حامد خدائی؛ کارشناس ارشد علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز
مقدمه
از علائم اصلی این بیماری می‌‌توان تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، صدا را نام برد.
طبق آمار منتشر شده حدود 15 درصد از مردم جهان به سردردهای میگرنی مبتلا می‌‌باشند که این آمار شیوع بیشتری از این بیماری را در زنان نشان می‌‌دهد.
عوامل تاثیر گذار در سردردهای میگرنی
با وجود اینکه پاتوفیزیولوژی دقیق میگرن به طور دقیق مشخص نشده است ولی مطالعات نشان داده اند که عوامل محیطی و خارجی مختلفی می‌‌توانند موجب تشدید و تعدیل حملات میگرنی شوند.
از جمله عواملی که در مطالعات بیشتر مورد بررسی قرار گرفته‌اند می‌‌توان موارد ذیل را نام برد:
- استرس‌‌های روحی و همچنین رهایی از برخی از استرس‌‌ها
- هورمون‌‌های زنانه
- عدم مصرف غذا
- کمبود آب در بدن
- آب و هوا ( گرمای زیاد)
- اختلالات خواب و دیر خوابیدن
- درد گردن
- مصرف الکل و استعمال دخانیات
نقش تغذیه در میگرن
پزشکان در درمان بسیاری از بیماری‌‌ها با چالش‌‌های مختلفی روبرو می‌‌شوند که تنها از طریق یک یادآمد از دریافت غذایی روزانه می‌‌توانند راه حل مناسبی برای آن پیدا کنند.
مطالعات جدید نشان می‌‌دهد نوع رژیم غذایی و انتخاب مواد غذایی می‌‌تواند نقش مهمی در پیشگیری، کنترل و درمان حملات میگرنی داشته باشد که در این مطلب بدان اشاره شده است.
مرحله اول در درمان تغذیه‌‌ای سردردهای متداول از جمله میگرن استفاده از یک رژیم غذایی متعادل از هر پنج گروه غذایی می‌‌باشد.
دریافت سه وعده‌‌ی اصلی غذایی همراه با میان وعده‌‌ی مناسب باید در نظر گرفته شود.
باید در هر وعده‌‌ی غذایی یک منبع پروتئینی خوب استفاده کرد و از مصرف غذاهای حاوی قندهای ساده بخصوص به هنگام گرسنگی اجتناب ورزید.
حساسیت‌‌های غذایی فردی
افراد دچار سردردهای میگرنی حساسیت‌‌های مختلفی نسبت به غذاها نشان می‌‌دهند. واکنش به غذای مصرفی می-تواند از نیم ساعت الی 72 ساعت بعد از مصرف علائم خود را نشان بدهد.
بنابراین استفاده از یک دفترچه روزانه برای تعیین زمان مصرف مواد غذایی، نوع غذای خورده شده و مقدار آن و علائم سردرد ضروری می‌‌باشد.
شما باید رژیم غذایی خود را به صورت محافظه کارانه شروع کرده و به تدریج مواد غذایی که در ادامه این مطلب آورده شده است را در رژیم غذایی خود قرار بدهید.
مواد غذایی تشدید کننده‌‌ی حملات میگرنی
کافئین و میگرن
کافئین در بیماران میگرنی به صورت یک شمشیر دو لبه عمل می‌‌کند. در مقدار پایین می‌‌تواند موجب بهبود
علائم این بیماری شود ولی اگر مقادیر بالایی از آن ( بیش از 2 فنجان قهوه در روز) مصرف شود می‌‌تواند منجر به حملات میگرنی شود. بهترین توصیه در مورد مصرف کافئین، مصرف منظم با مقدار مشابه بدون تغییر ناگهانی در میزان آن می‌‌باشد.
گلوتامات و میگرن
این افزودنی غذایی به طور وسیعی در غذاهای فراوری شده، بسته بندی شده و رستورانی وجود دارد که برای طعم‌‌دار کردن غذا مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.
مطالعات نشان می‌‌دهد این ماده می‌‌تواند تا بیش از 15 درصد موجب بیماری میگرن در افراد شود.
تیرآمین و میگرن
ترکیب اسید آمینه‌‌ای می‌‌باشد که در غذاهایی همچون پنیر کهنه، ماهی دودی، آجیل، مشروبات الکلی و غذاهای تخمیری وجود دارد.
