تهوع و استفراغ
تهوع با یا بدون استفراغ از عوارض شایع شیمی درمانی و پرتو درمانی است. اغلب بیماران بعد از دو یا سه روز پس از درمان حالت تهوع پیدا میکنند.
برای کنترل تهوع توصیه می شود:
حجم غذای هر وعده را کاهش دهید.
حفظ آرامش در هنگام غذا خوردن بسیار مهم است.
از غذاهایی که هضمشان راحت است، استفاده كنید.
از غذاهای پرچرب و یا سرخکرده، بسیار داغ و پرادویه بپرهیزید.
اگر غذای خاصی باعث بروز حالت تهوع میشود، آن را حذف کنید.
در هنگام صرف کردن غذا لباس های گشاد و راحت بپوشید.
خشکی دهان
خشکی دهان از دیگر عوارض شیمی درمانی و یا پرتو درمانی میباشد، در نتیجه خوردن غذا را برای این بیماران مشکل می کند. پیشنهاد میشود:
هر چند دقیقه کمی آب بنوشید و نگذارید دهانتان خشک شود.
از آبنبات و آدامس برای ترشح بیشتر بزاق استفاده کنید.
اگر خشکی دهانتان شدید بود، از پزشکتان بخواهید بزاق مصنوعی تجویز کند.
کاهش وزن
در هنگام درمان ممکن است با کاهش وزن نیز روبرو شوید. در این صورت پیشنهاد میشود از مواد غذایی با کالری و پروتئین بالا مانند پنیر خامهای، شیر خشک، مایونز، عسل، مربا، دانهها، مغزها و... استفاده کنید.
لــــرز
در صورت داشتن تب، به میزان كافی مایعات بنوشید، مصرف مایعات باعث تولید بیشتر ادرار شده و از ایجاد مشكلات كلیوی پیشگیری میكند. آب، آبمیوه، قهوه، چای، سوپ و بستنی میتوانند مایعات مصرفی شما را تشكیل دهند (در صورتی كه از رژیم خاصی پیروی میكنید، در این مورد با پزشك یا پرستار مشورت نمایید).
مشكلات كلیهها و مثانه
برخی از داروهای شیمیدرمانی میتوانند موجب تحریك مثانه شوند یا صدمات كلیوی دائمی یا موقت ایجاد كنند. این داروها ممكن است موجب تغییر رنگ ادرار شوند (نارنجی، قرمز یا زرد) یا باعث افزایش بوی ادرار یا ایجاد بویی شبیه دارو در ادرار شوند. ممكن است رنگ و بوی مایع منی نیز برای مدت كوتاهی تغییر یابد. از پزشك خود در مورد اینكه آیا داروهای شما دارای چنین اثراتی هستند سؤال كنید.
خود را از نظر وجود علائم زیر بررسی نماییــد:
درد یا سوزش هنگام دفع ادرار
تكـــرر ادرار
احســاس فوریت در دفع ادرار
ادرار قرمز رنگ یا خونی (بعضی داروهای شیمی درمانی رنگ ادرار را تغییر میدهند. در صورت ایجاد این وضعیت به پزشك یا پرستــار اطلاع دهیـــد).
اسها ل
از دیگر عوارض شیمی درمانی یا پرتودرمانی، اسهال میباشد.
در صورت بروز اسهال
مایعات زیاد میل کرده و از غذاهای سبک استفاده کنید.
از مواد غذایی که حاوی پتاسیم و سدیم هستند استفاده کنید.
از مصرف مواد حاوی کافئین مثل قهوه و شکلات و همچنین غذاهای چرب و سرخكرده بپرهیزید.
سایر مشكلات
از دیگر مشکلات شیمی درمانی مشکلات دندانها و لثه میباشد که بیماران باید قبل از شروع درمان به دندانپزشک مراجعه نمایند و همچنین از مسواک نرم استفاده کنند. علاوه بر این بیماران تغییر حس چشایی هم پیدا میکنند و اغلب در طول درمان طعم گوشت و مرغ برایشان نامطبوع میشود که طعم تلخ برایشان پیدا میکند.