با مسواك نرم و نخ كشیدن و استفاده از مسواك‌های برقی می‌تواند مفید باشد.
التهاب پیشرفته ممكن است نیاز به جراحی لثه و یا استخوان فك داشته باشد.
مواد غذایی مفید برای ژنژویت
ویتامین C و سلامت لثه
پرتقال، گریپ فروت، سبزی‌های برگی سبز، توت‌ها، هلو، سیب‌زمینی‌ها منابع خوب ویتامین C هستند كه برای استحكام لثه‌ها ضروری‌اند.
كمبود ویتامین C رژیم غذایی باعث افزایش التهاب و قرمزی ناشی از ژنژویت می‌شود.
فلاوونوئید و سلامت لثه
پیاز، سیب و چای از منابع خوب بیوفلاونوئید هستند كه به التیام لثه كمك می‌كنند.
سیر حاوی تركیبات ضد باكتریایی است و برای مبارزه با عفونت‌های دهان مفید است.
ویتامین B و سلامت لثه
غلات صبحانه غنی شده، نان‌ها و عصاره مخمر حاوی اسیدفولیك و ویتامین‌های B مورد نیاز برای سلامت بافت‌ها هستند، افزایش دریافت منابع اسید فولیك و موادغذایی حاوی فولات نظیر لبو، كلمپیچ، مارچوبه، اسفناج و حبوبات در كاهش التهاب لثه‌ها مؤثرند.
ویتامین D و سلامت لثه
كنسرو ساردین و كیلكای با استخوان منابع خوب ویتامین D و كلسیم هستند.
كمبود ویتامین D باعث اختلال در جذب كلسیم و تشدید پریودونتیسم می‌شود.
بتاکاروتن و سلامت لثه
سیب‌زمینی شیرین، هویج، انگور، زردآلو، سبزی‌های برگی سبز حاوی بتاكاروتن هستند که باعث افزایش سطح ویتامین A در بدن می‌شوند.
كمبود این ویتامین خطر بیماری‌های پریودونتال را افزایش میدهد.
زنان حامله كه به علت تغییرات هورمونی در معرض بیماری پریودونتال قرار می‌گیرند باید از منابع غنی بتاكاروتن برای تامین ویتامین A مورد نیاز، استفاده نمایند.
البته دریافت مكمل ویتامین A در دوران بارداری توصیه نمی‌شود زیرا مقادیر بالای آن باعث آسیب به جنین و بروز نقایص مادرزادی می‌شود.
کلسیم و سلامت لثه
شیر، ماست، پنیر و منابع غذایی غنی شده، دانه کنجد و حلوا ارده تامین کننده کلسیم هستند.
دریافت مقدار كافی كلسیم به استحكام استخوان‌های فك كمك میكند و كمبود آن در رژیم غذایی می‌تواند در ایجاد بیماری‌های لثه موثر باشد.
روی و سلامت لثه
گوشت قرمز، غذاهای دریایی و غلات سبوسدار حاوی عنصر روی هستند.
كمبود این ماده معدنی بافت لثه را در معرض تخریب قرار میدهد.
مواد غذایی كه بایددر مشکلات لثه پرهیز شوند
شكر، بیسكویت، كیك، عسل، شربت‌ها كه باعث افزایش خطر تشكیل پلاك می‌شوند باید به مقدار محدود مصرف شوند.
نوشیدنی‌های كربناته، گوشت‌های كنسرو شده و غذاهای فرایند شده به علت افزودن مواد نگهدارنده دارای مقدار زیادی فسفر به صورت فسفات سدیم، فسفات پتاسیم، اسید فسفریك و پلی فسفات هستند.
مقدار معینی فسفر برای سلامت استخوان‌ها لازم است اما مقادیر بیشتر آن باعث بر هم خوردن تعادل كلسیم، فسفر و از دست رفتن كلسیم می‌شود.
این امر باعث ضعیف شدن استخوان‌های فك و تشدید بیماری لثه می‌شود.
سایر اقدامات
- جویدن آدامس‌های حاوی زایلتول به پاك كردن دندان‌ها بعد از غذا و بین وعده‌های غذایی كمك میكند.
زایلتول شیرین كننده طبیعی است كه باعث كاهش فعالیت باكتری‌ها در دهان می‌شود و از تشكیل پلاك جلوگیری میكند.
- دهان شویه‌های اسید فولیك می‌توانند به كاهش التهاب و عفونت لثه‌ها كمك كنند، مكمل اسید فولیك برای افرادی كه مقادیر كافی فولات را از طریق رژیم غذایی خود دریافت نمی‌كنند، مفید است.
- مصرف روزانه 70-60 میلی گرم مكمل ویتامین C برای درمان ژنژویت موثر است.
این مقادیر را می‌توان به راحتی از سبزی‌ها و میوه‌ها تامین كرد. كمبود این ویتامین باعث تشدید خونریزی در بیماری ژنژویت می‌شود.
- استفاده از روغن موجود در كپسول ویتامین E بر روی محل آسیب دیده می‌تواند موثر باشد.
- مكمل كوآنزیم 10 Q به كاهش پیشرفت تخریب لثه‌ها كمك میكند.
-ترك سیگار برای افراد سیگاری ضروری است در واقع سیگار كشیدن با افزایش خطر بیماری پریودونتال مرتبط است.