مطالعه‌‌ای در سال 2012 بر روی 200 نفر از افراد دچار میگرنی نشان داد مصرف پنیر کهنه ارتباط مستقیمی با حملات میگرنی می‌‌تواند داشته باشد.
نیتریت و میگرن
بیشتر در غذاهای فراوری شده‌‌ی گوشتی همچون سوسیس و کالباس وجود دارد.
این ترکیب برای تازه نگه داشتن فراورده‌‌های گوشتی استفاده می‌‌شود. اگر بدن به این ترکیب حساسیت نشان بدهد موجب گشاد شدن عروق خونی در مغز شده و در نتیجه موجب سردرد در این افراد می‌‌شود.
آسپارتام و میگرن
در برخی افراد گزارش شده است مصرف آسپارتام که به عنوان یک شیرین کننده‌‌ی مصنوعی در صنعت استفاده می-شود می‌‌تواند موجب سردردهای میگرنی شود.
در هنگام مصرف شکلات، نوشیدنی‌‌های رژیمی، دسرها و انواع مختلف غذاهای بسته بندی شده توجه داشته باشید تا در صورت ایجاد سردردهای میگرنی از مصرف آنها خودداری کنید.
پنج عادتی که می‌‌تواند موجب کاهش حملات میگرنی شود
وعده‌‌های غذایی منظم
هر فردی با حذف یک وعده‌‌ی غذایی ریسک سر درد را در خود بالا می‌‌برد و افرادی که از بیماری میگرن رنج می‌‌برند به قند پایین خون بسیار حساس تر می‌‌باشند.
حداقل هر 5 ساعت یکبار یک وعده ی غذایی در رژیم خود قرار دهید. به هنگام کار و مسافرت همیشه به همراه خود میان وعده‌‌های کوچک و سالم در اختیار داشته باشید.
خواب کافی داشته باشید
اگر شما دچار بیماری میگرن می‌‌باشید باید در مورد تنظیم برنامه خواب به دقت عمل کنید.
کمبود خواب و همچنین خواب زیاد هر دو می‌‌توانند موجب حملات میگرنی شوند. بنابراین بسیار ضروری می‌‌باشد که الگوی خواب خود را به طور منظم رعایت کنید.
از ریلکسیشن استفاده کنید
به دلیل اینکه استرس موجب سردردهای میگرنی می‌‌شود بنابراین ریلکسیشن می‌‌تواند در درمان آن کمک کند.
ریلکسیشن می‌‌تواند به سادگی یک دوش گرفتن، گوش دادن به موسیقی ملایم، رفتن به یک پیاده روی یا یک موزه-ی هنری باشد.
تمرین ورزشی ملایم و منظم
فعالیت بدنی شدید و طاقت فرسا می‌‌تواند موجب تشدید میگرن شود، ولی فعالیت منظم و ملایم در کاهش تعداد و شدت حملات میگرنی موثر واقع می‌‌شود.
بنابراین گرم کردن در شروع تمرین برای این افراد ضروری می‌‌باشد. پیاده روی، دوچرخه سواری آرام، شنا و یوگا انتخاب‌‌هایی عالی برای بیماران میگرنی می‌‌باشد.
در وزن ایده آل خود قرار بگیرید
مطالعه‌‌ی اخیر نشان داد افراد دچار اضافه وزن بیشتر در معرض حملات میگرنی قرار می گیرند.
همچنین یک مطاله در سال 2010 نشان داد نوجوانانی که وزن بالاتری داشتند نسبت به هم‌‌سن و سالان خود که در وزن نرمالی قرار گرفته بودند سردردهای بیشتری گزارش داده‌‌اند.
به نظر می‌‌رسد چربی از طریق تولید التهاب می‌‌تواند در ایجاد میگرن نقش داشته باشد. بنابراین با کاهش وزن می‌‌توانید از بروز میگرن پیشگیری کنید.
کلام آخر
در بیماران میگرنی بسیار مهم می‌‌باشد به سلامتی کل بدن توجه ویژه ای داشته باشید.
بنابراین مصرف وعده‌‌های غذایی با مقدار کم و تعداد وعده‌‌های بیشتر، مصرف مداوم آب در طول روز، انتخاب غذاهای با مقدار فیبر بالا، فعالیت بدنی منظم، خواب کافی و مدیریت استرس توصیه می‌‌شود.
